برخی از مسئولان که راهی برای قانونمند کردن این دوچرخهای بنزینسوز غیرقابلمهار پیدا نکردند، به فکر حذف یا بهتر بگوییم بستن دستوبال راکبان آنها افتادند. اینکه قانون ممنوعیت مسافرکشی موتورسیکلتها چهقدر از مشکل حملونقل کلانشهر تهران را حل خواهدکرد، خدا عالم است، اما نمایندگان مجلس که قرار است این طرح را به تصویب برسانند هم نظراتی در این باره داشتند که در گزارش این صفحه همشهریمسافر میخوانید.
اینکه چه کسی اولین موتور را دعوت به مسافرکشی کرد و در کجای این شهر و دیار و با چه قیمت و چه مدتزمانی بدعت مسافرکشی موتورها گذاشته شد، نمیدانیم، اما دلایل و عواملی که به این کسبوکار رونقی حتی بیشتر از آژانسهای مدلبالا و تاکسیهای دربست داد، کاملا مشخص است.
کسبوکاری که با سرمایهای کمتر از یکبیستم مبلغ تاکسیهای زرد و سبز، در کمترین زمان، با مصرف سوخت بسیار کم، بدون نیاز به طرح ترافیک، مستثنی از رعایت هرگونه قانون راهنماییورانندگی و بدون نیاز به پرداخت تخلفات متعدد به حساب پلیس و هزاران عامل مشوق دیگر هر روز رونق بیشتری میگیرد.
قطعاً رسیدن به بعضی قرارومدارها، عجله برای هرچه سریعتر رسیدن به مقصد، ترس از خشم و جریمه آقای مدیر بهخاطر تاخیر هرروزه، بیحوصلگی برای تحمل ترافیک و چراغقرمز، نارسایی حملونقل عمومی و کمبود وسایل نقلیه عمومی و... هم دلایل مسافرانی است که هر روز بیشتر به استفاده از این وسیله دوچرخ بنزینسوز گرایش پیدا میکنند.
به اینجا که میرسیم مثال «گل راضی، بلبل راضی، بیخیال ناراضی» در ذهنمان چرخی میزند و میخواهیم بیخیال قانون و امنیت و... شویم و دلمان میخواهد بگوییم موتورتاکسیها با سرمایه اندکی که دارند میخواهند نانی دربیاورند و مسافران هم که بهموقع به مقصدشان میرسند، اما تنها مسألهای که حلنشده باقی میماند، قربانیان این دوچرخهای بنزینسوز است. همین مسأله باعث شده تا پرونده موتورتاکسیها راهی بهارستان و صحن علنی مجلس شورای اسلامی شود.
صورتمساله را پاک کردند
نمایندگان مردم در خانه ملت، دید جامعتر و کلانتری به موضوعات دارند. یعنی وقتی قرار میشود در مورد کسبوکار و روش ارتزاق بخشی یا گروهی از مردم تصمیمگیری شود، اول از همه منافع مردم را مدنظر دارند. عسکر جلالیان، نماینده دیر و کنگان و جم در مجلس شورای اسلامی در این باره به همشهریمسافر میگوید:
مردم اجازه انجام هر کسب و کاری که شرعی باشد و مخالف قانون نباشد را دارند، زیرا در بحبوحه بیکاری و افزایش کارهای کاذب و کمدرآمد، مردم باید بالاخره ارتزاق کنند و مسافرکشی با موتور یکی از راههایی است که بخشی از مردم به آن متوسل شدهاند. عضو کمیسیون انرژی مجلس با اشاره به اینکه کار با موتور نیز یکشغل محسوب میشود، میافزاید:
موتورسواران با مدارک و اسناد معتبری که دولت در اختیارشان قرار داده، وسیلهای برای ارتزاق تهیه کردهاند و کاری قانونی شرعی انجام میدهند. در این میان اگر مسئولان این شیوه را قبول ندارند، باید به صورت هدفمند و جهتدهیشده راهکاری را تدبیر کنند، نه اینکه بهطورکل این شیوه را حذف و برای حل مشکل تنها صورتمسأله را پاک کنند. به نظر من، مسئولان با قانون ممنوعیت مسافرکشی موتورسیکلتها آسانترین راه را انتخاب کردهاند.
از بیکاری به مشاغل سخت روی میآورند
حسن ونایی، نماینده مردم همدان در مجلس هشتم با نگاهی انتقادی به این تصمیم میگوید: بزرگترین مشکل کشور ما اشتغال و بیکاری است و معیشت خانوادهها به دلیل مشکلات زیرساختی این معضل دچار نارسایی شده است. از این رو جوانان و سرپرستان خانوادههای پرجمعیت از هر طریقی سعی میکنند معیشت روزانه خود را تامین کنند.
در این شرایط هر فردی کاری را انتخاب میکند و بعضی هم کار با موتورسیکلت را برمیگزینند. بنابراین قطعا هر لایحه و طرحی که بخواهد روزی اقشار کمدرآمد و یا شاغل به مشاغل کاذب و سخت را قطع کند، با مخالفت مجلس روبهرو میشود. به اعتقاد این عضو کمیسیون برنامه و بودجه و محاسبات مجلس شورای اسلامی، چنین لوایح و طرحهایی تنها مسکن موضعی هستند که دردی را درمان نمیکنند.
بنابراین باید با فرهنگسازی و بازسازی زیرساختها و با نگاه حمایتی به اقشار آسیبپذیر به بررسی و کارشناسی موضوع پرداخته و بهترین راه را برای قانونمداری تدبیر کنیم. او همچنین با اشاره به نمونههای خارجی مسافرکشی با وسایل نقلیه دوچرخ میگوید: گاهی اوقات در برخی کشورهای دیگر نیز دیده میشود که دوچرخهها و موتورسیکلتها با قوانین کاملاً مشخص و هدفمند مشغول به مسافرکشی هستند.
توجه به حملونقل عمومی، حلال همه مشکلات
نماینده اقلیت دینی ایرانیان آشوری و کلدانی با نگاهی متفاوت در این باره سخن میگوید. بتکلیا معتقد است: اگر در نگاه کلان شرایط را برای توسعه حملونقل عمومی فراهم کنیم، مردم به دنبال راههای میانبر نخواهند گشت.
درحالحاضر ناوگان حملونقل عمومیما ناقص است و علاوهبر اینکه طی یکی، دوسال گذشته در توسعه خطوط مترو پیشرفت چشمگیری داشتیم، اما بازهم نیاز بیشتری احساس میشود. از سویی ناوگان اتوبوسرانی با کمبود اتوبوس مواجه است و ساختار تاکسیرانی نیز نمیتواند بار مسافران این حوزه را متحمل شود.
در صورتی که قرار است تا سال1390 حملونقل عمومیبه 75درصد برسد، اما هنوز مشکلات زیادی پیشپای توسعه حملونقل عمومی وجود دارد که رسیدن به این هدف را مشکل میکند. او همچنین در خصوص اضافه شدن موتور به ناوگان حملونقل میگوید: زمانی مردم اطمینان نداشتند که محمولههای کوچک و بزرگ را به موتورسواران بسپارند، اما امروز با ساماندهی پیکهای موتوری گاهی اوقات مبالغ میلیونی و محمولههای قیمتی به موتورها سپرده میشود.
بهاینترتیب اگر مسافرکشی موتورها نیز ساماندهی شود، قطعا روزی این وسیله نیز با تبعیت از قوانین میتواند بخشی از حملونقل را برعهده بگیرد.
حذف اتومبیلهای تکسرنشین مقدمتر است
حجتالاسلام موسوی، نماینده مردم اردبیل در مجلس هشتم شورای اسلامی، موتورسیکلت را وسیله نقلیه سبکی تعریف میکند که فضایی را از خیابانهای شلوغ شهرها اشغال نمیکند. به اعتقاد این نماینده مجلس، اگر موتورسیکلتها با قوانین مشخص و کارشناسیشده وارد خیابانهای شهر شوند، هیچ مشکلی برای ترافیک و شهروندان شهرهای بزرگ از جمله تهران ایجاد نخواهدشد.
او همچنین معتقد است: مسئولان راهنماییورانندگی و کنترل طرح ترافیک باید به جای ممنوعیت مسافرکشی موتورسیکلتها، اتومبیلهای تکسرنشین را که کلانشهر تهران را تبدیل به یک پارکینگ بزرگ کردهاند از سطح شهر جمع کنند تا مردم بهخاطر کمبود وسیله نقلیه و ترافیک ایجادشده توسط اتومبیلهای شخصی به موتورسیکلت روی نیاورند،چراکه قطعا همگان یقین دارند بهرغم سرعت و فراوانی موتورسیلکتها، جان خود را باید کف دست بگذارند و آماده پذیرفتن هر خطر و اتفاقی باشند. از سویی طبق آییننامه جدید راهنماییورانندگی، موتورسیکلتها نیز یک وسیله نقلیه محسوب میشوند و در صورت تصادف یا مقصر خواهند بود و یا محق. بنابراین رعایت قانون در هر دو صورت به نفع خودشان خواهد بود.
همشهری مسافر