همشهری آنلاین - مرتضی گلستانی‌فر : در روزنامه وقایع اتفاقیه ۳۵ گزارش اختصاصی از مهاجرت ذکر شده است. اینکه عمده مهـاجران از عـوام و طبقـه فرودسـت جامعـه قاجـار بودنـد خـود یکـی از ویژگی‌های مهاجرت دوره قاجاریه به حساب می‌آید. یکی از این اقوام، خراسانی‌ها بوده‌اند که در زمان قاجار به تهران نقل مکان کردند.
خواندنی‌های بیشتر را اینجا دنبال کنید
دو مکان در تهران بود که خراسانی‌ها در آنجا مستقر می‌شدند یکی در خیابان ناصر خسرو که به کوچه خراسانی‌ها معروف و دیگری در خیابان لشکر که به محله سبزواری‌ها مشهور است. یکی از خدمات خراسانی ها به تهران توسعه نانوایی‌ها شهر بوده است که با رواج نان‌های صنعتی و از سوی دیگر به علت دشواری‌های پخت نان خراسانی باعث کاهش پخت این نوع نان شد، اما همچنان در بعضی از نقاط تهران از جمله محله سبزواری‌ها هنوز این نان پخت می‌شود.
نصرالله حدادی، تهران‌شناس ، می‌گوید: «این نان که از لذیذترین و ماندگارترین نان‌های تهران بوده در تنور زمینی پخت می‌شد که نسبت به تنورهای دیواری از مقاومت بیشتری برخوردار بودند. گفته می‌شود که عمر تنورهای زمینی به ۳۰ سال هم می‌رسد. در گذشته سوخت تنور نان خراسانی با هیزم بوده است که بعدها به نفت تبدیل شد. البته پخت نان در تنور زمینی دشوار بوده و عمدتا باعث آسیب‌دیدگی نانوایان می‌شد.» این تهران‌شناس می‌افزاید: « باید خمیرگیرها قبل از اذان صبح به نانوایی می‌آمدند که خمیرها را با دست ورز بدهند تا صبح برای پخت آماده باشد. اما اکنون سال‌هاست این کار با دستگاه انجام می شود.»
گاهی یک قوم در گسترش بعضی از شغل‌ها در تهران قدیم دخیل بوده‌اند و گاهی دو یا چند قوم. «علی بلوک‌باشی» در کتاب مردم شناسی جامعه تهران قدیم می نویسد: «اعضای هر یک از حرفه های قدیم تهران معمولاً از صاحبان حرفـۀ یک یا دو شهر ترکیب می‌یافتند؛ مثلاً اعضای صنف خباز تهران بیشتر مشهدی و قمی بودند.» از این رو، نمی‌توان صاحبان مشاغل در تهران قدیم را نمی‌توان منحصرا به یک قوم نسبت داد.
یکی دیگر از خدمات خراسانی‌ها به شهر تهران به دست گرفتن تولیت اماکن مقدس بوده که این علاقه‌مندی به واسطه همسایگی آن‌ها با حرم مطهر امام رضا(ع) بوده است.
نظر شما