به گزارش همشهری آنلاین در یکی از کوچه پس کوچه های جنوب شرقی شیراز نزدیک به میدان دفاع مقدس (میدان خاتون) بنایی قرار گرفته که مربوط به ابش خاتون تنها فرمانروای زن استان فارس است. ابش خاتون سال ۶۶۲ قمری فرمانروای فارس بوده و بر اساس مستندات موجود او در زمان حکمرانی خود فعالیت‌های زیادی برای پیشرفت شهر انجام داده.
سکوت یک بنای تاریخی
ابش خاتون در دوران حکومت و زندگی خود در شیراز، فعالیت‌های بسیاری برای پیشرفت سرزمینش انجام داد. او در سال‌های ۶۲۳ تا ۶۸۵ هجری قمری اقدام به ساخت مدرسه، کاروانسرا و دیگر بناهای عام‌المنفعه کرد. آرامگاه آبش خاتون در سال ۱۳۱۰ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسید. مقبره ابش خاتون بنای سه طبقه‌ای با گنبد بوده که چند سال قبل طبقه سوم مقبره فرو ریخته. اطراف مقبره با کاشی‌های معرق و نفیس دوران صفوی تزئین شده بوده که حالا فقط کاشی‌های یک طرف مقبره باقیمانده است.
نام نیک ابش خاتون
ابش خاتون، دختر سعد بن ابی بکربن سعید زنگی و ترکان خاتون، همسر پسر هلاکوخان مغول و آخرین اتابک از خاندان سلغریان است. در سال ۶۶۱ قمری، سلجوق شاه سلغری حکومت شیراز را در دست گرفت. هلاکوخان مغول لشکری به قصد سرکوب سلجوق شاه روانه شیراز کرد. سلجوق شاه سلغری که توان برابری نداشت، گریخت و پس از ۵ ماه حکومت در سال ۶۶۲ هجری قمری در کنار دژ سپید (واقع در شهرستان ممسنی استان فارس) به دست مغولان کشته شد. بعد از قتل سلجوق‌شاه، بزرگان شیراز جمع شدند تا برای انتصاب حکمرانی منطقه فارس چاره‌اندیشی کنند و از بین دو دختر اتابک سعدبن ابوبکر، ابش خاتون را برگزیدند. ابش خاتون مانند دیگر سلغریان آثاری از خویش در شیراز به جا گذاشت که مدرسه‌ای در کوی طناب بافان و رباط آبش از آن جمله است.
هلاکو خان مغول، ابش خاتون را با پسر خود، منگوتیمور، نامزد کرد. در زمان هلاکوخان مغول، بنیاد تاخت و تازهای قوم مغول در قرن هفتم هجری در پهنه ایران به راه افتاد، اما شهر شیراز به دلیل گره خوردن به نام ابش خاتون که عروس هلاکوخان مغول شده‌بود، از تاخت و تاز مغول در امان ماند.
نظر شما