نخستین مرحله از سفر 3روزه رئیسجمهور آمریکا به چین توقفی یکروزه در شانگهای بود که نماد مدرنی از چین سنتی است.این توقف یکروزه را نوعی دستگرمی برای اوباما در سفر چین توصیف کردهاند. او 25 آبان در جلسه پرسش و پاسخ با دانشجویان چینی در تالار بزرگ شهر شانگهای شرکت کرد.
در این جلسه علاوه بر پرسشهای دانشجویان و جوانان چینی، سؤالاتی که از سراسر چین مردم از اوباما داشتهاند و توسط رسانههای این کشور جمعآوری شدهبود، از رئیسجمهور آمریکا پرسیده شد.
خبرگزاری شینهوا یکی از رسانههایی بود که مسئولیت جمعآوری پرسشهای مردم چین از اوباما را بر عهده داشت. این خبرگزاری در روزهای اخیر بیش از 3هزار پرسش را جمعآوری کردهاست. این پرسشها محورهای مختلفی داشتهاند و از بحران مالی جهانی و مسئولیت آمریکا در این بحران گرفته تا احساس مردم آمریکا از اینکه همه محصولات مصرفیشان ساخت چین است را شامل شدهاست.
اوباما که قرار نیست در دیدار خود با مقامات چینی چندان بر موضوع حقوق بشر و آزادیهای مدنی تاکید کند و به گفته مقامات کاخ سفید، بهطور خصوصی این مسائل را با همتای چینیاش درمیان میگذارد؛ در دیدار با جوانان و دانشجویان چینی در شانگهای به این موضوع اشارهای گذرا کرد.
او در پاسخ به پرسشی درباره آزادی استفاده از شبکههای اجتماعی اینترنتی مانند تویتر ابتدا فکری کرد و گفت: اول باید بگویم که من هرگز از تویتر استفاده نکردهام؛ چون انگشتم کمی تنبل است. اما بهعنوان رئیسجمهور آمریکا آرزو میکردم که آنقدر آزادی اطلاعات وجود نداشت که همه از من انتقاد کنند. درباره من همه چیز میگویند و من مجبورم همه اینها را بشنوم.
این جمله طعنه غیرمستقیمی به رهبران چین به خاطر سانسور اینترنت بود و اوباما در این باره فقط به گفتن همین نکته اشاره کرد. البته در پاسخ به پرسشهای بعدی دانشجویانی که گفتهمیشود اکثرا از اعضای شاخه جوانان حزب کمونیست چین بودهاند، در حرفهای کلیتر به آزادی مذهب برای همه اشاره کرد اما هیچ اشاره مشخصی به شرایط داخلی چین نکرد.
اوباما در پاسخ به پرسش دیگری درباره فروش تسلیحات از سوی آمریکا به تایوان و تهدیدی که از این نظر متوجه چین خواهد بود، به تکرار موضع رسمی همیشگی واشنگتن دراین باره پرداخت و گفت که آمریکا به یک چین واحد متعهد است و غیراز این کاری نخواهد کرد.
او قرار است در این سفر برخلاف سفرهای گذشته رؤسای جمهور آمریکا به چین، لحنی آشتیجویانه با این کشور در پیش بگیرد. دلیل آن هم این است که این روزها آمریکا و کل جهان به خاطر بحران و رکود اقتصادی به چین نیازمند است.
او در سخنانش در شانگهای تاکید کرد که قرار نیست واشنگتن پکن را کنترل کند و یک چین قدرتمند در حال رشد به سود همه جهان است. بر خلاف گذشته که پرسش و پاسخ رؤسای جمهورهای آمریکا با جوانان در چین بهصورت زنده از تلویزیون رسمی پخش میشد، این بار چنین نشد.
این مراسم را تنها شینهوا در وبسایت خود و یک شبکه محلی در شانگهای بهصورت زنده پخش کردند. بعد از این مراسم اوباما شانگهای را به مقصد پکن ترک کرد. او 25 آبان عصر وارد پکن شد و در فرودگاه از سوی معاون رئیسجمهور مورد استقبال رسمی قرار گرفت.
گفتوگوهای رسمی اوباما با رئیسجمهور چین دیشب و در مراسم شامی که به افتخار او برگزار شده بود آغاز شد. کارشناسان و تحلیلگران روابط آمریکا و چین پیشبینی میکنند که رئیسجمهور آمریکا گفتوگوهای دشواری را از25 آبان در پکن در پیش داشتهباشد.
مجموعهای از مسائل در روابط دو طرف مانند مناسبات تجاری و وضعیت پولی و سیاستهای اقتصادی در کنار پرونده هستهای کرهشمالی و ایران و همچنین مسائل آب و هوایی در این مذاکرات مورد بحث قرار میگیرد. چین مازاد تجاری قابل توجهی با آمریکا دارد و بیشترین اوراق قرضه خارجی دولت آمریکا در اختیار چین است.
دردسرهای سفر اوباما برای بعضی از چینیها
سفر باراک اوباما به چین برای عدهای در داخل این کشور دردسرهایی ایجاد کردهاست. عده زیادی از فعالان حقوق بشر در چین همزمان با این سفر در خانههای خود حبس شدهاند و دولت اجازه رفت و آمد آنها را در خیابانها نمیدهد.
به گزارش خبرگزاریها از پکن، ماموران پلیس از 2 روز پیش مقابل خانه این فعالان مستقر شدهاند تا آنها از خانه خارج نشوند. در گذشته هر گاه رئیسجمهوری از آمریکا قصد سفر به چین را داشت، دولت پکن برای ابراز حسن نیت، چند مخالف سیاسی را از زندان آزاد میکرد؛
اما این بار که روابط آمریکا و چین وارد مرحله جدیدی شده و چین از موضعی قدرتمند سخن می گوید، نهتنها این آزادی صورت نگرفته بلکه برای فعالان حقوق بشری محدودیتهای جدیدی ایجاد شده است.