در مدت 2 سالی که از آغاز به کار اتوبوسهای تندرو میگذرد همه تحقیقات و شواهد انجام شده، نشان از موفقیت و مثبتبودن این طرح دارد؛ به شکلی که براساس آمارهای اعلام شده این خطوط با گرهگشایی بخشی از ترافیک تهران، دستکم روزانه با صرفه جویی 100میلیون تومانی مبلغ قابل توجهی به حساب شهر تهران واریز کرده است. البته باید به این مسئله نیز اشاره کرد که این مبلغ جدا از میزان زمانی است که حرکت سریع اتوبوسهای تندرو از اتلاف وقت مردم شهر در پشت چراغهای قرمز تهران جلوگیری کرده است؛ مدت زمانی که با هیچ قیمتی نمیتوان آن را محاسبه کرد.
شاید ادعای گزافی نباشد اگر عنوان کنیم، طی این مدت مسافران خطوط تندروی تهران آن لحظه که بدون توقفهای آزاردهنده چراغهای قرمز و ترافیک و دود و بوق به سمت مقصدشان در حال حرکتند توانستهاند با چشمانی سرحالتر و امیدوارتر به خیابانهایی نگاه کنند که پیش از این در میان هیاهوی خستهکننده ترافیک، امکانش حداقل به لحاظ روحی فراهم نبود.
این در حالی است که نتیجه پژوهشها نشان میدهد که افزایش روزانه 80 هزار نفر جابهجایی مسافر با اتوبوس در مسیر تندرو با این فرض که این تعداد مسافر قبل از اجرای طرح توسط خودروهای سواری با متوسط سرنشین 4نفر جابهجا میشدند، باعث کاهش تردد حدود 20 هزار خودروی بنزینسوز در این مسیر شده است.
براساس این فرضیه، کاهش انتشار گازهای آلاینده ناشی از جابهجایی مسافر توسط اتوبوسها بر مبنای 78/0 کیلوگرم در 7/18 کیلومتر مسیر تندرو بوده که با احتساب
20 هزار دستگاه خودروی سواری روزانه 15 هزار و 522 کیلوگرم از آلودگی هوای پایتخت کم شده است.
علاوه بر این، نتیجه کاهش تعداد اتوبوسها و افزایش سرعت آنها روزانه 34 هزار و 242 کیلوگرم و با احتساب خودروهای سواری فرضیه مذکور در مجموع هر روز حدود 50 تن و بهطور دقیق 49 هزار و 764 کیلوگرم از آلودگی هوای تهران کاسته شده است.
توسعه خطوط تندرو
توسعه خطوط ویژه اتوبوس و ساماندهی ناوگان اتوبوسرانی یکی از راهکارهای اصلی، کوتاهمدت از نظر زمان اجرا، کمهزینه و مؤثر در بهبود وضعیت ترافیک تهران است. در حال حاضر 73 کیلومتر خط ویژه اتوبوس در تهران وجود دارد، در حالی که برای تردد ایمن و روان وسایل نقلیه عمومی در کلانشهر تهران بیش از 200 کیلومتر خط ویژه نیاز است.
سامانه اتوبوسرانی تندرو (Bus Rapid Transit) رویکردی نوین در این زمینه است که برای نخستین بار در کشور در شهر تهران به اجرا درآمد.
این در حالی است که براساس این آمارها معلوم شد تنها خط تندرو تهران بار جابهجایی 500 هزار مسافر خط شرق به غرب تهران و بر عکس را به دوش میکشد.
نا گفته نماند که حملونقل عمومی یکی از موضوعات مهمی است که همیشه شهرداریها به آن توجه خاصی دارند.
مدیران شهرداری تهران وقتی موفقیت راهاندازی خطوط تندرو را دیدند به صرافت افتادند که این تجربه مفید به حال شهروندان را در خطوط دیگر نیز بیازمایند تا تعداد بیشتری از تهراننشینها را از شر معضل ترافیک رها کنند.
امید روحی، کارشناس حملونقل و ترافیک معتقد است: ما هنوز تا رسیدن به اتوبوسهای پرسرعت واقعی فاصله داریم. باید تلاش کنیم تا با بررسی تمام خصوصیات سیستم و مسیر، حداکثر عوامل افزایشدهنده زمان را حذف کنیم. هر چند بهنظر میرسد با افزودن امکانات در نظر گرفتهشده و اجرای طرحهای مناسب، به هدف واقعی نزدیک میشویم.
این کارشناس عنوان کرد: براساس مطالعات دانشگاه صنعتی امیرکبیر، سیستم حملونقل تندرو یکی از مناسبترین، کم هزینهترین و سازگارترین گزینه حملونقل برای رفع مشکل ترافیک تهران است. با اجرای طرح اتوبوسهای تندرو در خطوط مختلف، روزانه 30 دقیقه در زمان سفر هر شهروند و بیش از 100 میلیون تومان نیز صرفهجویی میشود.
این کارشناس ارشد حملونقل و ترافیک، سامانه اتوبوسهای تندرو را نوعی سیستم حملونقل عمومی،سریع و انعطاف پذیر دانست و اضافه کرد: اتوبوسهای با کیفیت و پر ظرفیت، ایستگاههای جذاب، خطوط ویژه کاملا انحصاری و سیستمهای هوشمند حملونقل (ITS)، از جمله ویژگیهای سیستم تندرو به شمار میآید.
روحی افزایش تعداد مسافران، بهرهوری در استفاده از ناوگان، کاهش زمان سفر، صرفه جویی در وقت و هزینه شهروندان و کاهش آلودگی هوا را از جمله امتیازات تندرو
بر شمرد و گفت: بزرگترین دست آورد خطوط تندرو، جذب 35 درصد از شهروندانی است که درگذشته برای تردد در خط یک تندرو هرگز از اتوبوس استفاده نمیکردند.
وی با اشاره به اینکه سامانه اتوبوسهای تندرو برای نخستین بار در کورتیبای برزیل به اجرا درآمد و نمونههای موفق آن در استانبول ترکیه و بوگوتای کلمبیا پیاده شد، تصریح کرد: حتی در نیویورک که از پیشرفتهترین شبکه مترو برخوردار است، افزایش 10 خط تندرو در سالجاری و سال آینده در دستور کار مدیریت شهری قرار دارد.
احداث خط چهارم تندرو در مسیر راه آهن - تجریش
مهندس حسن آقایی، مجری طرح اتوبوسهای تندرو عنوان کرد: گسترش خطوط اتوبوسرانی تندرو از 3 خط موجود به 10 خط پیشنهادی در طرح جامع حملونقل و ترافیک تهران و توسعه خطوط ویژه در هسته مرکزی شهر جهت افزایش سرعت تردد اتوبوسها از جمله اقداماتی است که در دستور کار مدیریت شهری قرار دارد.
مجری طرح اتوبوسهای تندرو گفت: در حال حاضر مطالعات دو خط چهار و پنج اتوبوسهای تندرو تکمیل شده است و قطعا تا پایان سال این دو خط بهطور کامل راهاندازی میشود.
وی افزود: این در حالی است که برای احداث خط تندرو اتوبوسرانی خیابان ولیعصر بیش از 10 متخصص زبده حملونقل و ترافیک بیش از 5 ماه روی بیش از 10 الگو و روش مطالعه و کار کارشناسی انجام دادهاند تا در نهایت بهترین روش براساس وضعیت این خیابانها و معابر منتهی به آن انتخاب شود. هماکنون گام نخست ایجاد خط ویژه اتوبوسرانی در این مسیر در دست اجراست تا پس از بررسیهای لازم نسبت به تکمیل و ارتقا تجهیزات و امکانات این خط اقدام شود. با ایجاد خط اتوبوسرانی تندرو از تجریش تا راه آهن به طول 5/17 کیلومتر و براساس مطالعات صورت گرفته پیشبینی میشود تعداد زیادی از سفرهای روزانه دراین خیابان به وسیله اتوبوس صورت گیرد چنانچه تا 62 درصد به حجم مسافران اتوبوسرانی در این مسیر افزوده شود.
مجری طرح اتوبوسهای تندرو ادامه داد: همچنین پیشبینی میشود با ایجاد و تکمیل خط اتوبوسرانی تندرو و به کارگیری تجهیزات و امکانات لازم در ساعات اوج ترافیک، حداقل 30 هزار نفر در ساعت با این اتوبوس در خیابان ولیعصر جابه جا شوند. وی با اشاره به ایجاد خط اتوبوسرانی تندرو در خیابان ولیعصر عنوان کرد: با ایجاد این خط علاوه بر کاهش تردد خودروهای شخصی در این خیابان و بهدنبال آن کاهش آلودگیهای زیستمحیطی با بهکارگیری اتوبوسهای مدرن که استانداردهای جهانی را دارند شاهد کاهش آلودگی هوا خواهیم بود و سرعت متوسط حرکت اتوبوسها نیز در این مسیر از 13 کیلومتر در ساعت به 17 کیلومتر افزایش مییابد که این مسئله کاهش زمان سفر را بهدنبال خواهد داشت.
مهندس آقایی گفت: چهارمین خط تندرو یکی از مهمترین خطوط این سامانه محسوب میشود که از تجریش آغاز و با عبور از خیابان ولیعصر (عج) و گذر از چهار راه
پارک وی، میدان ونک، میدان ولیعصر (عج)، چهارراه ولیعصر(عج) و میدان منیره به میدان راه آهن ختم میشود.
وی در ادامه گفت: احداث مسیر اتوبوسهای تندرو در محور راه آهن – تجریش مشکلی را ایجاد نخواهد کرد. در این خط حدود 250 دستگاه اتوبوس دوکابین به کار گرفته خواهد شد. وی در ادامه گفت: اتوبوسهای ریالی از مسیر راه آهن – تجریش جمعآوری شده و به خطوط داخل شهری که فاقد خطوط اتوبوسهای تندرو است فرستاده میشود.
مجری طرح خطوط تندرو عنوان کرد: استفاده از خطوط اتوبوس تندرو در اتوبوسرانی تنها در یک خط موجب صرفهجویی روزانه 30 میلیون تومان در وقت شهروندان و افزایش سرعت سفر از 12کیلومتر به 19 کیلومتر و همچنین کاهش زمان سفر از 85 دقیقه به 55 دقیقه شده است.
وی اظهار داشت: سرعت بالا، زیاد بودن ظرفیت جابهجایی مسافر بیشتر از خطوط عادی، کاهش بار آلودگی هوا و توجیهات اقتصادی (کاهش هزینهها) از حسنهای سیستم اتوبوسهای تندرو است. آقایی در ادامه گفت: افزایش سرعت اتوبوس از 12کیلومتر به 19 کیلومتر، صرفهجویی30میلیون تومانی در وقت شهروندان و کاهش هزینه معادل 80 میلیون تومانی شرکت اتوبوسرانی از دستاوردهای اجرای سامانه تندرو است.