و متأسفانه آلودگی هوا برای افرادی که در شهرهای بزرگ زندگی می‌کنند، گریزناپذیر است.
در سال‌های اخیر تلاش‌های خوبی در کشور برای کاهش آلودگی هوا انجام شده است که از آن جمله می‌توان به احداث و توسعه مترو اشاره کرد که درصورت تخصیص بودجه کافی، تأثیر شگرفی در کاهش آلودگی هوا خواهد داشت.
همچنین تسهیلاتی چون ایجاد خطوط ویژه اتوبوسرانی و تاکسیرانی در نظر گرفته شده که با استقبال بسیار شهروندان از وسایل حمل و نقل عمومی و درنتیجه با استفاده نکردن از خودروهای شخصی توسط شهروندان همراه بوده که تاثیر بسیاری در کاهش آلودگی هوا داشته است، اما با این وجود مشکل آلودگی هوا هر ساله پیچیده تر می‌شود.
امروزه کارشناسان حمل و نقل معتقدند استفاده از دوچرخه با توجه به تأثیر چشمگیری که در کاهش آلودگی هوا دارد، به شرط برنامه‌ریزی دقیق، احداث زیرساخت‌ها و تشویق افراد به استفاده از آن، می‌تواند جایگزین بسیار مناسبی برای سایر وسایل نقلیه باشد.
فرهنگسازی مناسب به‌منظور استفاده از دوچرخه و نیز ارتقای کیفیت خدمات ارائه‌شده در این بخش از سویی و کنترل مدیریت صحیح مسیرهای ویژه دوچرخه از سوی دیگر، ضمن حل بسیاری از مشکلات ترافیکی در سطح معابر، کاهش آلودگی هوا، کاهش مصرف سوخت و صرفه‌جویی در زمان و انرژی را به دنبال خواهد داشت.
طبق قانونی که چند سال پیش در سازمان مسکن و شهرسازی به تصویب رسید، ایجاد خط ویژه دوچرخه برای شهرهای بالای 50 هزار نفر جمعیت الزامی است که این طرح در شهرهای بزرگی مانند تهران در حال اجرا ست و در مشهد نیز احداث مسیرهای ویژه دوچرخه در دستور کار شهرداری قرار گرفته است.
کارشناس حوزه برنامه‌ریزی و مطالعات سازمان حمل ونقل و ترافیک مشهد در این خصوص گفت: مطالعات جامع دوچرخه از سال‌های گذشته در مشهد انجام شده است، اما اشکال کار ضعف اعتقاد به استفاده از این وسیله نقلیه است.
علی زایرزاده افزود: در مطالعات ساماندهی شبکه دوچرخه مشهد، جایگاه دوچرخه در سفرهای روزانه ساکنان شهر مشهد بررسی و سپس قالب کلی شبکه دوچرخه‌سواری مشهد تعیین و طراحی شده است.
وی خاطر نشان کرد: مسیرهای دارای ظرفیت بالا به‌منظور احداث مسیر دوچرخه در شهر مشهد شناسایی شده است و این طراحی به گونه‌ای است که تقریبا از هر ناحیه شهر مشهد یک مسیر دوچرخه می‌تواند عبور کند. این کارشناس ارشد ترافیک ادامه داد: پس از تلفیق بررسی‌های صورت گرفته، شبکه جامع دوچرخه‌سواری با طولی بالغ بر 120کیلومتر به‌عنوان شبکه نهایی یکپارچه دوچرخه‌سواری شهر تعیین شد.
زایرزاده خاطر نشان کرد: اجرای این طرح مستلزم حدود 50 میلیارد ریال هزینه است و در راستای استفاده ایمن و آسان دوچرخه‌سواران، در این مطالعات احداث 13 ایستگاه اصلی کرایه دوچرخه هریک با ظرفیت 40 دوچرخه و 24 ایستگاه فرعی کرایه دوچرخه با ظرفیت 20 دوچرخه به همراه مبلغ مناسب کرایه پیشنهاد شده است.وی در پایان اظهار امیدواری کرد با ایجاد تسهیلاتی بیشتر برای دوچرخه‌سواران بتوانیم از مشکلات ترافیکی و زیست‌محیطی کلانشهر مشهد کاسته و به ارتقای سطح سلامت شهروندان کمک کنیم.
تغییر سیاست‌های حمل و نقل برای کاهش ترافیک
این در حالی است که مدیر گروه مدیریت امور شهری دانشگاه فردوسی مشهد عقیده دارد با توجه به حل نشدن معضل ترافیک با احداث خیابان‌های جدید و تعریض آن‌ها، سیاست‌های حمل و نقل نیاز به تغییر دارد.
دکتر محمدرحیم رهنما در این باره به ایسنا می‌گوید: باتوجه به اینکه حدود ٢٠٠ کیلومتر خطوط ریلی در مشهد وجود دارد ولی هنوز قادر به استفاده از آن نیستیم، باید از سیاست‌های جدیدی مانند خطوط‌ریلی و دوچرخه برای کاهش معضل ترافیک استفاده کنیم.
وی با بیان اینکه روزانه در مشهد ٢/٤ میلیون سفر صورت می‌پذیرد، تصریح می‌کند: ٢٢ درصد از این سفرها آموزشی و حدود ٣٠ درصد آن‌ها کاری است و بخشی از این سفرها ناخواسته بوده و به کیفیت خدمات ارائه شده توسط مراکز بستگی دارد.
مدیر برنامه مطالعات آمایش خراسان رضوی درخصوص حل این مشکل خاطر نشان می‌کند: بالا بردن کیفیت خدمات توسط دستگاه‌ها، تمرکززدایی، مکان‌یابی خوب و توزیع فعالیت‌ها و خدمات در سطح شهر می‌تواند در شرایطی که امکانات برای توسعه سیستم حمل و نقل ریلی کم است ،کمک بسزایی باشد.
