به گزارش ایسنا، ربیا کادیر که یکی از اویغورهای تبعیدی و رئیس کنگره جهانی این اقلیت مسلمان چین است، در گفت‌وگو با روزنامه‌ی آلمانی فرانکفورتر آلگماینه گفت: ما برای حقوق بشر، آزادی و دموکراسی می‌جنگیم.
متن گفت‌وگوی صورت گرفته با وی به شرح زیر است:
- خانم کادیر، شما وضعیت فعلی اویغورها در شینجیانگ و در شهر ارومچی را چگونه می‌بینید؟
اویغورهای این مناطق در ترس کامل بسر می‌برند. آنها از این هراس دارند که از سوی انبوهی از چینی‌ها مورد حمله قرار گیرند یا توسط نیروهای امنیتی دستگیر و یا حتی اعدام شوند.
- وضعیت اویغورها در دیگر بخش‌های چین چگونه است؟
وحشتناک. در آن‌جا هم اویغورها در ترس کامل بسر می‌برند. به ما خبر داده شده است که بسیاری از اویغورها در شرق چین، مورد حمله چینی‌ها قرار گرفته‌اند.
- طبق اطلاعات رسمی دولت چین، ناآرامی‌های اخیر 192 کشته بر جای گذاشت. نظر شما در مورد این اطلاعات چیست؟
ما از وجود 500 تا 1000 قربانی اخباری شنیده‌ایم. با توجه به تحریم اطلاعاتی از سوی دولت چین، ما اطلاعات دقیقی نداریم.
- شما چگونه از شینجیانگ اطلاعات دریافت می‌کنید؟
اوایل مردم با ما به طور مرتب تماس می‌گرفتند بدون هیچ ترس و محدودیتی؛ اما بعد از آن دولت چین تمام روابط ما را از جمله ارتباطات اینترنتی را قطع کرد.
- مقامات چینی ادعا می‌کنند که شما مسبب اعتراضات 5 جولای در ارومچی هستید؟
این اظهارات کاملا اشتباه است. هم چون گذشته چین برای هر اتفاقی که در منطقه ترکستان شرقی روی می‌دهد، من را مسئول می‌داند و برای هر چیزی که در تبت روی می‌دهد نیز دالایی لاما مقصر است.
- آیا "هان چینی‌ها" از اویغورها متنفرند؟
رابطه بین هان‌ها با اویغورها همیشه متشنج است. این مساله قبل از هر چیز به علت تربیت ناسیونالیستی چینی‌هاست. اویغورها همیشه به عنوان انسان‌هایی وحشی، خشونت طلب، تنبل، تروریست، جدایی طلب و افراطی توصیف می‌شوند. "هان چینی‌ها" معتقدند که اویغورها از نژادی کم ارزش‌تر هستند. آنها از اویغورها متنفرند. این در حالی است که متوسط اویغورها از "هان چینی‌ها" متنفر نیستند؛ اما از آن‌جا که اعضای دولت نیز "هان چینی" هستند، بسیاری از اویغورها شهروندان هان را با دولت یکی می‌دانند.
- اشتباهات اویغورها چه بوده است؟
اویغورها گمان می‌کردند که دولت کمونیستی خیلی بهتر از حزب ملی چین (KMT) است. کمونیست‌ها بسیار وحشی‌تر و بی‌وجدان‌تر از این حزب هستند که قبلا بر شینجیانگ حکومت می‌کردند.
- تنش‌های بین اویغورها و "هان چینی‌ها" چگونه قابل حل شدن است؟
این دولت چین است که باید سیاست اعمال فشار و ظلم خود را در ترکستان شرقی پایان دهد. برای همزیستی مسالمت آمیز بین "هان چینی‌ها" و اویغورها باید اقدامات ضروری در این مورد انجام شود.
- خواسته شما چیست؟ پکن ادعا می‌کند که شما خواهان استقلال ترکستان شرقی هستید؟
ما به گونه‌ای صلح آمیز برای این می‌جنگیم که حق اویغورها برای تعیین سرنوشت‌شان به رسمیت شناخته شود. اویغورها باید خود به تنهایی برای آینده سیاسی‌شان تصمیم گیری کنند. در این زمینه ما آماده مذاکره با دولت چین هستیم تا راه‌حلی صلح آمیز برای ترکستان شرقی پیدا شود.
- آیا همزیستی مسالمت آمیز در شینجیانگ امکان پذیر است؟
این مساله کاملا به خواست رهبران احزاب کمونیست بستگی دارد. آیا آنها صادقانه خواستار حل مشکل ترکستان شرقی و رضایت اویغورها هستند؟ اگر اینگونه باشد ما آماده‌ایم تا زمانی که برابری حکم کند با هر کسی زندگی مشترک داشته باشیم.
- آیا می‌توانید تصور کنید که روزی بار دیگر به چین برگردید؟
اگر حقوق بشر در مورد ما اجرا شود، اگر در دموکراسی و آزادی زندگی کنیم، من می‌توانم تصور کنم که روزی به چین برگردم. از 5 ژوئیه تاکنون نیز تمام ارتباطات من با خانواده‌ام قطع شده و من هیچ خبری از آنها ندارم.
- همه اویغورها قربانی نیستند. خیلی از آنها در اداره‌های دولت کمونیستی کار می‌کنند و عضو حزب کمونیست هستند. رابطه بین اویغورهای دارای امتیاز با دیگر اویغورها چگونه است؟
روابط آنها کاملا طبیعی است، البته به استثنای کارمندان بلندپایه اویغور. تنها اویغور‌هایی را که در پست‌های بالا مشغول به کار هستند و سیاست اعمال فشار چین در برابر اویغورها را عملی می‌کنند، می‌توانیم صاحب امتیاز بنامیم. این‌ها برای ما خائن هستند، برای مثال استاندار شینجیانگ خائن است. او دیگر اویغور نیست بلکه جاسوس پکن است.
- پکن از شما به دلیل انتشار اخبار تحریف شده انتقاد کرده است. آیا شما این انتقاد را می‌پذیرید؟
نه. من قصد انتشار اخبار تحریف شده نداشتم. اما دولت چین از اکتبر سال 1949 آگاهانه به عمد اخبار دروغ و اشتباه منتشر می‌کند.
- شما نقش خود را در بین اجتماع اویغورها چگونه توصیف می‌کنید. آیا شما دالایی لامای اویغورها هستید؟
بسیاری افراد من را با این دید می‌نگرند. معتقدم که نقش من بسیار متفاوت از نقش دالایی لاما نیست. هر دوی ما به گونه‌ای صلح آمیز برای آزادی مردم خود می‌جنگیم.
- اسلام چه نقشی بازی می‌کند؟
اسلام مذهب ماست. اعتقادات مذهبی ما برای ما بسیار حایز اهمیت است، بویژه در زمانی که دولت چین تلاش می‌کند اعتقاد و فرهنگ ما را از هم تفکیک کند. جنگ صلح آمیز ما، جنگ مذهبی نیست بلکه بیشتر جنگ برای حقوق بشر، دموکراسی و آزادی است.
- در مقایسه با تبتی‌ها، اویغورها در اخبار خشونت طلب‌تر به نظر می‌رسند. نظر شما در این ارتباط چیست؟
به عقیده ناظران غربی، آیین بودا صلح آمیز‌تر از اسلام است؛ اما باید بگویم که این تصور بعد از 11 سپتامبر بوجود آمد و با واقعیت انطباق ندارد. اویغورها ملتی صلح طلب هستند. دولت چین تلاش می‌کند که آنها را با ترور مرتبط کند.
- از زمان ناآرامی‌های چین از بین کشورهای دنیای اسلام تنها ترکیه ابراز نگرانی کرده است، چرا دیگر کشورهای اسلامی سکوت کردند؟
جهان اسلام هنوز از وضعیت تهدید کننده مسلمان‌های اویغور بی‌خبر است، اما من اطمینان دارم به محض این که ابعاد سرکوب وحشیانه‌ی اویغورهای مسلمان توسط دولت چین شناخته شود آنها نیز صدای خود را بلند می‌کنند.
- آیا همه اقلیت‌های چین تحت فشار و سرکوب هستند یا برای گروه‌های دیگر وضعیت بهتر است؟
اقلیت‌هایی چون اویغورها، تبتی‌ها، مغول‌ها و مانچو‌ها که سابقه تاریخی در خود مختاری دارند، از شدید‌ترین سرکوب‌ها رنج می‌برند. چین هویت مستقل این اقلیت‌ها و موجودیت تاریخی آنها را تهدیدی برای وحدت فعلی خود می‌داند و از طریق نابودی هویت، فرهنگ، سنت و آداب و رسوب اقلیت‌ها، سعی دارد فرهنگ واحد چین را در کشوری از و برای "هان چینی‌ها" ایجاد کند.
