همشهری آنلاین - گروه سیاسی: سه‌شنبه ۱۵ خردادماه ۱۴۰۳ بشیر بی‌آزار فعال رسانه‌ای و مدیر سابق دفتر موسیقی و سرود سازمان صداوسیما که در فرانسه حضور داشت، از سوی پلیس این کشور احضار و بازداشت شد. کاظم غریب‌آبادی معاون امور بین‌الملل قوه قضاییه و دبیر ستاد حقوق بشر ایران هم تایید کرد که این تبعه ایرانی به علت حمایت از مردم مظلوم فلسطین در فرانسه بازداشت شده است.
موارد مشابه بازداشت بشیر بی‌آزار در سال‌های گذشته به اتهام‌های مختلف وجود داشته است که برخی آزاد شده‌اند و برخی همچنان در بازداشت به سر می‌برند. در این گزارش مروری بر اتهامات مهمترین بازداشتی‌های ایرانی‌ها در خارج از کشور شده است.
همچنان حبس ابد
حمید نوری شهروند ایرانی و کارمند سابق قوه قضاییه در ۱۸ آبان سال ۱۳۹۸ پس از سفر به سوئد از سوی پلیس این کشور در فرودگاه بازداشت شد. نوری در دادگاه بدوی سوئد به اتهام زندانبانی اعضای گروهک تروریستی منافقین به حبس ابد محکوم شد و دادگاه تجدیدنظر نیز حبس ابد را برای این شهروند ایرانی تأیید کرد.
یک ماموریت بی‌سرانجام
دقیقا ۵ روز قبل از شهادت حسین امیرعبداللهیان وزیر امور خارجه ایران، پایگاه اطلاع‌رسانی وزارت امور خارجه در گزارشی از دیدار پدر و همسر فردی به نام محمدرضا نوری شهروند ایرانی زندانی در عراق خبر داد و نوشت در این دیدار آنها خواستار تقویت تلاش‌ها برای آزادی و انتقال این فرد به کشور شده‌اند. گزارشی درباره اتهامات نوری منتشر نشد ولی خبرگزاری دانشجو تلویحا از اتهامات امنیتی این پرونده خبر داد و در گزارشی بسیار کوتاه نوشت که «نوری در ابتدای سال ۱۴۰۲ و در یک توطئه آمریکایی-صهیونیستی و به اتهامات واهی در عراق بازداشت شد.»
آزادسازی بزرگ در دولت ایران قوی
شامگاه ۲۷ شهریورماه ۱۴۰۲ وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران بیانیه‌ای درباره آزادسازی منابع مالی مسدود شده ایران در کره جنوبی و تبادل زندانی‌ها بین تهران و واشنگتن صادر کرد. رضا سرهنگ‌پور، مهرداد معین انصاری، کامبیز عطار کاشانی، امین حسن‌زاده و کاوه افراسیابی از زندان‌های آمریکا آزاد شدند و ۵ زندانی دو تابعیتی نیز از طرف ایران تحویل طرف آمریکایی شد. عنوان اتهامی این افراد فعالیت‌های لابی‌گری به نفع دولت ایران، دور زدن تحریم‌های ایران، تلاش برای ارسال تجهیزات الکترونیکی حساس با کاربرد در امور نظامی و دفاعی، ارسال اطلاعات فنی و طراحی‌های مهندسی برای استفاده در برنامه‌های نظامی و مواردی از این دست عنوان شده بود.
مورد موفق دیپلماسی
۲۸مردادماه سال ۱۴۰۲ شهید سیدابراهیم رئیسی رئیس‌جمهور سابق ایران با حضور در خانه اسدالله اسدی دیپلمات آزاد شده ایرانی از او تجلیل کرد. اسدالله اسدی دبیر سوم سفارت ایران در اتریش در تاریخ ۹ تیر ۱۳۹۷ در حالی که در آلمان به سر می‌برد، به اتهام تلاش برای بمب‌گذاری در نشست گروهک تروریستی منافقین در پاریس بازداشت شد. او سپس به بلژیک منتقل شد و ۲۰ سال حکم زندان گرفت. براساس گزارش پایگاه اطلاع‌رسانی ریاست‌جمهوری، اسدی ۵ خردادماه ۱۴۰۲ پس از ۵ سال اسارت با پیگیری‌های دیپلماتیک دولت به‌ویژه رئیس‌جمهور آزاد شد و به کشور بازگشت.
رهایی از زندان سعودی
خلیل دردمند شهروند عادی در ۲۷تیرماه۱۴۰۱ به علت در دست داشتن تصویر شهید سردار قاسم سلیمانی کنار کعبه بازداشت می‌شود و ۸۰ روز این بازداشت به طول می‌انجامد. او در گفت‌وگویی با صداوسیما گفته بود عنوان اتهامی او از سوی پلیس سعودی اخلال در نظم عمومی مسجدالحرام اعلام شده بود. دردمند در این گفت‌وگو تصریح داشت شخص حسین امیرعبداللهیان وزیر سابق امور خارجه از طریق کشورهای منطقه پیگیر آزادی او بوده است.
زندانی جنوب شرق آسیا
چهارشنبه ۵ آذر ۱۳۹۹ در نتیجه یک کار فشرده دیپلماتیک با ۲ کشور تایلند و استرالیا که بیش از یک سال به طول انجامید، ۳ زندانی ایرانی در تایلند با یک زندانی استرالیایی در تهران تبادل شدند. تبادل در فرودگاه تهران صورت گرفت، یعنی اول ۳ ایرانی آزاد و به تهران وارد شدند و بعد زندانی استرالیایی از کشور خارج شد. پلیس تایلند سعید مرادی، محمد خزاعی و مسعود صداقت‌زاده را به اتهام بمب‌گذاری علیه دیپلمات‌های رژیم صهیونیستی بازداشت کرده بود. این افراد بهمن‌ماه ۱۳۹۰ در تایلند و مالزی بازداشت شدند. سعید مرادی در جریان این مبادله بر روی صندلی چرخدار وارد ایران شد.
بار دیگر مسافری از آمریکا
۱۳ خردادماه ۱۳۹۹ محمدجواد ظریف وزیر وقت امور خارجه در پستی در صفحه اینستاگرام خود نوشت «یک خبر خوب، هواپیمای حامل دکتر سیروس عسکری از آمریکا پرواز کرد.» او ۱۴ خردادماه ۱۳۹۹ پا به خاک ایران گذاشت. سیروس عسگری استاد مهندسی و علم مواد دانشگاه شریف به اتهام سرقت اسرار تجاری، تخلف ویزا و یازده مورد تخلفات دیگر در آمریکا زندانی بود. این آزادی در جریان یک تبادل صورت گرفت و به همزمان مایکل وایت شهروند آمریکایی زندانی در ایران نیز راهی آمریکا شد. مجید طاهری پزشک ایرانی نیز که متهم به دور زدن تحریم‌های آمریکا علیه ایران شده بود در جریان این اتفاق به ایران عودت داده شد.
مسافری از پاریس
اول فروردین‌ماه ۱۳۹۹، جلال روح‌الله نژاد پس از ۱۴ ماه حبس از زندان فرانسه آزاد شد. دستگیری او در فرانسه به درخواست آمریکایی‌ها و به اتهام دور زدن تحریم‌های ایران و تلاش برای ارسال تجهیزات حساس به ایران صورت گرفته بود. آمریکا تلاش زیادی برای استرداد روح‌الله نژاد به این کشور کرده بود. او درنهایت در جریان تبادل زندانی میان ایران و فرانسه به کشور بازگشت و فردی به نام رولان مارشال هم تحویل طرف فرانسوی شد.
مهمان آمریکا در زندان
مسعود سلیمانی استاد تمام گروه هماتولوژی دانشگاه تربیت مدرس ۱۶ آذرماه ۱۳۹۸ در جریان سفر محمدجواد ظریف وزیر امور خارجه پیشین ایران به زوریخ سوئیس به ایران تحویل شد. سلیمانی ۱۴ ماه در زندان‌های آمریکا به سر می‌برد. خبرگزاری جمهوری اسلامی علت بازداشت او را همراه داشتن برخی آمپول‌ها با کاربرد علمی و تحقیقاتی که جزو داروهای تحریمی نبوده ولی آمریکا نقض تحریم‌ها می‌دانست، عنوان کرده بود. ایران نیز فردی به نام ژیو وانگ را تحویل آمریکا داد.
بزرگترین تبادل زندانیان در برجام
در ژانویه ۲۰۱۶ (دی‌ماه ۱۳۹۴) همزمان با اجرای توافق هسته‌ای ایران، یک تبادل زندانیان مهم بین ایران و آمریکا صورت گرفت که منجر به آزادی چندین زندانی در هر دو کشور شد. ۴ تبعه دو تابعیتی از سوی جمهوری اسلامی ایران آزاد شد و آمریکا نیز ۷ ایرانی را آزاد کرد. نادر مدانلو، بهرام مکانیک، خسرو افقهی، آرش قهرمان، تورج فریدی، نیما گلستانه و علی صابونچی از طرف آمریکا آزاد شدند. اتهامات این افراد کمک به پرتاب اولین ماهواره تجاری ایران، نقض تحریم‌های آمریکا و ارسال تجهیزات الکترونیکی به ایران و دست داشتن در حملات سایبری به شرکت‌های آمریکایی و ... عنوان شده بود. ایران هم سعید عابدینی، امیر میرزایی حکمتی، جیسون رضاییان و نصرت‌الله خسروی را آزاد کرد.
اتهام پرحاشیه دوربین‌های دید در شب
خرید دوربین‌های دید در شب عنوان اتهامی بسیاری از بازداشت‌های ایرانیان در خارج از کشور بوده‌اند. در یکی از معروف‌ترین این پرونده‌ها، نصرت الله تاجیک، دیپلمات سابق ۲۹ آذرماه ۱۳۹۱ از ماجرای ۶ ساله اتهام خرید دوربین‌های دید در شب رهایی پیدا کرد. سفیر پیشین ایران در دهه ۱۳۸۰ برای تحصیل به انگلستان رفته بود که در سال ۱۳۸۵ به اتهام خرید دوربین‌های دید در شب بازداشت می‌شود. آمریکا درخواست استرداد او را داشت ولی با این درخواست مخالفت شد. حکم استرداد او به آمریکا پس از ۶ سال حبس خانگی در انگلیس لغو شد و او توانست به ایران بازگردد.
شهرت یک آزادی
پرونده شهرزاد میرقلی‌خان یکی از جنجالی‌ترین پرونده‌های آزادسازی زندانیان ایران در آمریکا در اواخر دولت محمود احمدی‌نژاد بود. او در اواسط سال ۱۳۸۷ به اتهام تلاش برای خرید و ارسال ۳ هزار دوربین دید در شب برای ایران که خبرگزاری مهر (در گزارشی در خردادماه ۱۳۹۰) از آن به عنوان «عینک دید در شب نسل پیشرفته امریکایی» نام می‌برد به ۵ سال زندان در ایالات متحده امریکا محکوم شد. او مردادماه ۱۳۹۱ وارد ایران شد و عمان در این آزادسازی میانجی‌گری کرد. تصاویر ملاقات او با دخترانش در تهران بازتاب‌های رسانه‌ای گسترده‌ای داشت.
موارد آزادی‌های برشمرده تنها معروف‌ترین این آزادسازی‌ها از ابتدای دهه ۱۳۹۰ به بعد بوده‌اند و گویای طیف وسیع اتهاماتی است که در خارج از کشور و به‌خصوص در کشورهای غربی برای بازداشت ایرانیان به کار گرفته شده‌اند.
نظر شما