قرار بود در این روز از تحقیق خود در جمع بسیاری از رقبا و داوران دفاع کنند، آن هم بدون حضور و حمایتهای معلم راهنمایشان. محل برگزاری جشنواره پر بود از دانشآموزانی که از شهرهای گوناگون کشور برای ارائه تحقیق یا نمایش اختراعشان آمده بودند.
دانشآموزان مقطع راهنمایی مدارس «سما» هم به امید کسب رتبه برتر در مراسم حضور داشتند. بنا بر قرعهکشی انجام شده در جشنواره، دانشآموزان ساکن منطقه ما در اولین روز، آخرین گروه منتخب برای دفاع از تحقیقشان بودند که حتی عنوان آن توجه داوران جشنواره را به خود جلب کرد.
بچهها بیش از حضور در جشنواره برای ارائه پژوهش، در مقابل معلم راهنمای خود از تحقیقشان دفاع کردند و معلم نیز افزون بر کاستن از هیجان آنان ایرادها و نقصهای کارشان را رفع کرد و دانشآموزان با آمادگی و آرامش کامل در جشنواره حضور یافتند.
زمانی که مجری برنامه از گروه دانشآموزان مدرسه راهنمایی دخترانه «سما» تهران واقع در منطقه 22 دعوت کرد تا برای بیان دفاعیات خود به جایگاه بروند، بچهها با اعتماد به نفس کامل پشت میکروفنها قرار گرفتند و موضوع تحقیقشان را با صدای بلند اعلام کردند:
«استحصال آب باران» به محض بیان عنوان تحقیق تمامی حاضران از چرت ناشی از طولانی شدن برنامههای بخش اول جشنواره بیدار و سرپا گوش شدند. دفاع خوب دانشآموزان، تسلط کامل آنان به موضوع و کاربردی بودن موارد مطرح شده در پژوهش، سبب شد که رتبه دوم کشوری جشنواره «تحقیقات واختراعات» به آنان برسد و دانشآموزان مدرسه سما با افتخار از کسب این رتبه در جشنواره، از نیشابور به تهران بازگشتند تا این خبر خوش را به دیگر دوستان و معلمانشان اطلاع دهند.
دانشآموزان محقق مدرسه راهنمایی دخترانه سما از روند اجرای تحقیقات میگویند: برای شروع تحقیق به انتخاب مدیر و معلمان مدرسه 4 نفر از دانشآموزان درسخوان، علاقهمند و توانمند مدرسه برای انجام تحقیق انتخاب شدند: علیا خزل، الهام هاشمیون، پرستو طهماسبی و مهسا توکلی که همگی از دانشآموزان برگزیده و فعال پایه دوم راهنمایی مدرسه سما بودند. کار برای تحقیق از آذر سال تحصیلی گذشته آغاز شد و دانشآموزان پس از انتخاب و تأیید موضوع، جمعآوری اطلاعات در مورد استحصال آب را آغاز کردند.
حضور در کنفرانسی که با حضور دکتر «قدوسی» از محققان کشور در مدرسه سما برگزار شد. در انتخاب موضوع تحقیق به دانشآموزان کمک کرد و اطلاعات زیادی نیز از این راه به دست آوردند. «الهام هاشمیون» یکی از اعضای گروه محقق مدرسه میگوید: «راهنماییهای دکتر قدوسی و حضور در سمینار علمی ایشان سبب شد طرح برای ما گستردهتر شود و با بازدیدهایی که از مکانهای گوناگون داشتیم به ابعاد طرح اشراف بیشتری پیدا کردیم و توانستیم با جمعبندی مطالب طرح را برای همسالانمان توضیح دهیم.»
او اضافه میکند: «موضوع تحقیق ما برای همه جذابیت خاصی داشت آنقدر که به گفته داوران جشنواره نگرش آنان به آب باران و روان، آبهای موجود در سطح معابر تغییر کرد.» دانشآموزان محقق مدرسه در حالی که نمونهای از تحقیق خود را روی میز در مقابلشان گذاشتهاند و تب در توضیح کارشان بر یکدیگر پیشی میگیرند و با نشان دادن تصاویر موجود در تحقیق خود تلاش میکنند اهمیت استفاده از آب باران و کنترل و هدایت روان آبهای ناشی از باران را نشان دهند.
«مهسا توکلی» از دیگر اعضای گروه است که برای به حد نصاب رسیدن تعداد دانشآموزان ¨3 نفر© در جشنواره حضور نیافت، اما در طول انجام تحقیق و برای به نتیجه رسیدن آن مانند دیگر دوستانش تلاش کرد. او میگوید:
«ما ابتدا اطلاعاتی در مورد آب جمعآوری کردیم. اینکه آب از چه موادی تهیه شده و چه فوایدی دارد و با توجه به اینکه در کشور ما بارندگی وجود دارد اما در کمربند خشکی قرار داریم و باید به گونهای عمل کنیم که در کشور با مشکل کمآبی مواجه نشویم.» ما در این تحقیق جمعآوری «روان آبهای» شهری را به عنوان راهحلی برای جلوگیری از بروز کمآبی پیشنهاد کردیم که میتوان از آن برای بعضی مصارف خانگی، کشاورزی، دام و ... استفاده کرد.
«علیا خزل» عضو دیگر گروه نیز میگوید: «کشور ما در صورت استفاده نادرست با یک بحران یعنی کمآبی روبرو میشویم و برای همین هم ما این موضوع را برای تحقیق خود انتخاب کردیم و با استفاده از منابع گوناگون و کمک و راهنمایی معلمان ومربیان تحقیق خود را به نتیجه رساندیم. برای انجام این تحقیق و کسب نتایج بهتر پرسشنامهای را تهیه و میان دانشآموزان مدرسه توزیع کردیم که بر اساس آن مشخص شد استفاده از آب در خانوادهها چگونه است.
علیا برای نشان دادن تسلط خود به موضوع تحقیق اضافه میکند: «در کشور ما سالانه 400 میلیارد مترمکعب باران میبارد که 270 میلیارد مترمکعب آن به جویها باز میگردد، 130 میلیارد مترمکعب به منابع آب زیرزمینی تبدیل میشود و 92 میلیارد مترمکعب آب در آبهای سطحی قابل دسترسی است و بنابراین بارندگی از بهترین منابع طبیعی در ایران است.»
اعضای گروه تحقیق همگی از فعالترین دانشآموزان این مدرسه هستند که همگی معدل بالای 19 دارند. «پرستو طهماسبی» عضو دیگر گروه با تأکید بر علاقه دانشآموزان به موضوع تحقیق میگوید: «ما برای پیشبرد تحقیق طوری برنامهریزی کردیم که به درسمان لطمه نخورد و درس برای ما در اولویت است.
اما علاقه بسیارمان به موضوع تحقیق سبب شد که ساعات بیکاری، بعد از تعطیلی مدرسه و حتی روزهای جمعه را به کار تحقیق بپردازیم.» دانشآموزان برای انجام تحقیق خود افزون بر تلاشهای مستمر از راهنمایی دو معلم مدرسه نیز استفاده کردهاند، خزند معلم علوم مدرسه که در طول انجام تحقیق همواره در کنار بچهها بودند. خانم قهم میگوید:
برای انجام تحقیق کتابهای بسیاری تهیه و مطالعه کردیم و این 4 دانشآموز به طور جدی کارتحقیق را آغاز کردند و تلاشهای آنان سبب شد که افزون بر کسب رتبه دوم در سطح کشور در منطقه 5 نیز رتبه برتر را به دست آورند.
وی میافزاید: «موضوع استحصال آب موضوع جدید و نوینی نیست اما در این تحقیق سعی شد با توجه به نیازها و شرایط امروز جامعه به آن پرداخته شود.» او میافزاید: این تحقیق جنبه کاربردی دارد و تحقیق کاملی است که نهادهای گوناگون بویژه شهرداری میتوانند از نتایج آن استفاده کنند.» خانم «خزند» دیگر معلم راهنمایی تحقیق استحصال آب در تأیید صحبتهای همکارش میگوید:
«ما به حمایتهای شهرداری نیاز داریم زیرا این حمایتها سبب تقویت روحیه دانشآموزان میشود. او میافزاید: نتایج این تحقیق باید به خانوادهها منتقل شود تا هر چه بیشتر در مصرف آب صرفهجویی و دقت شود. گروه تحقیق مدرسه سما همگی معتقدند که جداسازی آب مصارف خانگی از آب نوشیدنی و یا آب ویژه آبیاری و دام از یکدیگر راهحل مناسبی در کنترل مصرف آب است.
همشهری محله - 22