متاسفانه اخیرا پمپهای عمیق بالادست زایندهرود این طومار را زیر سئوال برده است.
به گزارش مهر، ناصر حاجیان اظهار داشت: در طول ادوار گذشته هواره تقسیم آب رودخانه زایندهرود، جهت کشاورزی برای مناطقی که از رودخانه فوق مشروب میشود، یکی از مشکلات اساسی بوده است. [آشنایی با رودخانههای ایران]
وی ادامه داد: در راستای حل این مهم شاه عباس اول، طی دستوری از شیخبهائی خواست که این امر را به صورت همه جانبه بررسی و این مشکل را مرتفعنمایند که در نهایت شیخبهایی با تدوین و تهیه طوماری، نحوه تقسیم آب زایندهرود را برای کشاورزی مشخص کرد و براساس آن این مشکل حل شد.
این عضو هیئت علمی دانشگاه ادامه داد: استفاده از پمپهای عمیق و نیمهعمیق در استخراج از آبهای زیزمینی طی سه چهار دهه اخیر سبب شده که با توجه به وابستگی آب بیشتر چاهها به رودخانه زایندهرود در سهمیه برداشتی آب توسط کشاورزان تغییراتی ایجاد شود. [خاموشی زاینده رود، مرگ گاوخونی]
وی ادامهداد: تأثیر تغییرات فوق، افزایش برداشت آب در اراضی بالادست رودخانه را به دنبال دارد که در نهایت کاهش چشمگیر آب اختصاصی به دشتهای پایین دست از قبیل رودشتین و بعضی از نقاط برآن را به دنبال داشته است که این امر کشاورزان شرق اصفهان را با مشکلی جدی مواجه کرده است.
وی با اشاره به اینکه عدم تقسیم عادلانه آب رودخانه زایندهرود، سبب شده است که کشاورزان نقاط بالادست از آب بیشتری استفاده نمایند، تصریح کرد: این کشاورزان اکنون اقدام به کشت محصولاتی چون سیفیجات و برنج روی آورهاند که در نهایت درآمد سرشاری به دنبال دارد اما از سوی دیگر اراضی پایین دست رودخانه اکنون خشک و به کویر تبدیل شده است. [زندگی از زاینده رود زایل میشود]
حاجیان با اشاره به اینکه این امر سبب شده است که کشاورزان این خطه از اصفهان با مشکلات معیشتی زیادی روبرو شوند، اظهار داشت: لذا ضروریاست که طرحی جهت ساماندهی تقسیم آب زایندهرود در اسرع وقت انجام شود. [تغییر مرز آبی زایندهرود تامین آب 6 میلیون نفر را به خطر میاندازد]
استفاده از آب چاههای عمیق نیازمند دستورالعمل است
این کارشناس مسائل آب و هیدرولوژی در بخش دیگری از سخنان خود خاطر نشان کرد: متأسفانه تنها دستورالعملیکه جهت تقسیم آب زایندهرود در دسترس است، طومار شیخبهائی است که حدود 4 قرن مورد استفاده قرار گرفته اما در سه چهار دههگذشته به دلیل استفاده از پمپ برای استخراج آبهای زیرزمینی به عنوان منبع آب تأمین کشاورزی تغییراتی در توزیع و استفاده از آب رودخانه در دشتهای مختلف به وجود آمده است.
وی تصریح کرد: هیچگونه نگاه کارشناسی جهت تهیه دستورالعمل برای تقسیم آب به طور عادلانه تهیه نشده است. [عدم مدیریت صحیح آب علت خشکى زاینده رود است]
حاجیان خاطر نشان کرد: در راستای رفع این مشکلات باید به نوعی ضمن در نظر گرفتن طومار 400 ساله شیخبهایی دستورالعملی برای استخراج آب از چاههای عمیق نیز در دستور کار مسئولان مربوطه تهیه شود.