کدام دهک ها تورم بیشتری را تجربه کردند؟ | تداوم روند نزولی نرخ تورم

به گزارش همشهری آنلاین، از ابتدای سال تاکنون نرخ تورم سالانه ۶.۵ درصد کاهش یافته است. بر اساس گزارش مرکز آمار نرخ تورم در شهریور امسال به ۳۴.۲ درصد رسیده است.

این شانزدهمین ماه متوالی است که نرخ تورم کشور نزولی شده است. یعنی ماه به ماه کمتر از ماه گذشته شده است. درواقع روند کنترل تورم که در دولت سیزدهم در حال تحقق بود همچنان ادامه دارد و در شهریور ۱۴۰۳ که اولین ماه عملکرد دولت پزشکیان هست همان روند ادامه پیدا کرده است. نرخ تورم در اردیبهشت ۱۴۰۲ به ۴۹.۱ درصد افزایش یافت و از آن پس تا مرداد ۱۴۰۳ با روندی نزولی به ۳۴.۸ درصد رسید. یعنی طی ۱۶ ماه بیش از ۱۴ واحد درصد از تورم کاسته شد.
اقتصاد ایران ظرف چند سال گذشته تورم های بی سابقه ای را تجربه کرده است به طوری که تورم های بالای ۴۰ درصد در اقتصاد ایران نهادینه شد. افزایش کسری بودجه و ناترازی بانک‌ها، دلیل اصلی این تورم‌های بالا است با این حال عواملی چون افزایش تحریم ها، رشد قیمت دلار و کاهش دسترسی به ارز نیز نقش مضاعفی در افزایش تورم داشته است.

از اردیبهشت ماه ۱۳۹۷ که دور تازه ای از تحریم ها علیه ایران آغاز شد اقتصاد ایران با شوک های تورمی زیادی مواجه شد که این شوک های تورمی منجر به رشد ارزش دارایی ها از جمله طلا،ارز مسکن ،خودرو و تقریبا همه دارایی ها شد.
در شرایطی که نرخ تورم ارقام بالای ۴۰ درصد را تجربه کرد بیم آن می رفت که این نرخ رشد ابعاد تازه تری به خود بگیرد و برخی کارشناسان حتی با استناد به نرخ رشد پایه پولی پیش بینی کردند که نرخ تورم از این ارقام نیز فراتر برود. با این حال تازه‌ترین آمار ها نشان می‌دهد با تغییر ریل سیاست های پولی از سال ۱۴۰۱ و افزایش نرخ بهره تا حدودی از التهاب های گذشته کاسته شده و شتاب صعودی نرخ تورم جای خود را به روند نزولی داده است. به نظر می رسد افزایش نرخ بهره نقش موثری در کاهش تورم داشته و این در حالی است که در چند سال گذشته برخی از تحلیل گران با سیاست های افزایش نرخ بهره موافق نبودند. انتظار می رود در صورت تداوم سیاست های فعلی پولی نرخ تورم بتواند ظرف ماه های آینده به زیر ۳۰ درصد سقوط کند.

تداوم روند نزولی

آن طورکه تازه ترین اطلاعات مرکز آمار ایران نشان می دهد روند نزولی نرخ تورم که از ابتدای سال شتاب بیشتری گرفته است در شهریور ماه هم ادامه یافته و تورم سالانه با ۰.۶ واحد درصد کاهش به ۳۴.۲ درصد رسیده است.
در همین حال نرخ تورم نقطه به نقطه که در فرودین ۱۴۰۲ به ۵۵.۵ درصد رسیده بود در شهریور امسال با ۰.۴ درصد کاهش نسبت به مرداد ماه امسال به ۳۱.۲ درصد رسیده است.

تورم ماهانه نیز برای نخستین بار از بهمن پارسال تاکنون به زیر ۲ درصد رسید و طبق آمار های در حال حاضر در محدوده ۱.۷ درصد است. این اطلاعات حاکی از آن است که نرخ تورم سالانه از ابتدای سال تاکنون ۶.۵ درصد کاهش یافته و این موضوع امیدواری ها را برای تداوم روند نزولی تورم بیشتر کرده است.

با این حال به نظر می رسد سیاست گذار با توجه به تحولات اقتصادی، کار سختی برای رساندن تورم به میانگین یک دهه پیش دارد و برای نزول تورم به کانال ۲۰ درصد باید تغییرات معنا داری نه فقط در سیاست های پولی بلکه در سیاست های کلان اقتصادی انجام شود که مهترین شاخصه آن افزایش انضباط مالی دولت است.

فاصله تورم دهک‌ها

در شرایطی که نرخ تورم سالانه در شهریور ماه ۳۴.۲ درصد بوده است نرخ تورم دهک دهم یعنی ثروتمندان ۳۴.۸ درصد و تورم دهک اول یعنی افراد کم برخودار ۳۰.۷ درصد بوده است این یعنی اینکه نرخ تورم ثروتمندان بیشتر از میانگین بوده است. طبق این اطلاعات فاصله میان نرخ تورم خانوارهای کشور در بین دهک‌های اول تا دهم در این بازده زمانی به ۴.۱ درصد رسیده است.
این اطلاعات همچنین نشان می دهد نرخ تورم سالانه خوراکی ها برای افراد کم برخودار در دهک اول ۲۳.۸ درصد و کالاهای خوراکی ۳۷.۵ درصد است.
در دهک دهم ارقام متفاوت است به طوری که نرخ تورم خوراکی ها ۳۱ درصد و تورم غیر خوراکی ۳۶.۲ درصد است.
نکته مهم اینکه نرخ تورم کالاهای غیرخوراکی برای افراد کم‌برخودار بیشتر از ثروتمندان است در شرایطی که نرخ تورم کالاهای غیرخوراکی برای دهک دهم ۳۶.۲ درصد بوده است برای دهک اول این رقم ۳۷.۵ درصد است. این یعنی اینکه افراد کم برخودار ارقام بیشتری را صرف خدمات و کالاهای غیر خوراکی کرده‌اند.