جنبش فتح آخرین کنگره خود را در سال 1989 در تونس برگزار کرد و 20سال طول کشید تا اعضای آن با وجود اختلافات داخلی موفق به برگزاری کنگره دیگری شوند.
نشستی که امروز آغاز می‌شود نخستین کنگره فتح است که در خاک فلسطین برگزار می‌شود و قرار است همه مسئولان این جنبش که حتی در خارج از کرانه باختری رود اردن هستند برای شرکت در این کنفرانس وارد شهر بیت‌لحم شوند.
این کنگره آخرین فرصت برای جنبشی است که اکنون اتهام‌ها درباره فساد مالی، بی‌کفایتی رهبران و خویشاوند سالاری آن را در مرز از هم پاشیدن قرار داده است.
همچنین در داخل فتح نبرد قدرت، برنامه‌های متفاوت و ایدئولوژی‌های متناقض باعث اختلاف شدید میان اعضای آن شده است. در این میان برای محمود عباس به‌عنوان رئیس تشکیلات خودگردان، این نشست آخرین امید در میان موج شدید انتقادها از اوست.
اوج این اختلاف‌ها را در چند هفته گذشته می‌توان دید؛ زمانی که فاروق قدومی، رئیس بخش سیاسی سازمان آزادیبخش فلسطین در یک افشاگری از دست داشتن محمود عباس در ترور یاسر عرفات، رئیس سابق تشکیلات خودگردان فلسطین پرده برداشت.
وی در اظهاراتی که بسیاری آن را تایید کردند با قاطعیت و با ارائه اسنادی دقیق اعلام کرد که عباس و محمد دحلان مسئول امنیتی سابق جنبش فتح در نشست برنامه‌ریزی ترور عرفات حضور داشته‌اند.
فتح اکنون در یک بن‌بست به‌دنبال یک راه نجات است. مقام‌های ارشد فتح در حالی متهم به فساد مالی، سوءاستفاده از قدرت و مصالحه با اشغالگران هستند که در مقابل رهبران حماس در میان فلسطینی‌ها به صداقت و مبارزه برای دفاع از حقوق مردم فلسطین شناخته می‌شوند، مسئله‌ای که در سال 2006 به بهترین شکل خود را نشان داد و عامل اصلی پیروزی قاطع حماس بود.
کنگره فتح علاوه بر این اکنون زیر سایه حضور نیافتن اعضای آن در نوار غزه قرار گرفته است و عده‌ای از اعضای این جنبش این سؤال را مطرح می‌کنند که این نشست بدون حضور اعضای ساکن غزه چقدر می‌تواند سودمند باشد.
حماس روز گذشته به‌دنبال مخالفت با آزادی اعضای این جنبش که توسط دستگا‌ه‌های امنیتی تشکیلات خودگردان فلسطین دستگیر شده‌اند با خروج اعضای کنگره فتح از غزه موافقت نکرد.
خالدمشعل، رئیس دفتر سیاسی حماس اعلام کرده بود این جنبش تنها درصورتی به مقامات جنبش فتح ساکن نوار غزه اجازه می‌دهد که در کنگره این جنبش در شهر بیت لحم شرکت کنند که تشکیلات خودگردان فلسطین، اعضای جنبش حماس را در شهرهای مختلف کرانه‌باختری آزاد کند.
وی تاکید کرده است که محمود عباس متهم اصلی در جلوگیری از اجرای خواسته جنبش حماس است زیرا او به این مسئله اصرار دارد که مسئولان این جنبش به هیچ عنوان نباید آزاد شوند. سازمان‌های امنیتی تشکیلات خودگردان فلسطین 1143 نفر را از زمان آغاز مذاکرات ملی در قاهره در کرانه باختری دستگیر کردند که 878 تن آنها از اعضای حماس هستند.
ناکارآمدی عباس باعث شده است که ماه‌ها گفت‌وگو‌های آشتی ملی فلسطین با میانجیگری مصر هنوز بی‌نتیجه باقی بماند تا انتخابات ماه ژانویه در سایه‌ای از تردید قرار داشته باشد.
در کنگره امروز تلاش خواهد شد تا کنوانسیون تصویب شده در کنگره سال 1989 برای مبارزه مسلحانه علیه اسرائیل مورد بازنگری قرار گیرد. در حالی که برخی اعضا از روند صلح حمایت می‌کنند برخی دیگر خواهان بازگشت به مقاومت و مبارزه با رژیم صهیونیستی هستند.
در بازنویسی کنوانسیون قرار است پایبندی به مذاکرات صلح به‌عنوان اولویت اول مطرح شود و مبارزه با اسرائیل به‌عنوان یک حق نظری مدنظر قرارگیرد. محمود عباس هر چند تلاش خواهد کرد در این کنگره برای بهبود چهره خود تلاش کند اما بدون شک عملکردش در سال‌های گذشته به او چنین فرصتی را نخواهد داد.
