چون دولت قرار بوده از اردیبهشت‌ماه امسال، 200 میلیارد تومان برای خرید توافقی این محصول بپردازد ، اما تاخیر در اجرای این مصوبه، قیمت خرما را گران کرده است.
هم‌اکنون نیز نظارتی بر عرضه و کنترل بازار خرما وجود ندارد . دبیر انجمن خرمای ایران نقش دلالان و واسطه گران را در گرانی خرما پررنگ می‌بیند و می‌گوید: ابزاری برای کنترل واسطه‌ها نداریم.
سید علی‌اصغر موسوی به همشهری می‌گوید: اگر دولت بودجه تصویب شده را هر چه زودتر در اختیار ما قرار ندهد، باید در انتظار خرمای 8 و9 هزار تومانی هم در سال آینده باشیم.
وی 200 میلیارد تومان را رقمی ذکر می‌کند که دولت براساس مصوبه خود از 4 ماه گذشته باید در اختیار صندوق توسعه خرما و انجمن برای خرید توافقی خرما قرار می‌داده که به وعده خود عمل نکرده است.
با توجه به این شرایط دلال بازی در بازار خرما رونق خوبی یافته که دبیر انجمن خرما با ذکر یک نمونه نقش واسطه‌ها را شفاف‌تر می‌کند که خرما را در مرحله برداشت هر کیلو از 800 تا2500 تومان خریداری می‌کنند، اما تا به شهرهای هدف از جمله تهران برسد قیمتش به 5 هزار تومان در هر کیلو هم سر می‌زند.
رادمنش، مدیر سازمان تعاون روستایی استان هرمزگان نیز در حالی قیمت فروش خرما در بازار بندرعباس را از هر کیلو یک هزار تا حداکثر 2 هزار تومان ذکر می‌کند که این رقم برای فروش در تهران 5 برابر می‌شود.
همین خرما در باغ نیز با قیمت هر کیلو 800 تومان عرضه می‌شود. قیمت خرمای کرمان اما در بازار به گفته مدیر تعاون این استان، 2600 تومان در هر کیلو است که دلالان، قیمت آن را به هر میزانی بخواهند تغییر می‌دهند.
در بوشهر هم هنوز محصول خرما به بار نیامده اما محصول موجود در بازار آن بین 1300 تا 1400 تومان برای هر کیلو عرضه می‌شود.از سوی دیگر تقارن فصل برداشت خرما با ماه رمضان هم باعث تاخیر در کاهش عرضه آن شده است.
طی سنوات گذشته برداشت خرما قبل از ماه رمضان بوده است که امسال به‌دلیل قرار گرفتن ماه رمضان در ماه سوم تابستان، ورود محصول خرما به بازار با تاخیر رو‌به‌رو شده است.
مدیر سازمان تعاون هرمزگان با این توضیح که هنوز خرمای زیر‌کشت در حد انبوه برداشت نشده است، این موضوع را دلیلی بر کاهش عرضه آن می‌داند که باعث افزایش قیمت خرما شده است.به گفته وی، گرده افشانی خرما در هرمزگان نسبت به سال‌های قبل به تعویق افتاده و همین دلیلی بر تاخیر در برداشت و کاهش عرضه شده است. این موضوعی است که مدیران کرمانی هم بر آن اتفاق نظر دارند.
از سویی در برخی دیگر از قطب‌های کشت خرما، از جمله بوشهر هنوز این محصول به مرحله برداشت نرسیده است.خشکسالی و کم‌آبی هم موضوعی است که از سوی مسئولان هرمزگان و کرمان به‌عنوان دلایل کاهش عرضه و گرانی خرما در کنار سایر موارد، مورد اشاره قرار می‌گیرد.
رادمنش با ذکر مثالی از کاهش سطح زیر‌کشت خرما به‌دلیل خشکسالی این موضوع را ملموس‌تر می‌کند.طبق اعلام وی، در حالی سطح زیر‌کشت خرما در هرمزگان 32 هزار هکتار با 141 هزار تن برداشت در سال گذشته بوده است که این میزان امسال به 130هزار تن رسیده است.
مدیر سازمان تعاون روستایی استان کرمان هم توضیح می‌دهد: نبود آب و گرمازدگی باعث خشکیدگی خوشه خرما شده و 25 درصد از محصول استان از بین رفته است.
دبیر انجمن خرمای ایران نیز ، یاد‌آور می‌شود: علاوه بر کم‌آبی، گرد و غبار باعث شده که در استان‌های خوزستان و بوشهر برداشت محصول خرما نسبت به سال قبل به نصف
برسد.
محمد بنی‌ناصریه، مدیر سازمان تعاون روستایی استان کرمان، دلایل دیگری غیر از موارد یاد شده را هم در گرانی خرما دخیل می‌داند.وی بر این اعتقاد است که افزایش هزینه‌های تولید در کنار کاهش عرضه و خشکسالی، گرانی خرما را به همراه داشته است.
وی با این استدلال که در شرایط حاضر تمام میوه‌ها افزایش قیمت داشته‌اند، میوه خرما را نیز مستثنی از آن نمی‌داند.این مدیر کرمانی پیشنهاد می‌کند که اگر عرضه مستقیم خرما را به‌طور کامل در اختیار تعاونی‌های روستایی قرار دهند، توزیع، عرضه و کنترل بر قیمت نیز ساماندهی می‌شود.
