همشهری آنلاین – گروه سیاسی: ایجاد بستر مناسب برای درخشش زنان در عرصه‌های گوناگون اجتماعی در شرایطی از مهم‌ترین دستورکارهای جمهوری‌اسلامی طی دهه‌های گذشته بوده که پیش از پیروزی انقلاب اسلامی، وابستگی و دلبستگی به غرب از یک‌سو و عدم‌استقلال در برابر قدرت‌های خارجی، ازجمله آمریکایی‌ها، ازسوی دیگر آسیب‌های خود را در عرصه «امنیت زنان» به‌وجود آورده و عرصه‌های اجتماعی را به نمودی در ایجاد ناامنی برای زنان تبدیل کرده بود.
ارتقای جایگاه زنان پس از پیروزی انقلاب اسلامی، آن‌هم در عرصه‌های گوناگون را می‌توان یکی از بارزترین مصادیق تحقق شعار «استقلال، آزادی، جمهوری‌اسلامی» دانست. بررسی تحولات دهه‌های گذشته در حوزه فعالیت‌های زنان، پیش از هر چیز نشان‌دهنده تحولات بنیادینی است.
در شرایطی که پیش از انقلاب مقام‌های عالی‌رتبه کشور، ازجمله شخص شاه، در برابر خودسری‌ها و قانون‌شکنی‌های مستشاران خارجی، ازجمله آمریکا، به‌ویژه در زمینه «تعرض به زنان ایرانی»، چاره‌ای جز سکوت نداشتند، استقلال ایران، به‌عنوان یکی از بزرگ‌ترین دستاوردهای انقلاب‌اسلامی بهمن‌ماه ۱۳۵۷، ایران را به الگوی اسلامی امنیت زنان و بالندگی و حضور مؤثر این قشر در عرصه‌های مختلف تبدیل کرده‌است.
امنیت زنان پیش از انقلاب
«امنیت زنان» را می‌توان به‌عنوان سنگ‌محکی برای بررسی تفاوت‌های ایجاد شده در این حوزه به‌حساب آورد. بررسی تنها گوشه‌ای از مصادیق عدم‌امنیت زنان در پیش از انقلاب، عمق تحولات به‌وجود آمده در این زمینه را بهتر به تصویر می‌کشد.
۱- تعرض به زنان در اصفهان: شاپور آذربرزین، از فرماندهان عالی‌رتبه نیروی‌هوایی شاهنشاهی ایران در جریان گفت‌وگویی ضمن اشاره به مصایب ایجاد شده ازسوی مستشاران نظامی آمریکایی در ایران به اتفاق‌هایی که در این زمینه در شهر اصفهان افتاده بود، اشاره می‌کند: «آنها شب‌ها در خیابان‌های اصفهان دردسر ایجاد می‌کردند و زنان را از دست شوهران‌شان بیرون می‌کشیدند و دعوا ایجاد می‌شد و این گرفتاری‌ها مرتب وجود داشت».
۲- جنایت در کرمانشاه: یکی از نمونه‌های مصادیق ایجاد ناامنی مستشاران نظامی آمریکا علیه زنان ایرانی، کشتن یک دختر کرمانشاهی ازسوی یک مستشار آمریکایی بود؛ جنایتی که در ۲۰ اسفندماه ۱۳۴۳ رخ داد و طی آن، یک مستشار آمریکایی دختری به‌نام ایران سلیمی را زیر گرفت و با سکوت مقام‌های ایرانی، مجازات قاتل آمریکایی به نتیجه روشنی ختم نشد.
۳- حمله سربازان آمریکایی به یک زن در خرمشهر: براساس سندی به امضای رئیس شهربانی خرمشهر، در شب ۱۵ اردیبهشت‌ماه ۱۳۲۳ چند سرباز آمریکایی که در حال ایجاد مزاحمت برای یک زن بوده‌اند، پس از اعتراض پاسبان، با مأمور ایرانی گلاویز می‌شوند و او را خلع‌سلاح می‌کنند.
امنیت امروز زنان
پس از پیروزی انقلاب اسلامی، «نادیده‌انگاری کرامت و امنیت زنان» جای خود را به تلاش روزافزون برای بالندگی و حضور توأم با امنیت زنان در عرصه‌های مختلف اجتماعی داد که در ادامه به تنها گوشه‌ای از آنها اشاره می‌شود:
۱- زن در قانون اساسی جمهوری‌اسلامی: در مقدمه قانون‌اساسی جمهوری‌اسلامی نه‌تنها بر نقش زنان در پیروزی انقلاب‌اسلامی تأکید شده، بلکه مبحث ویژه‌ای با عنوان «زن در قانون‌اساسی» آمده‌است.
۲- تهران، امن‌ترین جای جهان برای زنان: سردار حسین رحیمی، رئیس پلیس وقت پایتخت طی گفت‌وگویی در آبان‌ماه ۱۳۹۹ اعلام کرد که براساس آمار و اطلاعات و طبق دقیق‌ترین نتایج می‌توان گفت که امن‌ترین جا برای بانوان، تهران است.
۳- وضعیت امنیت زنان در ایران: براساس بررسی‌های انجام شده در گزارش جهانی ۲۰۱۹ «زنان، صلح و امنیت» که ازسوی محققان دانشگاه جورج تاون انجام شد، با توجه به آمارهای اعلام شده، امنیت زنان بهبود معناداری داشته است؛ موضوعی که با بررسی نقش‌آفرینی زنان در عرصه‌های مختلف و دسترسی آنان به خدمات گوناگون به‌دست آمده‌است.
مانع پهلوی در مسیر پیشرفت زنان
عقب‌ماندگی زنان در عرصه‌های مختلف، یکی از ویژگی‌های حکومت پهلوی بود؛ موضوعی که با پیروزی انقلاب اسلامی روند معکوس به‌خود گرفت.
۱- خدشه به هویت زنان: یکی از نمودهای عقب نگه داشتن زنان پیش از پیروزی انقلاب اسلامی، استفاده تبلیغاتی از زن در سینما، تلویزیون، مجلات و... بود؛ رویکردی که هویت زنان را خدشه‌دار کرد. نوش‌آفرین، به‌عنوان یکی از بازیگران سینمای پیش از انقلاب، در دی‌ماه ۱۴۰۱ در گفت‌وگویی به شبکه سلطنت‌طلب منوتو گفت: در سینمای قبل از انقلاب، برهنه کردن زنان شیوه‌ای رایج برای افزایش فروش فیلم‌ها بود و همه‌چیز براساس لذت‌گرایی مردها پیش می‌رفت.
۲- بی‌عدالتی آموزشی در حق زنان: داده‌های بانک جهانی نشان می‌دهد ۶۰تا۸۰درصد دختران ایران در سال ۱۳۵۴ بی‌سواد بوده اند و ایران از این نظر جزو پایین‌ترین کشورهای دنیا بوده‌است.
طلیعه پیشرفت‌های زنان
به‌دنبال پیروزی انقلاب اسلامی، چشم‌انداز تازه‌ای پیش روی پیشرفت و بالندگی زنان در عرصه‌های مختلف نمایان شد که در ادامه تنها به گوشه‌ای از آنها اشاره می‌شود.
- افزایش حدود ۳۴ درصدی سهم زنان در عضویت هیأت علمی دانشگاه‌ها
- رشد حدود ۵۶ درصدی تعداد دانشجویان دختر در دانشگاه‌های کشور
- ریشه‌کنی بی‌سوادی زنان و دختران با نسبت حدود ۹۹ درصد
- رشد حدود ۳۰ درصدی نسبت دانش‌آموزان دختر به پسر
- فعالیت بیش از ۹هزارو ۵۰۰مولف و ۸۴۰ ناشر زن
- برقراری عدالت جنسیتی در استخدام و به‌کارگیری نیروی کار؛ به‌طوری که براساس آخرین آمارها، آمار کل کارکنان دستگاه‌های اجرایی کشور در پایان ۱۴۰۱، بیش از ۲ میلیون و ۲۴۶هزار نفر است که معادل ۵۶درصد آنان مرد و معادل ۴۴درصد زن هستند.
- براساس داده‌های موجود، از نیمه نخست سال ۱۳۹۸ تا پایان شهریورماه ۱۴۰۱، نرخ مدیریت زنان به حدود ۲۶درصد رسیده‌است.
- حدود ۲هزارو ۳۹۰زن به‌عنوان عضو هیأت‌مدیره شرکت‌های دانش‌بنیان فعالیت می‌کنند.
- بیش از ۱۶ هزار باشگاه ورزشی ویژه زنان در کشور فعال است.
- تعداد مدال‌های ورزشکاران زن در عرصه‌های ورزشی طی سال‌های اخیر از عدد ۳هزار و ۳۰۲مدال عبور کرده‌است.
- عبور نرخ مشارکت زنان فعال در عرصه فناوری اطلاعات از ۳۱ درصد
نظر شما