در این سرزمین جاذبه‌ها از پی هم می‌آیند و هنوز به پایان نرسیده‌اند که جاذبه‌های دیگری از پی‌شان فرا‌می‌رسند. سرزمین ما سرزمین زیبایی است و با این زیبایی می‌توان باز هم زیبایی آفرید و نشاط و طراوت را هرچه بیشتر در رگ‌های جامعه به جریان انداخت. دیار ما پر است از زیبایی‌هایی که هر رهگذری را به سمت خود جلب می‌کند و او را در حصار زیبایی‌هایش در آغوش می‌گیرد.
زیبایی‌هایی که هر یک تمدن ساز و آینده ساز است، اینجا برای خیلی‌ها می‌تواند جاذبه داشته باشد و هر لحظه بر این جاذبه‌ها زاده می‌شوند و بیشتر و بیشتر می‌شوند. اما در این مسیر، اما و اگرهای بسیاری نیز نهفته است.
حرف‌های ایران در گردشگری
ایران زیبای ما علاوه بر آثار تاریخی و جاذبه‌های طبیعی که برای مشتاقان صنعت توریسم دارد، در گونه‌های دیگری از این صنعت هم حرف‌های بسیاری برای گفتن دارد. کارشناسان که همواره جدی گرفتن موضوع گردشگری در کشوری همچون ایران را یک ضرورت دانسته و می‌دانند
گونه جدیدی از این صنعت را هم واجد ارزش فراوان اهمیت برای ایران می‌دانند و معتقدند که ایران در این عرصه بسیار می‌تواند تحول‌آفرین باشد. این گونه را برای آن جدید، توصیف می‌کنیم که هنوز کاری برای ساماندهی آن در کشور انجام نشده است.
توریسم مذهبی
می‌خواهیم از عرصه‌ای دیگر در توریسم و گردشگری صحبت کنیم. بله، در کشور ما توریسم می‌تواند وضعیت بهتری نسبت به آنچه امروز دارد، داشته باشد. مخصوصا در حوزه‌هایی از این صنعت که رنگ و بوی فرهنگی دارند، سرزمین ما حتما یکی از تاثیرگذارترین‌ها خواهد بود، یکی از این عرصه‌ها گردشگری مذهبی است.
صاحب‌نظران صنعت گردشگری بر این باورند به لحاظ موقعیت فرهنگی ـ مذهبی خاص ایران گردشگری مذهبی جای رشد و توسعه بسیاری دارد؛به شکلی که علاوه براثرگذاری برای شناساندن فرهنگ شیعه، تمدن بزرگ ایران امکان ویژه‌ای برای حل مشکل اشتغال و فرارکشور از اقتصاد وابسته به نفت باشد.
با این حال گردشگری مذهبی در ایران با وجود 8 هزار و 919 مکان مذهبی مقدس، هنوز فاقد ساماندهی تخصصی و متمرکز بوده و این وضعیت نابسامان حتی در شهرهای مهمی چون مشهد و قم نیز مشاهده می‌شود.
کمی دقت در آمارها، ما را بر این نکته رهنمون می‌کند که با بی‌توجهی به توریسم مذهبی فقط فرصت‌ها را از دست می‌دهیم. در میان آثار مذهبی ایران زمین، دست‌کم 4 هزار و 319 اثر در زمره آثار ثبت شده در فهرست میراث ملی قرار دارند و علاوه بر داشتن جاذبه زیارتى، دارای جاذبه‌های فرهنگی ـ تاریخی هم هستند.
کارشناسان می‌گویند در چنین کشوری باید از صنعت گردشگری مذهبی بیشترین استفاده را برد و اجازه نداد که فرصت‌ها از بین بروند. به‌جز کلانشهر مشهد که سرمایه‌گذار خارجی برای گردشگری مذهبی در آن فعال شده، برای هیچ‌یک از 8 هزار و 918 نقطه دیگر سرمایه‌گذاری مشخصی از نظر زیرساخت‌های گردشگری اعم از هتل، وسایل حمل‌ونقل و تور به شکل معنا داری تعریف نشده است.
ایران ما علیرغم برخورداری از جاذبه‌های کم‌نظیر طبیعی، فرهنگی و تاریخی، کم هزینه و پردرآمد توریسم، با مشکلات جدی در این عرصه روبه‌روست و به‌طوریکه آمار و ارقام نشان می‌دهد سهم کشور ما از جمعیت حدود 760 میلیون نفر گردشگر در سال 2004 میلادی کمتر از 700 هزار نفر و سهم درآمدهای ما نیز رقمی حدود 700 میلیون دلار از مجموع 622 میلیارد دلار درآمد توریسم جهان بوده است.
کارشناسان معتقدند وجود تعدادی از اماکن متبرک شیعیان جهان در ایران از یک‌سو و وجود یک جمعیت 25 میلیونی گردشگر شیعه در جهان این نوید را می‌دهد که در صورت برنامه‌ریزی دقیق می‌توان تعداد قابل توجهی از این گردشگران خارجی و درآمدهای حاصله را به سوی کشور سوق داد و البته به هدف والاتر که همان گسترش فرهنگ تشیع می‌باشد نیز دست یافت.
چرایی توجه به گردشگری مذهبی
عمده کارشناسان روی این موضوع اتفاق نظر دارند که توسعه و تقویت صنعت گردشگری به دلایل اقتصادی، فرهنگی، اجتماعی و دینی امری ضروری است و اگر سالانه یک درصد از 25 میلیون شیعه جهان برای بازدید از اماکن متبرکه به ایران عزیمت کنند، سالانه 3 میلیون بازدید کننده از بقاع متبرکه خواهیم داشت که این خود تحولی عظیم در صنعت گردشگری ایران به وجود خواهد آورد.
صاحب‌نظران صنعت گردشگری بر این باورند که به لحاظ موقعیت فرهنگی ـ مذهبیِ خاص کشورمان در میان کشورهای دیگر، توریسم مذهبی جای رشد و توسعه بسیاری در ایران دارد
چنانکه رئیس سابق پژوهشگاه سازمان میراث فرهنگى، صنایع‌دستی و گردشگرى، تنوع مراکز، آثار و ابنیه تاریخی و عبادتگاه‌های ادیان مختلف موجود در کشور را در تمام دنیا بی‌نظیر دانسته و می‌گوید:«کشور ایران در تمام حوزه‌های مذهبی دنیا، توانایی جذب توریسم را دارد و فضای خاص فرهنگی موجود، توسعه توریسم مذهبی ـ فرهنگی را در آن امکان‌پذیر می‌کند.» سید طه‌هاشمی معتقد است:«ایران علاوه بر حضور پرفیض حرم‌های اسلامى، دارای معابد و کلیساهای بی‌بدیلی است که در کشورهای دیگر وجود ندارد.»
او ادامه می‌دهد: «همچنین می‌توان با توجه به حضور ادیان توحیدی متفاوت و وجود پیروان و معتقدان بسیار آنها در ایران، انواع توریسم مذهبی را در کشور ایجاد کرد و ایران می‌تواند جزء اهداف گردشگری بسیاری از مسلمانان جهان به شمار آید.»
از دیگر نکاتی که در رابطه با گردشگری ایران می توان به آن اشاره کرد، حرکت در جهت خلاف ادعاهایی است که شرایط کشور را برای پذیرش گردشگر مناسب نمی‌داند. برخی عدم رشد گردشگری در ایران را مربوط به مسائلی پست می‌دانند که حاصل از شهوترانی و دنیا طلبی گردشگران خارجی است.
در حالیکه جاذبه‌های گردشگری ایران فراتر از این مسائل می‌تواند افراد پر شماری اعم از مسلمان و غیر مسلمان را به ایران بکشاند. در حالیکه وجود با برکت امام رضا(ع)، خواهر و برادر گرامی ایشان و ده‌ها بقعه متبرک امامزادگان در ایران مایه برکت و صد البته توجه مسلمانان و بخصوص شیعیان جهان است، وجود ده ها زیارتگاه پیامبران ادیان توحیدی در ایران خود یک ویژگی ممتاز است.
از سوی دیگر حریم امن ایران فرصت یک مسافرت تاریخی و خانوادگی را برای علاقه مندان به تاریخ و تمدن جهان فراهم می سازد به شرط آنکه زمینه معرفی و خدمت رسانی به متقاضیان آن به خوبی فراهم شود.
همشهری جمعه
