به گزارش همشهری آنلاین، بعدها در جنگ جهانی دوم، خودروهای نظامی با این سیستم دیده شدند، اما استفاده گسترده از آن به دوران پس از جنگ و ظهور وسیله‌ای به نام “آمفیرول” بازمی‌گردد.
شاید عجیب به نظر برسد؛ اما کامیونی که به جای چرخ از پیچ استفاده می کند؛ وجود دارد. این کامیون مبتنی بر داف در طول سال‌ها توانسته در کشورهای مختلف، روی هر زمینی حرکت کند. ویژگی برجسته این کامیون پیچ دار، توانایی عبور آسان از مسیرهای گلی، برفی و حتی آبی است، در حالی که عبور از آسفالت نیز برای آن هیچ مشکلی ایجاد نمی‌کند.
تاریخچۀ کامیونی که به جای چرخ از پیچ استفاده می‌کند
ایده استفاده از پیچ‌های غول‌پیکر به جای چرخ‌ها به سال ۱۸۶۸ بر می‌گردد. در آن زمان، “جیکوب موراث”، مخترع سوئیسی-آمریکایی، ماشینی کشاورزی طراحی کرد که از این نوع سیستم کشش استفاده می‌کرد. بعدها در جنگ جهانی دوم، خودروهای نظامی با این سیستم دیده شدند، اما استفاده گسترده از آن به دوران پس از جنگ و ظهور وسیله‌ای به نام “آمفیرول” بازمی‌گردد.
آمفیرول یک وسیله نقلیه شبیه مریخ‌نورد بود که برای حرکت بر روی زمین‌های دشوار طراحی شد. این خودرو که توسط “جو دباکر” ساخته شده بود، از مکانیک DAF و دو موتور بنزینی ۷۵۰ سی‌سی بهره می‌برد. این موتورها به جعبه‌دنده‌های واریوماتیک متصل بودند که معمولاً در خودروهای شخصی برند هلندی DAF استفاده می‌شد.
با گذشت زمان، مدل بزرگ‌تری از آمفیرول ساخته شد که بیشتر به کامیون‌های سنتی شباهت داشت. این مدل در مناطق سیل‌زده با زمین‌های رسی استفاده می‌شد، جایی که هیچ وسیله نقلیه‌ای به جز آمفیرول قادر به حرکت نبود.
محبوبیت کامیون در اتحاد جماهیر شوروی
با وجود مزایای فراوان، کامیون‌های پیچی در کشورهایی که جاده‌های هموار داشتند، محبوبیت چندانی نداشتند. اما اتحاد جماهیر شوروی به دلیل کمبود زیرساخت‌های جاده‌ای و وجود جنگل‌ها، باتلاق‌ها و دریاچه‌های فراوان، به این وسایل نقلیه علاقه‌مند شد. یکی از مهم‌ترین نمونه‌های این نوع کامیون، ZiL ۴۹۰۴ بود که در جریان مسابقه فضایی بین شوروی و آمریکا تولید شد.
یکی از چالش‌های برنامه فضایی شوروی، بازیابی فضانوردان پس از فرود بود. برخلاف پروازهای امروزی، فرودهای آن زمان دقیق نبودند و فضانوردان ممکن بود در مناطق دورافتاده فرود بیایند. به همین دلیل، شوروی وسیله‌ای با قابلیت عبور از هر نوع زمین طراحی کرد که ZiL ۴۹۰۴ نمونه‌ای از آن بود.
مشخصات فنی کامیونی که به جای چرخ از پیچ استفاده می‌کند
این کامیون با استفاده از دو موتور ۷ لیتری V۸ طراحی شده است که هر کدام ۱۸۰ اسب بخار قدرت تولید می‌کنند. هر پیچ به صورت مستقل عمل می‌کند و کامیون با الگوبرداری از سبک کاترپیلار می‌چرخد. طول هر پیچ ۵.۹۹ متر و قطر آن ۱.۲ متر است و از آلیاژی مقاوم در برابر خوردگی ساخته شده است.
از مشخصات فنی کامیون، کابینی از جنس فایبرگلاس است که ظرفیت سه نفر را فراهم می‌کند. این کامیون با وزن ۷۰۰۰ کیلوگرم توانایی حمل ۲.۵ تن بار را دارد. مخزن سوخت ۱۲۰۰ لیتری آن برای مصرف ۸۰ لیتر در هر ۱۰۰ کیلومتر طراحی شده است.
کامیون چرخ‌دار در مجموع ۸.۲۸ متر طول، ۳.۲ متر عرض و حدود ۳ متر ارتفاع دارد. علاوه بر این، فاصله از زمین تا شاسی ۱.۱ متر در نظر گرفته شده است.
نقاط قوت و ضعف کامیون پیچی به جای چرخ
آزمایش‌ها نشان داد که ZiL ۴۹۰۴ در زمین‌های برفی، جنگلی، باتلاقی و حتی در آب عملکرد خوبی داشت. اما در زمین‌های گلی به راحتی مانور نمی‌داد و حرکت روی زمین‌های سخت به دلیل سایش زیاد پیچ‌ها دشوار بود. علاوه بر این، سرعت پایین (۷ کیلومتر در ساعت در خشکی و ۱۰ کیلومتر در ساعت در آب) و مشکلات روانکاری پیچ‌ها از جمله معایب این وسیله نقلیه بودند.
پایان پروژه ساخت کامیون پیچ‌دار
آزمایش‌های ساخت کامیون پیچ دار تا سال ۱۹۷۸ ادامه یافت. با وجود عملکرد خوب در شرایط خاص، این پروژه به دلیل هزینه‌های بالا و مشکلات لجستیکی به پایان رسید. با این حال، کامیون‌های پیچی برای چند سال دیگر در برخی مناطق خاص استفاده شدند.
این نوع کامیون‌ها نمونه‌ای از خلاقیت و تلاش انسان برای غلبه بر محدودیت‌های طبیعی هستند و یادآور اهمیت نوآوری در صنعت حمل و نقل به حساب می‌آیند.
منبع: عصر ایران
نظر شما