در این نمایشگاه 180 غرفه در 8 بخش اصلی شامل تحقیقات(دانشگاهها و پژوهشگاهها)، ترویج (نشریات و انجمنها و شرکتهای آموزشی)، آزمایشگاه (آزمایشگاه و شرکتهای تجهیزات ساز)، فناوری (شرکتهای دارای محصول و مراکز رشد)، کریدور فناوری، نهادهای دولتی، بخش فروش، و بخش بینالملل وجود دارد که شرکتکنندگان براساس نوع فعالیت در یکی از این بخشها قرار گرفتهاند.
شرکتکنندگان در نمایشگاه، دستاوردهای خود در حوزه نانو را بهصورت محصولات تولیدی در مقیاس صنعتی و پایلوت، محصولات صنعتی بهبود یافته با فناوری نانو، تجهیزات آزمایشگاهی، دستاوردهای علمی و تحقیقاتی و خدمات توسعه فناوری به معرض نمایش گذاشتهاند.
از آنجایی که این نمایشگاه یک نمایشگاه تخصصی محسوب میشود بازدیدکنندگان آن زیاد نیستند ولی با این حال نسبت به سال گذشته از انسجام بهتر و بیشتری برخوردار است اما لازم به یاد آوری است که نبود اینترنت در این نمایشگاه صدای برخی شرکتکنندگان و غرفهداران را در آورده است.
بزرگترین چالش پیش روی نانو تکنولوژی کشور ما در بخش صنعت است. ایران گر چه در حوزه تولید علم نانو رتبه 15 دنیا را کسب کرده اما به آنچه مورد نیاز صنعت و جامعه است دست نیافته است.
به عبارت بهتر ما هنوز در زمینه تولید ثروت از نانو حرفی برای گفتن نداریم. در حالی که بعضی از کشورها با اتخاذ سیاستهای سنجیدهای مانند اولویت تامین مالی پروژههای تحقیقاتی با شرکای صنعتی یعنی همکاری نزدیک و تنگاتنگ دانشگاه و صنعت توانستهاند بسیار موفق عمل کنند و بازار نانو ی دنیا را در دست خود بگیرند.
نانو یکی از 6 فناوری پیشرفتهای است که براساس سند چشمانداز در سال 1404 ما باید رتبه اول منطقه را در این حوزه دارا باشیم در حالی که اتکا به تولید علمی صرف به هیچ وجه نمیتواند ما را در پیشبرد اهداف سند چشمانداز یاری کند.
بلکه نانو باید مستقیما در وضعیت اقتصادی، معیشتی و اجتماعی مردم ایران تاثیر مثبت بگذارد یا به عبارتی باعث بهتر شدن زندگی آنها شود.
همشهری در گفتوگو با مسئولان برخی غرفهها به محصولات و دستاوردهای آنها در حوزه نانو پرداخته که تقدیم میشود:
تولید نانو کود آلی کلاته آهن
مهندس نظران، پژوهشگر و تولیدکننده نانو کودهای کلاته میگوید: ما پس از 4 سال مطالعه و تحقیق موفق شدیم برای نخستین بار در جهان با استفاده از فناوری پیشرفته نانو، نانو کمپلکسهایی از آهن و ریزمغذیها یا همان نانو کودهای آلی کلاته آهن را بسازیم و به مرحله تولید انبوه برسانیم و آن را در استرالیا پتنت کنیم.
این کود کاملا با محیطزیست سازگار است و باعث افزایش کمی و کیفی محصول میشود و میزان فتوسنتز در فضاهای سبز را چندین برابر میکند در نتیجه پاکی هوای تنفسی را به همراه دارد.
ظروف بسته بندی نانو
حمید علیزاده کارشناس غرفه میگوید: در حال حاضر در دنیا از ظروف نانو برای بسته بندی مواد خوراکی مثل پنیر، ماست وشیر استفاده میشود تا مدت ماندگاری این محصولات افزایش یابد که ما نیز در همین راستا با همکاری یک شرکت مهندسی و دانشگاه صنعتی امیرکبیر، موفق به تولید ظروف نانویی شدهایم.
وی در پاسخ به سؤال همشهری در مورد عوارض احتمالی این ظروف میگوید: ما عوارضی مشاهده نکردهایم ولی این مسئله هماکنون در مراجع ذیصلاح در دست بررسی است که بعد از طی مراحل وارد مرحله استفاده از آنها در صنایع شیر خواهیم شد.
قرص برقگیر نانویی
قرصهای برق گیر قطعاتی سرامیکی هستند که توانایی حفاظت از مدارهای الکتریکی یا الکترونیکی در برابر افزایش ولتاژهای ناگهانی را دارا هستند. اکنون به گفته یکی از کارشناسان غرفه پژوهشگاه نیرو، این پژوهشگاه موفق به ساخت قرصهای
برق گیر اکسید روی با فناوری نانو شده است که در مقایسه با انواع معمولی دارای راندمان بالاتر و هزینه ساخت مناسب تری است.
پوششهای خود تمیزشونده
مهندس روحانی با ارائه توضیحاتی پیرامون محصولات آزمایشگاه نانوذرات و پوششهای نانومتری دانشگاه شریف میگوید: سل نانو ذرهای اکسید تیتانیوم در پوششهای خودتمیزشونده روی شیشه و سرامیک و سطوح مختلفقابلاستفادهاست و رنگ نانو ذرهای همین محصول برای پوششهای فتو کاتالیستی با ضخامت زیاد جهت تصفیه هوا و آب از آلایندههای آلی و باکتریایی کاربرد دارد.
همچنین در این آزمایشگاه نانو ذراتی از اکسید تیتانیوم ساخته شده که میتواند جایگزین سیلیکون در سلولهای خورشیدی شود (که دارای هزینه بالایی است)و راندمان این سلولها را افزایش دهد.
پژوهشگران صنعتی شریف با ساخت سلولهای خورشیدی رنگدانهای با استفاده از فناوری نانو، بهره را از 7 دهم به 5/5 رساندهاند که موفقیت بسیار بزرگی محسوب میشود. قبل از این گفتوگو زمانی که یکی از شیشههای حاوی یکی از این محصولات که حاوی چند میلیلیتر اکسید تیتانیوم با رنگ سفید است به زمین میافتد و میشکند مهندس روحانی با ناراحتی میگوید این محصول حاصل تلاش 2 ماهه چندین پژوهشگر بوده است و من با تأسف میفهمم که ساخت یک محصول نانو درمقیاس کم درآزمایشگاه چه کار سنگین و پر انرژی است.
کارتنهای بستهبندی نانویی
افسانه خلعتبری مسئول غرفه بسته بندی نانویی میگوید: کارتونهای نانویی که برای نخستین بار در ایران ساخته شده قادر است رطوبت اضافی را جذب و دمای داخل جعبه را کنترل کند و باعث حفظ طراوت و افزایش نگهداری محصولات کشاورزی، دامی، دریایی، گوشت، محصولات فراوری شده از گوشت، میوه و سبزیجات به میزان 5 تا 6 برابر شود.
همچنین توانایی از بین بردن مواد زیان آور شیمیایی و انگلهای مزاحم از دیگر مزایای ساخت این کارتنها با فناوری نانو است. وی میافزاید: این کارتنها تاثیر زیان آوری بر محصولات کشاورزی و غذایی ندارد.
ساخت تجهیزات نانویی برای نخستین بار
سید مهدی حمیدزاده میگوید: برای نخستین بار در جهان موفق به ساخت دستگاهی به نام ZCPSC شدهایم که در آزمایشگاههای هستهای، نانو و لیزر استفاده میشود. صندوق حمایت از پژوهشگران برای پتنت این دستگاه در یو اس پتنت از ما حمایت کرده است. حتی این دستگاهها متقاضیانی در خارج از کشور دارد ولی اوضاع سیاسی تاثیر منفی بر این مسئله داشته است.
ساخت خودروهایی با فناوری نانو
مسئول غرفه یک شرکت خودروسازی که خودروی خود را نیز در آن به نمایش گذاشته است، میگوید: با توجه به اهمیت فناوری نانو در صنایع خودروسازی جهان بهویژه تا سال 2015 ما نیز بر آن شدیم از آن در محصولات جدید بهره ببریم.
وی میافزاید. در خودروی به نمایش گذاشته شده، استفاده از فناوری نانو باعث استحکام بیشتر، ارتقای کیفیت و کاهش مصرف سوخت شده است. وی توضیح میدهد: از پوشش نانویی روی بسیاری از قطعات و از مواد نانو درساخت بسیاری از قطعات آن استفاده شده است.
طاهره ساعدی