روند فزاینده خودکشی، افزایش افسردگی و شیوع خشونت مردان علیه زنان (در حوزه جنوبی استان) و اثرات و تبعات سوء فردی...و اجتماعی این پدیدهها، آنها را در ردیف مسائل و معضلات مهم جامعه استان ایلام قرار داده است.
عشق سیاه
از اقوام دور مادرم بود، میگفت دوستم دارد و به خواستگاریام آمده بود. اما هم من و هم خانوادهام میدانستیم لاابالی است. وقتی جواب رد ما را شنید مرا دزدید و این بلا را به سرم آورد.
با نگاهی سرد و بیحس این جملات را میگفت، سرش را بالا نمیآورد. فقط حرف میزد.«امروز که دارم در مورد این موضوع حرف میزنم شجاع شدهام. پدر و برادرهایم وقتی بعد از 2 روز با حال زار به خانه برگشتم به جای کمک و دلجویی مثل یک تکه زباله با من برخورد کردند و کتک سیری هم از آنها خوردم!
یک مدتی به این صورت گذشت اما دیگر تحمل زندگی را نداشتم. از یکی از همسایهها شنیدم که بلقیس دختر مریم، نفتالین خورد و مرد. منم از روزی که اتاقم شده بود زیرزمین و همدمم شده بودن موشها و سوسکها، زیاد از این نفتالینها دیده بودم. مادرم همیشه زمستان که تمام میشد لای لباسهای زمستانی نفتالین میگذاشت و آنها را توی صندوق قدیمی حبس میکرد.
نزدیک غروب بود. رفتم سراغ صندوق و درش را باز کردم. بوی تندی زد زیر دماغم. یکی از نفتالینها را خوردم. چشم باز کردم، به دستم سرم بود و مطمئن بودم که اگر پایم دوباره به خانه برسد زیر دست و پای پدر و برادرهایم میمیرم.
با لبخندی ادامه داد: خدا را شکر میکنم که خواهرم این موضوع را با مشاور مدرسهاش در میان گذاشت. عبدالهی زن مهربانی است، آمد بیمارستان، با هم حرف زدیم. او کمکم کرد که امروز اینجا نشستهام.
فرخلقا جمشیدزاده، معاون امور اجتماعی بهزیستی استان ایلام معتقد است جامعه ایلام جامعهای در حال گذار است به همین دلیل در آن خشونت علیه زنان تقریبا زیاد یافت میشود. اتفاقی که دقیقا در برخی استانهای کشور مشابه آن زیاد است.
وی گفت: امروز زن ایلامی حق و حقوق خود را شناخته است و تمایل دارد جایگاهی مساوی مردان در جامعه داشته باشد، این همان موردی است که یک جامعه مردسالار مانند ایلام واکنش خوبی نسبت به آن ندارد.
بازگشت به زندگی
مطهره دختری که توسط خواستگارش مورد آزار قرار گرفته بود با کمکهای مرکز بازپروری زنان ایلام به زندگی بازگشت و در حال حاضر حرفه خیاطی را یاد گرفته و بهزودی هم به خانه بخت میرود اما همه زنان و دختران این استان اینقدر بخت یارشان نیست.«اینقدر شوهرش به او زور گفت تا اینکه یک روز وسط همین کوچه خودش را سوزاند.»
ملیحه زن جوان و زیبایی بود. ظاهراً همین زیبایی هم بدجوری برایش دردسر شده بود. حق نداشت پایش را از خانه بیرون بگذارد، خدا به دادش میرسید اگر محمود میرسید و میدید دارد با تلفن صحبت میکند. هفتهای 3، 4 بار صدای جیغ کتک خوردنش از خانه شنیده میشد.
زن همسایه ادامه داد: انگار به اسیری آورده بودش. خدا ازش نگذره، بالاخره ملیحه روزی که فهمید محمود زن دوم گرفته و حاضر نیس طلاقش بده خودشو آتیش زد...!جمشیدزاده خودسوزی را خشنترین تنبیهی میداند که زنان ایلامی برای فرار از زور، زندگی اجباری و به دست آوردن آزادی به خود روا میداند.
افزایش نگرانکننده افسردگی میان زنان ایلامی
علی احمدی، آسیبشناس اجتماعی درباره افسردگی زنان میگوید: اکثر زنان این استان احساس دمغی، بیحوصلگی، غمگینی، ناامیدی، دلسردی و ناخشنودی دارند که اینها نشانههای افسردگی است.
به گفته وی نتایج تحقیقات هم این مسئله را در استان ایلام ثابت کرده است که دختران و زنان ایلامی بیشتر از مردان به اختلالات روانی نظیر افسردگی و اضطراب مبتلا هستند که عدم درمان مناسب و بهموقع این اختلالات موجب کاهش میزان عملکرد شغلی، بروز مشکل در روابط بین فردی و اجتماعی و افزایش مرگ و میر میشود.
او گفت: این مورد حتی در میان دختران و زنان تحصیلکرده هم وجود دارد. خیلی از آنها بهدلیل دیدن اجحافهای اجتماعی در حق خود و همنوعانشان به بیماری افسردگی مبتلا میشوند.
نرگس را او به من معرفی کرد. دختری که سال سوم ریاضی محض بود و بسیار باهوش و موفق. به معنای واقعی کلمه با بیعدالتیهای اجتماعی در حق زنان مبارزه میکرد. اما بعد از چند سال تلاش، کمکم متوجه شد که دچار افسردگی شده است.
ماهها میشد که پایش را از خانه بیرون نمیگذاشت و بلاخره یک روز هم به زندگی خود پایان داد. این سرنوشت خیلی از زنان و دختران ایلامی است.
چه باید کرد
ایجاد مراکز مشاوره و راهنمایی برای زنانی که خودکشی ناموفق داشتهاند، زنان قربانی خشونت و زنان افسرده، آموزش دختران جوان و نوجوانان برای نحوه گزینش همسر، مشاوره قبل از ازدواج و رعایت تفاوتهای اقتصادی – اجتماعی در ازدواج، ایجاد نظام تامین اجتماعی بهویژه برای زنان خانهدار، آموزش مشاوران موجود ایلام بهمنظور توانمندسازی افراد و پیشگیری از آسیبهای ذکر شده و ایجاد خطوط مشاوره تلفنی برای زنان ایلامی تا آنها که از ابرویشان ترس دارند بتوانند بدون حاضر شدن در محل از مشاوره استفاده کنند مهمترین اقداماتی هستند که میتوان برای ایجاد امنیت و حمایت از زنان ایلامی انجام داد.
همشهری استانها