توسعه ساخت تراشه‌ها در تنها «اتاق تمیز» دانشگاهی کشور

علی خادمی، مدیر فنی اتاق تمیز میکرو/نانوفب دانشگاه صنعتی شریف در گفتگو با گروه دانش و فناوری همشهری آنلاین، از آمادگی این مجموعه برای ارائه خدمات به پژوهشگران، دانشجویان و صنعتگران کشور در حوزه میکروالکترونیک برای ساخت نمونه‌های اولیه تراشه‌ها و حسگرهای مورد نیاز خود خبر داد.

دکتر خادمی، با اشاره به اینکه زیرساخت‌های مورد نیاز ساخت تراشه‌های پرکاربرد در حوزه میکروالکترونیک، میکروالکترومکانیک و میکروفلوییدیک و مواد اولیه مورد نیاز آنها فراهم شده است، اعلام کرد که قابلیت ساخت و اجرای انواع حسگرهای پرکاربرد در صنایع خودروسازی، لوازم خانگی، پزشکی، سلامت و ... در این مجموعه فراهم شده است.

عضو هیات علمی دانشگاه صنعتی شریف توضیح داد: اتاق تمیز دانشگاه صنعتی شریف این بستر را ایجاد کرده است تا محققان دانشگاه و صنعت بتوانند ایده‌های نوآورانه و فناورانه خود را در زمینه میکروالکترونیک در این مجموعه آزمایش و امکان تجاری‌سازی آن را بررسی نمایند. بدون شک با پیشرفت دانش میکروالکترونیک، میکروالکترومکانیک و میکروفلوییدیک به صورت عملی در کشور و آموزش و توسعه نیروی انسانی در این حوزه، این امکان وجود دارد تا در آینده نزدیک با ساخت قطعات میکروالکترونیکی که تاکنون از خارج کشور وارد می‌شدند، بتوانیم تولید داخل نیز داشته باشیم و علاوه بر صرفه‌جویی ارزی، در مسیر خودکفایی در این زمینه‌ها گام برداریم.

مدیر فنی اتاق تمیز میکرو/نانوفب دانشگاه صنعتی شریف با بیان اینکه «اتاق تمیز میکرو الکترونیک» دانشگاه صنعتی شریف اولین و تنها اتاق تمیز میکروالکترونیک اشتراکی دانشگاهی در سراسر کشور است که به محققان دانشگاه‌های کشور و بخش صنعت ارائه خدمات می‌دهد، گفت: ساخت تراشه‌های خیلی ریز که در سیستم‌های مختلف استفاده می‌شوند، یک بحث خیلی داغ در دنیا است.

خادمی افزود: قطعات مختلف در گوشی تلفن همراه اعم از شتاب‌سنج، مغناطیس‌سنج، فشارسنج، میکروفن، اسپیکر و ...، همه در دسته‌بندی تراشه‌های میکروالکترونیک قرار می‌گیرند. این قطعات تراشه‌های خیلی ریزی هستند که ساخت آن‌ها به روش‌های متداول و در کارگاه‌های معمولی ممکن نیست.

استادیار فیزیک دانشگاه صنعتی شریف خاطرنشان کرد: ساخت پردازشگرها، حافظه‌ها، cpu و انواع «ال ای دی»ها که روش ساخت مشابهی دارند نیز باید در اتاق تمیز ساخته شوند. چون ساخت این تراشه‌ها که ضخامت آنها حتی چندین بار کوچکتر از ضخامت موی انسان است، در کارگاه‌های معمولی و کنترل‌نشده ممکن نیست. این تراشه‌ها باید در فضایی ساخته شوند که هوا فیلتر شده باشد و روش ساخت آنها نیز روش ساخت معمولی ماشین‌کاری نیست بلکه تکنولوژی ساخت آنها کاملا متفاوت است و باید در اتاق تمیز میکروالکترونیک انجام شود.

خادمی، «اتاق تمیز» را زیرساختی دانست که راه‌اندازی آن با هزینه‌های بالا ممکن است. او افزود: همچنین خریداری دستگاه‌ها و تجهیزات اتاق تمیز، نگهداری آنها و مواد اولیه مورد نیاز در اتاق تمیز، دارای هزینه بالایی است و مواد اولیه مورد استفاده در آن دارای تاریخ مصرف محدود است.

مدیر فنی اتاق تمیز میکرو/نانوفب دانشگاه صنعتی شریف افزود: دانشگاه‌های دنیا دارای یک اتاق تمیز مرکزی هستند که به دیگر دانشگاه‌ها و صنایع مختلف ارائه خدمت می‌کنند. در ایران نیز دانشگاه صنعتی شریف اولین و تنها دانشگاهی است که در سال ۱۴۰۱، اولین اتاق تمیز اشتراکی برای ارائه خدمات به محققان داخل و خارج دانشگاه و صنایع مختلف تجهیز و راه‌اندازی کرد. این مجموعه زیر نظر مرکز خدمات آزمایشگاهی دانشگاه فعالیت می‌کند و از طریق سامانه خدمات آزمایشگاهی قابلیت ارائه خدمات را دارد.

او درباره فعالیت‌های انجام‌شده در اتاق تمیز میکرو/نانوفب دانشگاه صنعتی شریف گفت: در یک سال اخیر رویداد ساخت تراشه‌های میکروالکترومکانیکی مانند حسگر فشار و حسگر شتاب که کاربردهای زیادی در صنایع مختلف دارد با محوریت اتاق تمیز میکرو/نانوفب دانشگاه صنعتی شریف و با حمایت معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان ریاست جمهوری برگزار شد.