به گزاش همشهری آنلاین به نقل از کیهان، در حالی که وزیر خارجه کشورمان ملاقات با بلینکن را در نیویورک رد کرد، خبرگزاری وابسته با مدیران دولت روحانی اذعان کرد ملاقات مقامات ایرانی با مقامات آمریکایی در نیویورک، شرط‌بندی روی اسب بازنده است.
خبرآنلاین با طرح این سؤال که آیا پزشکیان باید با رئیس‌جمهوری آمریکا ملاقات کند؟ نوشت: دیدار با طرف آمریکایی، شرط‌بندی روی اسب بازنده است. بعد از تماس تلفنی نه دقیقه‌ای حسن روحانی با باراک اوباما در اولین سال دولت دوازدهم، سؤالی که هر ساله برای رئیس‌جمهوری وقت ایران قبل و در روزهای مجمع عمومی مطرح میشود این است که آیا ملاقات یا تماسی بین رؤسای جمهور ایران و آمریکا برقرار میشود؟ امسال هم این سؤال از مسعود پزشکیان در نشست خبری هفته گذشته پرسیده شد. او در جواب گفت که «آمریکایی‌ها اول باید برادری خود را ثابت کنند و بعد از ما ارثیه بخواهند، چیزهایی را که نوشته‌ایم پاره نکنند، بگذارند ما زندگی کنیم، بعد با هم گفت‌وگو هم می‌کنیم، با آنها دعوا نداریم... ما با همه برداریم و با آنان نیز برادر هستیم.»
آیا واقعا باید ملاقاتی بین پزشکیان و بایدن صورت بگیرد؟ اگر صورت بگیرد مشکلی از مشکلات کشور یا مسیر دیپلماسی کشور رفع میشود؟ شاید انجام چنین ملاقات یا تماسی تنها می‌تواند تنفسی مقطعی برای اموری مانند کاهش قیمت دلار باشد اما در امور دیگر بعید است تغییر چندانی ایجاد شود.
به‌عنوان روزنامه‌نگاری که در تمام دوره دولت روحانی در دفاع از گفت‌وگوی تلفنی او با اوباما نوشتم و در سال‌های بعد دولت یازدهم و دوازدهم از ایده گفت‌وگو با رئیس‌جمهوری آمریکا دفاع کردم، این بار معتقدم که نه، نباید ملاقاتی بین دو رئیس‌جمهوری رخ دهد. به چند دلیل ساده. ضرب‌المثلی داریم که می‌گوید «اول ببینید در ده راهتان می‌دهند بعد سراغ کدخدا را بگیرید.» اصلا ببینیم طرف آمریکایی تمایل به چنین ملاقاتی دارد یا نه؟ به نظر من نه. نه آنها مایل به انجام چنین ملاقاتی هستند و نه چنین ملاقاتی برای ما وضعیت مناسبی ایجاد می‌کند.
هنوز دو ماه نیست که دولت چهاردهم تشکیل شده و حتی هنوز رؤسای برخی سازمان‌ها و استانداران تعیین نشده‌اند. برنامه‌ریزی برای ملاقات‌های مهم و حساس در مجمع عمومی سازمان ملل عمدتا زمان بیشتری نیاز دارد.
اساسا بعید به نظر می‌آید چنین برنامه‌ریزی در دستور کار نمایندگی ایران در سازمان ملل از دوره ریاست‌جمهوری ابراهیم رئیسی بوده باشد. در صورتی که دو کشور خواهان این ملاقات باشند یا موضوع مورد علاقه‌ای در بین باشد. اکنون شرایط منطقه بیشتر موضوع افتراق بین ایران و قدرت‌های غربی است، تا موضوع اشتراک. پس باید گفت بعید است که دولت آمریکا علاقه‌مند به چنین ملاقاتی باشد. به نظر می‌رسد دولت ایران نیز علاقه‌ای به چنین ملاقاتی ندارد و حتی اگر علاقه‌مند بوده باشد بعید است که قابل برنامه‌ریزی باشد. علاوه‌بر آن مسعود پزشکیان به نظر نمی‌رسد رئیس‌جمهور کارهای خارق‌العاده باشد. بیشتر به نظر می‌رسد که سیاست او تغییرات بطئی و آرام باشد نه حرکت‌هایی که بخشی از بدنه سیاسی را علیه او بشوراند.
منافعی در آن هست؟ بیایید در ظرف واقعیت ببینیم که آیا چنین ملاقاتی نفعی برای ایران دارد؟ به زعم من نه، دولت جمهوری‌خواه ایالات متحده آمریکا ۶سال پیش از برجام خارج شد و قطار دیپلماتیک ایران را به سنگلاخ انداخت.
دولت دموکرات آمریکا با وقت‌کشی بالاخره به مذاکره تن داد ولی نهایتا آنها هم برجام را احیا نکردند و وضعیت به شکل فعلی درآمده که از برجام پوستی بی‌جان روی زمین افتاده به جا مانده است. حال ملاقات با بایدن به چه عنوانی قرار است صورت بگیرد؟ رئیس‌جمهوری کشوری که فرصت احیای برجام را تلف کرد و اکنون هیچ نقشی در این توافق ندارد؟ عملا چنین ملاقاتی معنی ندارد. علاوه‌بر اینها بایدن نهایتا سه ماه آینده بر سرکار است و در کشوری که درگیر انتخابات است، مذاکره با بایدن تنها شرط‌بندی سر اسب بازنده است. چه آنکه کامالا هریس بر سر کار بیاید تازه ورق جدیدی از مسایل دو کشور باز میشود و اگر ترامپ رای بیاورد صحنه باید از نو چیده شود.
در چنین شرایطی اساسا پرسش و طرح اینکه آیا با بایدن ملاقاتی صورت می‌گیرد یا نه؟ اشتباه و طرح درخواست انباشته‌ای در فضای عمومی کشور است که بعد از گذر زمان دیگر عملی‌بودن یا نبودنش به بحث گذاشته نمی‌شود بلکه جزو لیست تقاضاهای عملی نشده از دولت محسوب میشود.
علاوه‌بر نکات بالا گفته، باید امیدوار باشیم که نیویورک فرصت جدیدی برای ایران باشد تا دست‌کم بتوان باب مذاکرات احیای برجام را باز کرد و برای شروع گفت‌وگوها به برنامه‌ریزی برای آغاز آن دست یافت. وضعیت فعلی به گونه‌ای است که حتی آغاز مذاکرات کار سختی به نظر می‌رسد. یعنی دور یک میز نشستن نمایندگانی از ۱+۴ به همراه اتحادیه اوپا، در حالی‌که روسیه یکسوی میز است و در مقابل اتحادیه اروپا، انگلیس، فرانسه و آلمان قرار دارند که عملا در جنگ اوکراین مقابل روسیه ایستاده‌اند. این نوبت از نشست سازمان ملل حتی فرصتی برای دست‌یافتن به این جمع‌بندی است که آیا مذاکرات را باید با همان ترکیب قدیمی ادامه داد یا از فرصت جنگ اوکراین و روسیه استفاده کرده و ترکیب را به شکلی مطلوب‌تر برای ایران نزدیک کرد.
نظر شما