بعضی قوانین بد و ناقص هم در گوشه و کنار شهر، به مشکلات و معضلاتی دامن زده اند که البته جای شکرش باقی‌است که همین قوانین وجود دارند.مثل قانون گودبرداری اصولی و اجرای گودبرداری غیر اصولی .قانونی که به همت سرخپوشان سازمان آتش نشانی و خدمات ایمنی شهر رنگ و روی جدی به خود خواهد گرفت.گزارش این صفحه در خصوص الزامات قانونی گودبرداری اصولی است.بنابراین اگر قصد ساخت و ساز دارید ، حتما این گزارش را بخوانید.
وقتی خاطره آن روز تلخ را تعریف می‌کرد به پهنای صورتش اشک می‌ریخت. حس و حالش هیچ تفاوتی با روز حادثه نداشت. روزی که مثل هر روز، طلوع آفتاب را به امید ادامه جریان زندگی آغاز کرده بود، اما سر سفره صبحانه ناگهان زمین به لرزه افتاد و خانه شروع به لرزیدن کرد.
خانه کلنگی و فرسوده‌اش تحمل تکان‌های زمین را نداشت و حسرت دیدن همسر و فرزندانش را یک پلک زدن برای همیشه به دلش گذاشت. امیدی برای بازکردن چشم‌هایش نداشت. با خود می‌گفت‌ای کاش وقتی چشم‌هایم را باز می‌کنم، متوجه شوم که همه چیزهایی که دیدم خواب بوده و خیال، اما افسوس که واقعیت، همسر و فرزندان و خانه و کاشانه‌اش را از او گرفته بود.
واقعیتی که با تصمیم همسایه برای چند طبقه کردن خانه‌اش در زندگی او رخ داده بود. واقعیت‌این بود که گودبرداری غیراصولی خانه همسایه، باعث ریزش خانه فرسوده او شده بود تا خانه‌ای جدید و زیبا بر ویرانه‌های زندگی او ساخته شود. این اتفاق چند سالی است که زلزله‌ای را از نوع «گودبرداری غیراصولی» به جان خانه‌های فرسوده و قدیمی‌ساز شهروندان تهرانی انداخته و روزانه قربانیان زیادی از میان مردم بی‌گناه می‌گیرد.
قربانیانی که هیچ ربطی به ساخت و ساز خانه همسایه ندارند، اما تنها جرم‌شان بی‌دقتی مالکان، مهندسان و معماران است. جرمی‌که در کمتر محکمه‌ای به مجازات کشیده می‌شود و در اکثر مواقع هیچ متهمی را مجبور به پاسخگویی نمی‌کند، اما مالکان خانه‌هایی که قصد ساخت و ساز دارند هم بد نیست بدانند که به تازگی سازمان آتش‌نشانی و خدمات‌ایمنی شهرداری تهران، با افزایش آمار حوادث گودبرداری، تدابیر قانونی و ایمنی برای پیشگیری از این حوادث پیش‌بینی کرده تا دیگر هیچ شهروندی را با چشم گریان و خاطره تلخ از دست دادن اعضای خانواده یا مجروح و مصدوم شدن نبیند.
569حادثه گودبرداری در 2سال
در سال86 ، 338حادثه مربوط به گودبرداری و ریزش ساختمان در شهر تهران رخ داد که 154مصدوم و کشته در پی داشت. آمار این حوادث در سال گذشته به 231مورد، با 127مصدوم و کشته رسید و با این‌که نسبت به سال86 با کاهش روبه‌رو شده، اما باز هم زنگ هشدار در گوش حلقه‌های مرتبط با ساخت و ساز و سازمان آتش‌نشانی فریاد می‌زند.
گرچه ممکن است این آمار شاید برای افرادی که تنها به پول فکر می‌کنند، آمار قابل‌توجهی نباشد و حتی برای رسیدن به پول بیشتر چشم‌شان را به روی جان و مال همنوعان خود ببندند، اما ماموران سرخ‌پوش سازمان آتش‌نشانی که هر روز مجبور می‌شوند جسم نیمه‌جان و یا بی‌جان همشهریان خود را از زیر تیرآهن‌های عظیم‌الجثه و آجر و خاک بیرون بکشند، نمی‌توانند شاهد ادامه و یا افزایش این‌گونه سوانح و حوادث باشند.
حوادثی که به اختیار و خواست خود ما رقم می‌خورد و در صورتی که هر مالکی با رعایت قوانین و ضوابط ساختمان‌سازی اقدام به ساخت ملک خود کند، هیچ‌گاه رخ نخواهد داد. قوانینی که به کرات از سوی ارگان‌ها و نهادهای قانونی و ازجمله سازمان آتش‌نشانی هشدار داده می‌شود، اما کجاست گوش شنوا!
بازنگری در شیوه‌های عمل، مقررات و ضوابط
سازمان آتش‌نشانی و خدمات‌ایمنی به دنبال افزایش آمارهای حوادث مربوط به گودبرداری و ریزش ساختمان در شهر تهران به تمامی دست‌اندرکاران و حلقه‌های مرتبط با آنان هشدار جدی دادتا بازنگری در شیوه‌های عمل، ضوابط، مقررات و آیین‌نامه‌ها مورد توجه قرار گیرد. سازمان آتش‌نشانی و خدمات‌ایمنی شهر تهران از مسئولان مرتبط خواست تا بخش‌های زیرمجموعه خود را موثرتر و کیفی‌تر کرده و با سازمان آتش‌نشانی مشارکت کنند تا آمار مربوط به این حوادث کاهش یابد.
این سازمان در راستای کاهش حوادث گودبرداری و ریزش ساختمان، تمامی‌حوادث مربوط به گودبرداری و ریزش ساختمان یک‌سال اخیر را به اداره امور مهندسان ناظر معاونت شهرسازی و معماری شهرداری تهران و سازمان نظام مهندسی منعکس کرد تا با بررسی علل وقوع حوادث، برنامه‌ریزی و مطالعات علمی صورت بگیرد.
بر‌این اساس زمانی که مجوز ایمنی برای شروع ساخت و ساز صادر می‌شود از مالک تعهدنامه محضری گرفته شده تا متعهد شود ضوابط گودبرداری و تخریب ساختمان را زیر نظر مهندس ناظر رعایت کند و اگر خلاف این باشد باید پاسخگو شود و علاوه بر پرداخت خسارات معمول، خسارت سازمان آتش‌نشانی را هم بپردازد.
متهمان بی‌جرم و جریمه
فکر این‌که روزی این اتفاق برای خانه ما هم بیفتد، آزاردهنده است، اما تمام مال‌باختگان و جان‌باختگان حوادث گودبرداری همین فکر را می‌کردند و با خود می‌پنداشتند که همسایه آن‌ها فردی منصف و قانونمند است. از سویی گودبرداری خانه همسایه چه دخلی به خانه همجوار خواهد داشت.
رودربایستی و چشم به چشم شدن با همسایه هم مزید بر علت می‌شود تا هیچ‌یک از خانه‌های همجوار ملک در حال ساخت، بی‌قانونی ساخت و ساز همسایه را به نهادهای مرتبط گزارش ندهند، اما در هیچ‌کدام از سوانح گودبرداری، مالک ملک در حال ساخت پاسخ از خودگذشتگی همسایه خسارت دیده خود را نداده و در هیچ محکمه‌ای هم مجازات نشده است.
پایه‌گذاری این سنت اشتباه دیوار کجی را در ساخت و سازهای شهر تهران بنا کرده که هر روز خطرات بیشتری را برای شهروندان تهرانی رقم می‌زند. عدم استفاده از دیوار حفاظ، عدم نصب علایم هشداردهنده برای اتومبیل‌ها و مردمی‌که در محدوده محل گودبرداری تردد دارند، گودبرداری غیر اصولی، عدم توجه به هشدارهای‌ایمنی، خاکبرداری غیر اصولی، نبود قوانین محکم قضایی و جرایم ، عدم نظارت و... از مهم‌ترین دلایلی است که هر روز آمار حوادث و سوانح گودبرداری را در کلان‌شهر تهران افزایش می‌دهد و در مقابل متهمان اصلی این پرونده بدون هیچ جرم و جریمه‌ای به تخلفات خود ادامه می‌دهند.
نقص قوانین یا نبود قوانین!
همیشه آوار حادثه‌ای تلخ و زیان‌بار برای انسان‌ها محسوب می‌شود، اما برخی حوادث گودبرداری به خودی خود باعث آوارمی‌شوند و متاسفانه اغلب این اتفاقات در محلاتی که بافت فرسوده داشته و خانه‌ها جمعیت زیادی را در خود جای داده‌‌اند رخ می‌دهد.بهروز تشکر، مدیر روابط عمومی و امور بین‌الملل سازمان آتش‌نشانی و خدمات‌ایمنی شهرداری تهران با بیان این مطلب می‌افزاید:
تصور این‌که قربانیان حوادث گودبرداری افرادی نامطلع هستند که گاه و بی‌گاه آوار بر سرشان فرومی‌ریزد، تاسف‌انگیز است و علت این حوادث، نبود و یا نقص قوانین محکم قاطع است. تقویت جایگاه مهندس ناظر از عوامل موثر در کاهش این نوع حوادث است و در همین راستا به سازمان نظام مهندسی پیشنهاد داده شد تا برای مهندسان ناظر آموزش‌هایی را در نظر بگیرند.
در‌این میان نقش وزارت مسکن را برای کاهش حوادث گودبرداری نباید نادیده گرفت، زیرا این وزارتخانه دارای پتانسیل بالایی است و با توجه به این‌که متولی تولید مقررات ملی ساختمانی است می‌تواند نقش مهمی‌در‌این راستا ایفا کند. توجه به بحث آموزش و تخصص‌های مهندسان ناظر و پیمانکاران و برخورد مناسب با متخلفان نیز در پیشگیری از حوادث مربوط به گودبرداری و ریزش ساختمان موثر است.
همشهری زندگی
