یکی از دغدغههای پدر و مادرها همیشه این است که چطور و از چه روشی کودکشان را به مطالعه تشویق کنند،در همین حال یکی از دغدغههای کودکان یادگیری بهتر به هنگام مطالعه به ویژه درس خواندن است؛ شاید هرگز به این فکر نکردهاید که چرا یادگیری گروهی از گروه دیگر بیشتر است؛دلایل متعددی وجود داردکه برتری فراگیری افراد را سبب میشود؛ دلایلی مانند تمرکز، ایجاد شرایط فیزیکی مناسب، خط کشیدن زیر نوشتهها، یادداشت برداشتن و غیره به شما کمک میکند تا بهرهوری را در مطالعهتان بالا ببرید.
عادتهای بد مطالعه یکی از علل مهم عقبماندگی تحصیلی است. توان هرکسی برای پیشرفت تحصیلی کامل بستگی به عوامل متعددی دارد. عادتهای مطالعه اساسا پوششی فردی در عادتهای خواندن، فنون یادگیری، حافظه، برنامه زمانی، شرایط فیزیکی، امتحان، ارزشیابی و غیره است.
هر یک از عادتهای درست مطالعه میتواند به پیشرفت روش مطالعه کمک کند که در زیر به آن میپردازیم.
1- تقسیم بندی زمان: طراحی تقسیم بندی زمان خیلی مهم است. برنامه زمانی به تنظیم دورههای مطالعه و سایر فعالیتها طبق نیازهای فرد کمک میکند. بهترین روش در تقسیمبندی زمان ثبت فعالیتهای سرتاسر روز در طول هفته است. تحلیل یادداشت روزانه در تقسیمبندی زمان کمک مناسبی خواهد بود. از طریق تقسیمبندی زمان دانشآموزان میتوانند به موفقیتشان در مطالعه به علاوه در فعالیتهای دوره تحصیلات عالیشان خوشبین باشند.
2- شرایط فیزیکی برای مطالعه: نقش شرایط فیزیکی بخش مهمی در عادتهای مطالعه است. مکان مطالعه باید ساکت و آرام باشد. باید تمیز، روشنایی و تهویه مناسب داشته باشد. اثاثیه باید راحت باشد. نور آنجا باید کافی باشد. میز مطالعه باید تمیز و جادار و تمام چیزهای ضروری نظیر تعدادی کاغذ، قلم، کتاب، مداد و غیره را داشته باشد.
3-توانایی خواندن: خواندن مهارت اساسی در هر نوع مطالعه است. توانایی خواندن شامل عوامل مختلفی نظیر واژگان خوب، سرعت خواندن، درک مطلب، انتخاب موضوع مناسب برای خواندن و میزان اطلاعات است. هرکسی قادر است دست کم در هر دقیقه 300 کلمه در زبان مادری و 75 تا 100 کلمه در زبان بیگانه بخواند. هر کسی باید از طریق یادآوری درست معنی کلمات واژگان خوبی بسازد. سرعت خواندن نیز عامل مهمی است. آرام خواندن همیشه مناسبتر از بلند خواندن است. سرعت خواندن موضوع را ضروری است که طبق اهمیت موضوع تنظیم کنیم. موضوع فنی بیشتر از موضوع عادی به زمان نیاز دارد. هر فردی باید سعی کند آنچه را که میخواند درک کند. او باید سعی کند ایدههایی را که زمان خواندن درمییابد و خلاصه ایدههای عمده را به خاطر آورد.
4-یادداشت کردن: یادداشت برداشتن در کلاس درس فعالیت یادگیری مهمی است. یادداشت برداشتن از کتاب نیز به مقدار زیادی در مطالعه کمک میکند. راههای مختلفی برای یادداشت کردن وجود دارد. یکی ممکن است همه چیز را از کتاب درسی کپی کند. دیگری امکان دارد برای تهیه رئوس مطالب فقط پاراگرافهای مهم را یادداشت کند، یا عنوانهای درشت و ریز و عبارتهای کلیدی مهم را یادداشت کند. تفسیر کلمات توسط خود فرد و خلاصه کردن بهترین روش تهیه یادداشت فرض شده است. ترکیب یادداشت کلاسی و کتابی برای تهیه یادداشت نهایی تمرین خوبی است. با تمرین منظم یادداشت برداشتن میتوان به عادت شدن آن کمک کرد.
5-عوامل مؤثر در انگیزش یادگیری: صرفنظر از توانایی یادگیری، تمایل به یادگیری هم یک امر مهم قابل ملاحظهای است. اگر کسی بهطور واقعی علاقه به یادگیری داشته باشد احتمالا سریع یاد میگیرد و آموختهها بهمدت زیادی در ذهن او باقی میماند. در استعداد یادگیری تفاوتهای فردی وجود دارد. هر کسی با کوششهای زیاد میتواند بهبود یابد. روح رقابت و همکاری در یادگیری کمک میکند. فرد در گروه بهتر یاد میگیرد.
6- حافظه: بهبودی حافظه به معنی یادگیری بهتر است. دورههای یادگیری فاصلهدار به یادگیری بیوقفه یا پیاپی ارجحیت دارد. یادگیری بهتر بقای بیشتری دارد. پرآموزی به یادآوری برای یک دوره طولانی کمک میکند.
7-برگزاری امتحانات: بیشتر امتحانات ما از نوع انشایی است که چند سؤال داده میشود و دانشآموزان مجبورند جوابهای طولانی بنویسند. بهتر است رئوس مطالب را تهیه کنند و افکار و عقاید درستی بسازند، الگوی منطقی ارائه مطلب را پیگیری کنند. زبان سادهای را که لازم است به کارگیرند. عنوانهای درشت و ریز بایستی بهطور صحیح جا داده شوند. زیر کلمات و عبارتهای مهم ممکن است خط کشیده شود. برای امتحان باید وقت بیشتری اختصاص داد و به نکات ضعف خود توجه کرد. برنامه زمانی برای مطالعه بایستی تهیه شود. نگرش آرام، خونسرد و راحت نسبت به امتحان ضروری است و فقط بعد از آمادگی خوب به دست میآید. همچنین آگاهی از نتایج امتحان میتواند فرد را برانگیزاند و تلاشهای او را هدایت کند.
8-تندرستی: عادتهای سالم و منظم تغذیه، ورزش، سرگرمی و خواب به تندرست ماندن کمک میکند و حالت ذهنی سالم برای کسب موفقیت در امتحان ضروری است.