بنابراین برنامه ریزی در این زمینه مکمل برنامه های رسمی تربیتی جوانان است. بر اساس بررسی های انجام شده، به دلیل گران شدن روشهای فعال و ترویج روحیه انزواطلبی در جوانان و محدودیت فضاها و امکانات برای گذراندن اوقات فراغت در سالهای اخیر، گرایش به سمت گذراندن غیر فعال اوقات فراغت در بین جوانان بیشتر شده که این امر با اهداف فعالیتهای اوقات فراغت در تضاد است. تحقیقات بیانگر آن است که مهمترین نیازهای فراغتی جوانان به ترتیب شامل گردشگری، مشارکتهای اجتماعی، فعالیتهای ورزشی، هنری، فرهنگی، دینی، مطالعه و کتابخوانی، مهارت آموزی، آموزش زبان و آموزش رایانه است.
از آنجایی که شیوه گذراندن این اوقات به دو نوع فردی (فعال و غیرفعال) و گروهی تقسیم می شود، جوانان ایرانی بیشتر شیوه گذراندن اوقات فراغت به شیوه فردی غیرفعال همچون تماشای تلویزیون را انتخاب می کنند؛ به گونه ای که تماشای تلویزیون با 82 درصد بیشترین سهم را در گذراندن اوقات فراغت جوانان داشته که داشتن روحیه انزواطلبی، خستگی، دغدغه ها از عوامل گرایش جوانان به گذراندن اوقات فراغت به شیوه فردی غیرفعال است.
بر اساس این گزارش ، تحقیقات سازمان ملی جوانان نشان می دهد که به رغم گستردگی جمعیت جوان کشور و تنوع تقاضاها، امکانات اوقات فراغت، تنها پاسخگوی 20 درصد تقاضای جوانان است، لذا این امر باعث شده علیرغم تلاشهای صورت گرفته، 80 درصد جوانان و دانش آموزان از نحوه گذراندن اوقات فراغت خود راضی نباشند و 89 درصد آنها توزیع امکانات را ناعادلانه و 79 درصد نیز برنامه ها را ناکافی بدانند. در این میان، 71 درصد جوانان معتقدند که اوقات فراغت آنها به بطالت می گذرد. 80 درصد، برنامه های دولت در امر اوقات فراغت جوانان را مطلوب نمی دانند و 89 درصد از بی عدالتی در توزیع عادلانه امکانات عمومی برای گذراندن اوقات فراغت شکوه می کنند.
از سوی دیگر 73 درصد جوانان اعتقاد دارند که والدین به گذراندن اوقات فراغت آنها «زیاد و خیلی زیاد» 22 درصد «کم و خیلی کم» و 5 درصد «بی توجه» هستند. این در حالیست که طبق این تحقیقات 50 درصد جوانان اوقات فراغت خود را با خانواده، 30 درصد با دوستان و 20 درصد به تنهایی سپری می کنند و 48 درصد آنها نقش تشکلهای غیر دولتی را در پر کردن اوقات فراغت جوانان بسیار مهم دانسته و در این زمینه 53 درصد برای ایام فراغت خود در تابستان برنامه ریزی داشته و 47 درصد هیچ برنامه ریزی برای این ایام ندارند.
این آمار در حالی مطرح می شود که کسی نمی تواند منکر نقش خطیر و بزرگ خانواده در امر برنامه ریزی اوقات فراغت جوانان باشد. اما نقش دستگاهها و به ویژه سازمان ملی جوانان به عنوان متولی امور جوانان در این زمینه بسیار مؤثر است. در عین حال، 33 درصد جوانان از فعالیت نهادهای دولتی ناراضی اند و 83 درصد دیگر معتقدند که مسئولان گام جدی برای حل مشکل اشتغال آنها بر نداشته اند.
این در حالی است که رسانه های صوتی و تصویری با 23.5 مطالعه22.7 و استراحت 15.7 درصد بیشترین فراوانی را در پر کردن وقت آزاد جوانان به عهده دارند و 62.8 درصد از جوانان اوقات فراغت خود را درون خانه و در تنهایی و به صورت فردی می گذرانند. از سوی دیگر دبیرکل اتحادیه انجمن های اسلامی دانش آموزان گفت: به رغم وجود 40 متولی اوقات فراغت جوانان، از بین14.5 میلیون دانش آموز کشور تنها 10 درصد تحت پوشش برنامه های اوقات فراغت بوده و مابقی رها هستند.
محمدتقی فخریان در گفت وگو با فارس افزود: باید متولی واحدی درخصوص غنی سازی اوقات فراغت دانش آموزان وجود داشته باشد. البته اخیراً شنیده می شود در سازمان ملی جوانان ستاد ساماندهی اوقات فراغت جوانان تشکیل شده است که خبری امیدوار کننده است تا هماهنگی و وحدت رویه ای در خصوص برنامه ریزی اوقات فراغت جوانان انجام شود.
در حال حاضر در کشور سازمانهایی برای اوقات فراغت جوانان برنامه دارند ولی امکانات ندارند، گروهی امکانات دارند اما برنامه ندارند.
