همشهری آنلاین- رابعه تیموری: اما اگر طالبان انگشترهای شرف الشمس وسوسه شدند که از این فروشگاه‌های اینترنتی سنگ انگشتر خود را تهیه کنند، باید قیمت آنها را تلفنی از سفارش گیرندگان سایت پرس و جو کنند: «قیمتش با دلار محاسبه می‌شود. سنگ یک و نیم دلاری ارزان‌ترین سنگ است که خواص کم‌تری دارد. قیمت بهترین سنگ شرف الشمس موجود هم ١٠ دلار است؛ عقیق هندی که معجزه می‌کند... عقیق بصره و یمن می‌خواهید باید سفارش دهید که تا روز نوزدهم برای‌تان تهیه شود ... »اگر این توضیحات جامع و کامل مشتری را قانع نکند که خریدی دلاری داشته باشد، فروشندگان سایت‌ها پیشنهادهای اقتصادی‌تر و به صرفه‌تری هم دارند: «سنگ راف عقیق زرد عسلی هم داریم که خواص خوبی دارد، اما قیمت آن فقط ٩٠٠ هزار تومان است...» گردانندگان این سایت‌های اینترنتی تنها کاسبانی نیستند که با نزدیک شدن به روز ١٩ فروردین و زمان نوشتن دعای شرف الشمس بازاری گرم دارند و بسیاری از فروشگاه‌های عرضه سنگ قیمتی و حتی دستفروشان نیز با قیمت‌های نجومی سنگ‌های موسوم به سنگ شرف الشمس عرضه می‌کنند، حال این که برخورداری از اثرات معنوی شرف الشمس قصه و حکایت دیگری دارد که در تب‌وتاب این بازار گرمی‌های دلاری و ریالی مغفول مانده است. آقا سیدعلی عمری در بازار ری به حکاکی انگشتر شرف الشمس مشغول بوده و از این بازار گرمی‌ها و واقعیت ماجرای حکاکی شرف الشمس گفتنی‌هایی شنیدنی دارد:
زردرنگ بودن شرط لازم و کافی
پشت ویترین مغازه جمع‌وجور آقا سیدعلی انواع و اقسام سنگ‌های عقیق یافت می‌شود: عقیق خزه‌ای، چشمی، آبدار، دژی، منظره‌ای، لایه‌ای، آتشین، سلیمانی و شجری. سنگ‌های عقیق بابا غوری طبیعی را هم از باباغوری‌هایی که با رنگ کردن رگه دار شده‌اند جدا کرده و آنها را کنار سنگ‌های شجری چیده که کامل بودن طرح درخت روی‌شان مرغوبیت‌شان را نشان می‌دهد. با نزدیک شدن به روز ١٩ فروردین محصولات ویترینش را تغییر داده و مهر و تسبیح‌هایی را که پیش‌ازاین در ویترین مغازه اش به چشم می‌خوردند، گوشه پیشخوان شیشه‌ای تلنبار کرده است. شاگردش که پسرک نوجوانی است، پشت میز نشسته و سفارشات تلفنی یا اینترنتی نوشتن دعای شرف الشمس را در سررسیدی قدیمی ثبت می‌کند و خودش مشغول مرتب کردن سنگ‌های داخل ویترین است. آقاسید عمری سنگ‌تراش بوده و تا چند سال پیش که هنوز دست‌هایش قوت سمباده زدن و چکش‌کاری سنگ‌ها را داشتند، نگین‌های انگشترهای شرف الشمس را می‌تراشید. حالا هم که سنگ‌تراشی را به جوان‌ها و دستگاه‌های مدرن واگذاشته، در یک نگاه می‌تواند تشخیص دهد کدام سنگ خوب تراش خورده و قلم حکاکی روی آن روان می‌چرخد. او می‌گوید: «روی همه سنگ‌های زرد رنگ می‌توان حکاکی شرف الشمس را انجام داد، اما چون برای حکاکان به صرفه نیست که حکاکی را روی سنگی ارزان انجام دهند، به مشتری پیشنهاد می‌کنند که حرز شرف الشمس را روی سنگ‌های گرانقیمت عقیق حک کنند. قیمت همه سنگ‌های عقیق هم یکسان نیست و در میان سنگ‌های لایه‌ای و آتشین که رنگ‌شان به زرد متمایل است، می‌توان سنگ‌هایی با قیمت مناسب و به صرفه پیدا کرد.»
عقیق‌تراشی در کوره داغ
پیرمرد سنگ‌تراش خوب می‌داند که قلم کاری بر روی سنگ عقیق لذتی دیگر دارد. او می‌گوید: «این روزها همه تراش و جلاکاری سنگ‌های قیمتی را با دستگاه انجام می‌دهند که مرغوبیت نگین انگشترهای شرف الشمس را پایین می‌آورد. تراشیدن سنگ عقیق شرف الشمس از باقی سنگ‌های قیمتی جدا است و باید همه ریزه‌کاری‌های آن را جزء به جزء انجام دهیم تا سال‌ها پرجلا و خوشتراش بماند.» آقا سیدعلی تافتن عقیق در کوره را مرحله‌ای مهم می‌داند که فقط سنگ‌تراشان عقیق کار سنتی آن را به‌درستی و به شیوه عقیق‌سازان یمنی انجام می‌دهند. او می‌گوید: «سنگ عقیق را باید لااقل ٢ هفته درون کوزه‌ای که با گچ سر آن بسته شده، در کوره زغال سوز بتابانیم و وقتی ضخامت سنگ در زیر خاکستر به‌قدر ٢ انگشت رسید، زغال سرخ روی آن بگذاریم تا خوب سرخ و آبدار شود تا وقتی با چکش سرتبری و سرمنقاری شکسته می‌شود، ناخالصی‌هایش سرریز کند.» عقیق‌های خالص را که گوهرتراشان مدرن با سنگ فرز می‌تراشند، آقا سیدعلی و سنگ‌تراشان سنتی به ضرب و زور سنگلاخ‌های سفت گرانیتی تراش می‌دهند تا بی‌کم و زیاد و بی‌حاجت مته و سنباده روی رکاب انگشترهای زنانه و مردانه بنشینند.
آقاسید تا روز آخری که گوهرتراشی می‌کرد، سمباده کاری و خش‌گیری عقیق را هم به‌دستگاه نمی‌سپرد و به وسیله سنگی وارداتی انجام می‌داد که از گچ‌های مخصوص دامنه کوه‌های یمنی ساخته شده بود و جلای عقیق را ماندگار می‌کرد.
فقط قلم کاری
سنگ‌هایی که آقاسیدعلی در ویترین مغازه اش چیده، برچسب قیمت ندارند، ولی در سایت مغازه هم که شاگردش آن را رتق‌وفتق می‌کند، قیمت‌های دلاری دیده نمی‌شود. آقاسیدعلی می‌گوید: «اگر نگین انگشتر شرف الشمس از سنگ عقیق اصل یمنی باشد قیمت آن به نرخ روز تعیین می‌شود، اما با نرخ فعلی حتی اگر به‌اندازه رکاب بیضی شکل یک انگشتر مردانه باشد، قیمتش به یک میلیون تومان نمی‌رسد.» آقا سید در گوشه‌ای از مغازه که رو به قبله است، میز و دم و دستگاه حکاکی اش را چیده تا از خروسخوان سحر روز نوزدهم فروردین بسم الله بگوید و تا زوال آفتاب روز بیستم فروردین همه سفارشات آنلاین و حضوری حکاکی شرف الشمس را انجام دهد. قلم کاری حرز امام علی (ع) بر روی نگین‌های سنگی آسان نیست و برای این که سه الف حرز با یک خط صاف پوشانده شوند و می‌م‌ها را توپر و بدون دم حک کند، باید به وسواس و با حوصله قلم کاری کند. هر چقدر انجام سفارشات حکاکی به درازا بکشد، آقا سید رضایت نمی‌دهد که نوشتن حرز را به‌دستگاه‌های لیزری بسپارد یا به مدد اسیدفلوریدریک کارش را آسان‌تر کند.
حرزی به نام شرف الشمس
در روایات دینی که به همراه داشتن حرز امام علی (ع) مورد تاکید قرارگرفته، از این حرز با عنوان شرف الشمس یادشده و نوشتن آن بر روی سنگ، پارچه یا کاغذ زرد رنگ توصیه شده است. دعا و حرز منسوب به حضرت علی (ع) حاوی اسماء الهی است و کارشناسان دینی و متخصصان علم نجوم بر این باورند که روز ١٩ فروردین زمان مناسبی برای نوشتن این حرز مخصوص است. عده‌ای از سودجویان ادعا می‌کنند که برای استفاده از آثار این حرز باید سالیانه در این‌روز تجدید حکاکی شود که ادعایی نادرست و غیرموثق است.
بیشتر بخوانید:آشنایی با شرف الشمس
نظر شما