همشهری - محمد سرابی: در کنار رویکرد کلی کشورها برای حفاظت از محیط‌زیست و مقابله با آلودگی پلاستیکی، این مدیران هر شهر هستند که با دغدغه‌های بهداشتی و محیط‌زیستی محدودیت‌هایی برای استفاده از کیسه‌های یک‌بار مصرف وضع می‌کند.
نیجریه - لاگوس
ممنوع در بزرگ‌ترین شهر آفریقا
شهرداری پرجمعیت‌ترین شهر آفریقا با سرسختی به‌دنبال ممنوعیت استفاده از زباله‌های یک‌بار مصرف در این سکونتگاه ۲۱ میلیون نفری است. سال‌ها استفاده از انواع ظرف‌ها وکیسه‌های پلاستیکی میزان آلودگی را تا جایی افزایش داده که جز ممنوعیت کامل راهی برای جلوگیری از مصرف بی‌رویه کیسه پلاستیکی نیست. بعضی از مشاغل در این شهر به کیسه‌ها و ظرف‌های یک‌بار مصرف وابسته هستند مانند گاری‌ها و آشپزخانه‌هایی که غذاهای ارزان می‌پزند. چند شرکت فست‌فود زنجیره‌ای به سرعت با قوانین شهرداری همراه شدند و اعلام کردند که در شعبه‌های خود از کیسه‌های پلاستیکی استفاده نمی‌کنند. مدیریت ارشد ایالتی که شهر لاگوس در آن قرار دارد هم این قانون را تأیید کرده است بنابراین در حاشیه شهر لاگوس و مناطق مجاور آن نیز نباید از کیسه پلاستیکی استفاده کرد.
محل رشد مالاریا
سال ۲۰۱۹ ممنوعیت استفاده از کیسه پلاستیکی در مجلس نیجریه مطرح شد اما روند قانونی برای ابلاغ را طی نکرد و در حد پیشنهاد باقی ماند. بعضی از دیگر شهرهای مرکز آفریقا هم تلاش‌هایی برای محدود کردن مصرف کیسه‌های پلاستیکی انجام داده‌اند. شهرداری لاگوس برای این محدودیت دلیل واضحی دارد. در سال‌های قبل تعداد کیسه‌های دور انداخته شده آنقدر زیاد شد که کانال‌های آب و نهرها دائما بسته می‌شد و در فصل باران سیل به راه می‌افتاد. در تابستان‌ها مشکل دیگری بروز می‌کرد که به اندازه سیل یا حتی بدتر از آن بود. کیسه‌های پلاستیکی در مسیرهای فاضلاب شهر گیر می‌کردند و حوضچه‌های کوچک و بزرگ آب در نقاط مختلف سطح و زیرزمین تشکیل می‌شد. پشه مالاریا در این آب‌ها تخمگذاری می‌کند و بیماری خطرناک شدت می‌یابد.
مکزیک - مکزیکوسیتی
نوشابه شیشه‌ای و نی کاغذی
از سال ۲۰۲۰ شهرداری مکزیکوسیتی محدودیت مصرف پلاستیک‌های یک‌بار مصرف را شروع کرد و نخستین مورد مشخص آن کیسه‌های پلاستیکی بود. یک سال قبل از آن گروه‌های مردم‌نهاد مبارزه با آلودگی پلاستیکی را شروع کرده بودند. سال ۲۰۲۱ شهرداری پایتخت به شرکت‌های تجاری ابلاغ کرد که به‌دنبال یافتن جایگزینی برای کیسه باشند به همین دلیل در صندوق‌های فروشگاه‌های بزرگ پلاستیک رایگان به مشتری‌ها داده نمی‌شود. بعضی مواد غذایی مانند میوه‌ها هم در پاکت‌های کاغذی به فروش می‌رسند. نوشابه‌ها دوباره مانند چند دهه قبل در بطری‌های شیشه‌ای فروخته می‌شود که دوباره در کارخانه پر می‌شوند. حتی نی‌های نوشابه کاغذی هم به جای نی پلاستیکی استفاده می‌شود. فروشگاه‌هایی که مواد غذایی آماده یا قهوه می‌فروشند از مشتری‌ها می‌خواهند که لیوان‌های شخصی خود را به همراه بیاورند و برای این کار تخفیف درنظر گرفته شده است.
شرکت‌های آلاینده
فروشندگان خرد همچنان از کیسه پلاستیکی استفاده می‌کنند زیرا مشتریان مغازه‌های محلی به کیسه پلاستیکی عادت کرده‌اند. صنعت تولید کیسه پلاستیکی در مکزیک بسیار بزرگ و سودآور است اما وقتی گروه‌های مردم‌نهاد به آن انتقاد کردند و زمینه مخالفت مردمی فراهم شد شهرداری‌ها وارد عمل شدند و قوانینی برای این کار تعیین کردند. سپس شرکت‌های تجاری به این روند پیوستند و حالا ساکنان شهرهای بزرگ امیدوارند که بتوانند جلوی آلودگی بیشتر را بگیرند. یکی از مشکلات شهرداری‌ها در مکزیک شرکت‌های فراملیتی و اغلب آمریکایی هستند که قوانین را دور می‌زنند. مثلا سازوکاری برای بازیافت پلاستیک ایجاد می‌کنند اما این روند هیچ وقت شامل کیسه‌های یک‌بار مصرف نمی‌شود. این کیسه‌ها در محدوده اطراف پایتخت و روی زمین‌های کشاورزی دیده می‌شود.
بنگلادش - داکا
کیسه‌های چند کشور در یک شهر
حجم زیاد زباله پلاستیکی در بنگلادش باعث شده است که از ۲۰ سال قبل تلاش‌هایی برای محدود کردن آنها شروع شود، اما هنوز هم تعداد زیادی کیسه هر روز در شهر داکا مورد استفاده قرار می‌گیرد و بعد از طریق نهرها روانه رود بزرگ بوری‌گانگا می‌شود و کمی آن‌طرف‌تر به دریا می‌ریزد. مقدار آلودگی پلاستیکی در خلیح بنگال زیاد است و شهر داکا مقصر آن شناخته می‌شود، اما تحقیقی که مدتی قبل انجام گرفت نشان داد بعضی از این کیسه‌های پلاستیکی نه فقط از شهرهای دیگر بنگلادش بلکه از کشورهای همسایه آن مانند چین، هند و میانمار آمده‌اند. این کیسه‌های پلاستیکی بعد از مدتی تبدیل به ریزپلاستیک‌ها می‌شود و به چرخه غذایی ماهی‌های خلیج بنگال راه پیدا می‌کند. شهرداری داکا کارگرانی را به‌کار گرفته است تا پلاستیک‌ها را از رودخانه‌های اطراف شهر خارج و مقابل گرمای آفتاب خشک کنند تا قابل بازیافت باشد.
زنبیل پارچه‌ای به جای کیسه
امسال شهرداری داکا ممنوعیت استفاده از کیسه پلاستیکی را برای فروشگاه‌های بزرگ اجباری کرده است. قرار است به جای پلاستیک از کاغذ و زنبیل‌های پارچه‌ای استفاده شود. در این بین بعضی از تولیدکنندگان کیسه پلاستیکی هم ضخامت محصولات خود را بیشتر کردند و گفتند که این کیسه‌ها چندبار مصرف هستند. شهرداری همچنان بر ممنوعیت پافشاری کرده و بازرسانی را به فروشگاه‌های بزرگ زنجیره‌ای می‌فرستند تا از رعایت قوانین باخبر شود. استفاده از نوعی زنبیل پارچه‌ای خرید از جنس گونی که هم محکم و هم قابل برگشت به طبیعت باشد به جای کیسه یک‌بار مصرف ترویج می‌شود و کیسه پلاستیکی محدود به گوشت، ماهی و میوه است.
نظر شما