گروه دیپلماتیک – همشهری آنلاین: یکی از گره‌های جدی مذاکرات آتش‌بس جنگ 10 ماهه غزه، تعیین سرنوشت دو محور استراتژیک در نزدیکی مرز مصر است: محور فیلادلفیا و نتزاریم. بنیامین نتانیاهو نخست وزیر رژیم‌صهیونیستی اصرار دارد که تحت هیچ شرایطی حاضر به عقب‌نشینی از محور فیلادلفیا و نتزاریم نیست.
محور فیلادلفیا منطقه حائل بین مصر و غزه بیش از چهار دهه است که وجود دارد و بر اساس دو توافق دوجانبه بین قاهره و تل‌آویو ایجاد شده است. محور نتزاریم نیز که به نام محور صلاح‌الدین هم شناخته می‌شود از مرکز غزه عبور می‌کند و در ماه‌های اخیر توسط نیروهای صهیونیست برای نظارت بر فلسطینی‌ها ایجاد شده است.
گروه‌های فلسطینی به شدت با کنترل صهیونیست‌ها بر هر دو محور مخالفت کرده و معتقدند که نتانیاهو این خواسته‌ها را با هدف طولانی کردن مذاکرات برای تداوم جنایات در غزه اضافه کرده است. تارنمای میدل ایست مونیتور به اهمیت این دو محور پرداخته است.
محور فیلادلفیا چیست؟
محور فیلادلفیا منطقه بیطرف غیر نظامی به وسعت 14 کیلومتر طول و 100 متر عرض است که در امتداد کل مرز بین مصر و غزه قرار دارد. این مسیر از دریای مدیترانه تا گذرگاه کرم شالوم ـ منطقه تلاقی مرزهای غزه، مصر و سرزمین‌های اشغالی ـ امتداد دارد. این منطقه برای اولین بار تحت معاهده 1979 بین مصر و رژیم‌صهیونیستی ایجاد شد. این محور گذرگاه رفح را هم در بر می‌گیرد که تنها نقطه عبور بین مصر و غزه است.
بر اساس توافقنامه سال 1979، تل‌آویو اجازه داشت نیروهای مسلح محدودی را در این محور مستقر کند، که شامل چهار گردان پیاده، تاسیسات نظامی آنها، و حصارهای مرزی همراه با ناظران سازمان ملل بود.
صهیونیست‌ها اما اجازه نداشتند تجهیزات نظامی چون تانک، توپخانه یا موشک ضد هوایی را در این منطقه مستقر کند. هدف اعلام شده نیروهای صهیونیست در محور فیلادلفیا جلوگیری از ورود سلاح به غزه از طریق مصر عنوان شده بود.
رژیم صهیونیستی در سال 2005 نیروهای خود را از غزه از جمله محور فیلادلفیا خارج کرد. این محور پس از آن تحت کنترل مصر و مقام‌های فلسطینی قرار گرفت. بر اساس توافقنامه 2005 بین مصر و تل‌آویو، که به عنوان توافقنامه فیلادلفیا شناخته می‌شود، مصر اجازه دارد 750 نفر از نگهبانان مرزی را برای گشت زنی در محور به منظور مبارزه با تروریسم و اهداف غیر نظامی مستقر کند.
گذرگاه نتزاریم کجاست؟
گذرگاه نتزاریم زمینی ۶ کیلومتری که غزه را به شمال و جنوب تقسیم می کند. این منطقه توسط ارتش رژیم صهیونیستی در طول جنگ فعلی ایجاد شد و از مرز سرزمین‌های اشغالی با شهر غزه تا دریای مدیترانه امتداد دارد.
گذرگاه نتزاریم شامل پایگاههای نظامی رژیم صهیونیستی است و صهیونیست‌ها از این منطقه برای راهاندازی عملیات نظامی استفاده کرده است. تحلیلگران معتقدند که کنترل صهیونیست‌ها بر این گذرگاه تازه تاسیس تلاش برای اعمال قدرت دائمی بر زندگی فلسطینیان در غزه پس از جنگ است، بدون اینکه لزوماً کل قلمرو را اشغال کند.
صهیونیست‌ها درباره فلادلفیا و نتزاریم در مذاکرات چه گفته‌اند؟
نتانیاهو بارها تاکید کرده که صهیونیست‌ها کنترل نظامی هر دو محور و همچنین گذرگاه رفح را حفظ خواهد کرد و این خواست را به شروط مذاکرات آتش‌بس اضافه کرده است. به گفته منابع عبری، مذاکره‌کنندگان اسرائیلی به نتانیاهو اطلاع دادند که اصرار او بر حفظ محور فیلادلفیا مانع اصلی برای توافق آتش بس است.
نخست‌وزیر رژیم صهیونیستی در شرایطی برای ادامه حضور صهیونیست‌ها در محور فلادلفیا و نتزاریم تاکید دارد که این شروط در پیشنهاد آتش‌بسی که پیشتر توسط جو بایدن رئیس‌جمهور آمریکا در 31 ماه می مطرح شد و همچنین قطعنامه‌ای که شورای امنیت سازمان ملل در 10 ژوئن تصویب کرد وجود نداشت. هر دو قطعنامه شورای امنیت و طرح مورد تایید بایدن به مذاکره‌ای اشاره داشتند که منجر به خروج کامل نیروهای صهیونیست از غزه میشد.
اشغالگران مطالبات جدید خود در مورد محورهای فیلادلفیا و نتزاریم تحت عنوان «توضیحات» به پیشنهاد قبلی که بایدن تأیید کرده بود اضافه کرده‌اند.
واکنش حماس و مصر
باسم نعیم، عضو دفتر سیاسی حماس، به میدل ایست مونیتور گفته حماس از قطعنامه شورای امنیت استقبال کرده و در اوایل ماه جولای آمادگی خود را برای اجرای فوری این قطعنامه اعلام کرده است.
این مقام فلسطینی تاکید کرده که نتانیاهو با ارتکاب جنایات بیشتر و اضافه کردن شروط جدید از جمله عقب نشینی نکردن از فلادلفیا و نتزاریم، بازرسی از فلسطینیهای آواره که به شمال غزه بازمیگردند و تغییر شرایط توافق تبادل زندانیان به دنبال مانع تراشی در مذاکرات است.
هفته گذشته بود که سه منبع ارشد مصری به میدل ایست مونیتور گفتند که قاهره و تل‌آویو به تفاهم رسیده‌اند که نیروهای امنیتی صهیونیست در طول محور فیلادلفیا حضور داشته باشند. این منابع البته تاکید کرده‌اند که موافقت مصر با این توافق منوط به حمایت گروه‌های فلسطینی به ویژه حماس از آن می باشد.
نظر شما