شاید در ابتدا خیلی به نظر جالب و جذاب نرسد و برای آن دلیلی پیدا نکنیم!
اما این مسئله میتواند به ما یادآوری کند که با پیشرفت دانش بشر چه قدر علوم مختلف به وجود آمدهاند که همه در تلاشاند خدمتی به انسانها کنند و زندگی بهتری برای ما فراهم سازند. 10 نوامبر برابر با 19 آبان روز جهانی علم است. به همین مناسبت با بعضی از متخصصهای رشتههای مختلف صحبت دوستانهای کردیم و سؤالهای زیر را از آنها پرسیدهایم، به این بهانه که یادمان بیاید در طول تاریخ چه کارهای بزرگی که نکردهایم و چه دانشمندهای بزرگی که نداشتهایم!
1- به نظر شما بزرگترین دستاورد علمی بشر چه بوده است؟
2- اگر میتوانستید اختراعی کنید - هر قدر عجیب و ناممکن- آن اختراع چه بود؟
3- اگر بخواهید کسی را تشویق کنید که در زمینه فعالیت شما تحصیل و کار کند، از زیباییها و سختیهای کارتان به او چه میگویید؟
4- اگر قرار بود یک روز جای یک دانشمند باشید، آن شخص چه کسی بود؟
5- اگر علم...نبود...
اسماعیل کهرم، دارای دکترای محیط زیست و استاد دانشگاه:
1- به نظر من کشف میکروب توسط لوئی پاستور بزرگترین دستاورد بشر بوده است، زیرا مرگ انسان ها را به تأخیر انداخت. امروزه در هر کشور مؤسسهای به نام پاستور وجود دارد که این نشان از کارهای با ارزش او دارد. با کشف میکروب جان میلیونها انسان در سراسر کره زمین نجات پیدا کرد.
دکتر کهرم
2 - من اگر می توانستم یک اختراع عجیب کنم، درخت میساختم!
در واقع وسیلهای که بتواند کارهای یک درخت را به خوبی انجام دهد.
همان طور که میدانید درخت کارهای زیادی میکند؛ از تثبیت خاک گرفته تا حفظ رطوبت و جلوگیری از سیل و میوه دادن و تولید چوب و ...و از همه مهمتر، این که سمهای نفس کش را میگیرد و به اکسیژن تبدیل میکند. شاید بتوانم با چنین اختراعی در مقابل این همه جنگل زدایی کاری کنم.
3 - به او میگویم ما همه از طبیعت هستیم و به طبیعت باز میگردیم. من و شما هیچ نداریم جز این که به طبیعت برگردیم. چه کاری لطیفتر و زیباتر و انسانیتر از این که به زمین برسیم؟! هر کس وارد این حرفه شود کتاب قطوری جلویش باز میشود که هر روز میتواند از آن بهره ببرد. اما در مقابل باید بداند که طبیعت خشن است و اگر کسی قانونهای آن را ندارند و به آنها احترام نگذارد، طبیعت او را تنبیه میکند.
4 - من دوست داشتم جای نیوتن بودم، چرا که کارش خیلی متنوع بود. او روی منشور نور، نیروی جاذبه و جرمهای آسمانی مثل ماه و خورشید و ...کار می کرد .در واقع در مدت 70 سالی که زندگی کرد هر روز سرش به کاری گرم بوده است. من هم چون بسیار تنوع طلب هستم و دوست دارم از چیزهای مختلف سر در بیاورم دوست داشتم جای او بودم!
5- اگر علم محیط زیست وجود نداشت، آینده بشر بسیار تاریک میشد. این علم الان وجود دارد و به ما اخطار میدهد با این وجود ما میتازیم و بیمحابا آن را از بین میبریم. وای به روزی که این علم وجود نداشت! البته تنها وجود آن کافی نیست. عمل کردن به اخطارهای آن و توجه کردن به قانونهای آن است که میتواند در آینده زندگی بشر را نجات دهد.
علی صادقی، فوق لیسانس ساخت و تولید:
1- به نظر من چرخ بزرگترین دستاورد علمی بشر بوده است. کسی که چرخ را اختراع کرده فرد بسیار باهوشی بوده است چرا که این اختراع منجر به حرکت و مکانیک و اختراعهای دیگر شده است. من فکر میکنم اختراع چرخ مادر اختراعهای دیگر بوده است.
2 - من دلم میخواست میکرورباتی بسازم که به درمان بیمارهای سرطانی کمک کند. همچنین ماهیچه مصنوعی که در درمان بیمارهای مبتلا به ام ال اس، جایگزین ماهیچههای آنها شود. اختراعهایی که با پیشرفت علم خیلی دور از دسترس نیستند.
مهندس علی صادقی
3 - بعضی وقتها که من با دانش آموزهای کنکوری صحبت میکنم احساس می کنم به آنها دروغ میگویم! من خودم آدم فنی هستم اما در ایران آنقدر که باید از رشتهام راضی نیستم. تولید پویایی میآورد و وقتی آدمی مثل من نتواند تولید کند دچار یأس میشود! مثلاً من خودم وقتی وسیلهای میسازم تا مدتها هیجان دارم و احساس خوبی را تجربه میکنم. یعنی تولید و اختراع آدم را ارضا میکند و وقتی آدم نتواند این کار را انجام بدهد اذیت میشود. از خوبیهای این رشته میتوانم به نوآوری و خلاقیت اشاره کنم.
4 -کس خاصی به نظرم نمی آید. اما فردی را که انتخاب میکردم یک پزشک-مهندس بود. یعنی پزشک محققی که در راستای نجات بشر کاری کند.
5 - اگر علم مکانیک نبود بشر مثل انسانهای اولیه زندگی میکرد! انسانهای اولیه اولین خالقان علم مکانیک هستند و اگر تلاشهای آنها برای پیشرفت نبود ما همچنان باید مثل آنها زندگی می کردیم!
سید حمید خویی، دکتر داروساز و استاد دانشگاه علوم پزشکی تهران:
1- اگر علم را به معنی متعارف بگیریم به نظرم تولید ماشین بزرگترین دستاورد بشر بوده است. اما در کل معرفت و آگاهی ای که انسان بر خودش پیدا میکند بزرگترین دستاورد بوده است. این که انسان به خود شناخت پیدا میکند و دارای معرفت میشود.
2 - دستگاهی میساختم که انسانها را به هم نزدیک کند و حجاب و دوری آنها را از بین ببرد. دستگاهی که آنها را مهربانتر و به هم نزدیکتر کند.
دکتر خویی
3 - خدمت به انسانها کار راحتی نیست. انسان پیچیده ترین مخلوق خداست و کاری که به طور مستقیم با انسان ها در ارتباط باشد، کار سخت و دشواری است. اما در نهایت این سختی لذتبخش هم هست و هر دوی اینها کنار هم هستند.
4 - دوست داشتم جای رازی باشم. رازی شخصیتی ستودنی داشته است و آرزو می کنم که من هم بتوانم مثل او به مردم خدمت کنم.
5 - اگر علم داروسازی وجود نداشت بشر میبایست هزینهها و تاوانهای بیشتری میپرداخت و هرگز نمیتوانست سلامت از دسترفته خود را باز یابد.
اسماعیل میرفخرایی، دکتر ارتباطات:
1- بزرگترین اتفاق علمی که رخ داد این بود که بشر فهمید زمین کروی است و مرکز عالم نیست و در منظومه شمسی قرار دارد. بزرگترین فناوری هم موج های الکترومغناطیس است که از طریق آن ما قادریم اطلاعات را منتقل کنیم. اختراعی مثل رادیو هنوز هم به نظر من اختراع بسیار بزرگی است.
2 -سفینه ای میساختم که با سرعت صوت انسان را به کهکشان ببرد.
دکتر میرفخرایی/عکس: محمدرضا شاهرخی نژاد
3 - به آنها میگویم دنبال رشته ای بروند که مردم به آن احتیاج دارند و در سطح جهانی خریدار داشته باشد. شغلی که بدون واسطه نیاز مردم را برطرف کند. در حال حاضر کشور ما به چنین شغل هایی نیاز دارد.
4 - دوست داشتم جای یک فضانورد باشم. از بین دانشمندهای غربی ارشمیدس را خیلی دوست دارم و به نظرم آدم بسیار مهمی بود. ولی از همه اینها بیشتر دوست داشتم جای ابو علی سینا باشم. ابن سینا شخصی بود که برای علوم کارهای باارزشی کرد.
5 - اگر علم ارتباطات نبود حتماً جامعهشناسی کار آن را می کرد.
محمدرضا (پژمان) نوروزی، دکتر میکروبیولوژی، دانشجوی دکترای مدیریت آموزش و معلم نجوم:
1- با اینکه نمونه های بسیار متنوعی از اختراعات و اکتشافات و قوانین و... در طول تاریخ بشری، زندگی ما را تحت تأثیر قرار داده است اما به گمان من گرانش نیوتنی، مهمترین اتفاق تاریخ علم بشر بوده است. گرانش نیوتنی نه تنها علم را تحت تاثیر قرار داد بلکه دانایی او را هم نشانه گرفت.به عبارتی کل دانایی های بشر مثل فلسفه و علم تحت تأثیر آن قرار داشتند.
دکتر نوروزی
2- در زمینه میکروبیولوژی ابزار یا روشی برای تربیت باکتریها و برقراری ارتباط با آنها میساختم. البته به جز آنچه که در مهندسی ژنتیک مرسوم است. در زمینه نجوم تبدیل ماده به انرژی و بازگرداندن آن آرزوی بزرگم است. با این کار میتوان به سرعت بسیار زیادی دست یافت و با سرعتی معادل سرعت نور به سفرهای فضایی پرداخت. و در نهایت در زمینه آموزش، ارتباط مستقیم و یک به یک با ساز و کار مغز و آموزش بیواسطه آرزوی من است.
3 - اول این که اگر عاشق کارتان یا تحصیلتان شوید، آن وقت همه چیزی که پیش رویتان قرار دارد زیبا خواهد شد و شما شیفته فعالیتتان خواهید شد. بنابراین من همواره دانشآموزان و دانشجویانم را تشویق میکنم تا به دنبال آن چیزی باشند که عاشقش هستند. دیگر آن که دانایی زیبایی است پس نگذاریم لذت دانایی از ما دور شود. این چیزی است که در دنیای حیرت آور نجوم به سادگی دیده می شود .نجوم اوج هیجان و لذت را با خودش همراه دارد.
4 - داروین و نیوتن اسطورههای من هستند. هر چند وقتی به زندگی دانشمندان بزرگ دیگر هم نگاه می کنم دوست دارم به جای آنها هم باشم.
5 - خیلی بد نبود، چون من شیفته دانایی هستم. اگر نجوم نبود، زیست شناسی را جدیتر دنبال میکردم یا شیمی را یا ریاضی را... واقعاً فرق زیادی بین علوم مختلف نمیبینم، همه آنها به دنبال کشف و توضیح دنیا هستند.