پس از سقوط 130-C تا دو هفته روزنامهها و صدا و سیما جریان سقوط هواپیما را دنبال میکردند و از مسؤولان میخواستند علت سقوط را مشخص و با خاطیان این حادثه برخورد کنند.
روزنامهها هرروز مطالب و اخبار جدیدی در اختیار مردم قرار میدادند که البته در این میان، بازار شایعات هم داغ بود. هنگامی که رسیدگی به پروندة سقوط هواپیمای 130-C از دادسرای فرودگاه مهرآباد به دادسرای نظامی رفت، مسؤولان این دادسرا در نامهای به تمامی رسانهها از آنها خواستند تا زمان مشخص نشدن علت اصلی سقوط هواپیما، هیچ مطلبی در این رابطه نوشته نشود.
بعد از این جریان و تقریبا به مدت یازده ماه، هیچ خبری از نحوة رسیدگی به این پرونده در دادسرای نظامی و دادگاه در روزنامهها منتشر نشد و برخی از مسؤولان سعی کردند به نوعی این حادثه را در بین مردم کم رنگ و آن را از خاطر مردم پاک کنند.
در این گزارش سعی کردهایم از روند پیگیری پروندة سقوط هواپیمای 130-C در دادسرای نظامی و حاشیههایی که در فرودگاه مهرآباد و شهرک توحید رخ داده است، بنویسیم.
پنج جنازة مجهولالهویه
پس از سقوط هواپیما تمامی جنازهها که تنها تکهای از هرکدام باقی مانده بود به پزشکی قانونی فرستاده شدند. خانوادهها تک تک برای شناسایی فرزندان، همسران و حتی پدران خود به پزشکی قانونی میرفتند.
پس از چند روز تمامی جنازهها به جز پنج جنازه شناسایی شدند. مسؤولان پزشکی قانونی تا مدتها منتظر بودند تا شاید خانوادة این پنج نفر پیدا شوند، اما گویا خواست خدا بود که آن پنج نفر بینام و نشان باقی بمانند و پس از گذشت حدود 2 ماه آن پنج جنازه به خاک سپرده شدند، بیآنکه کسی سراغی از آنها بگیرد. فکر میکنید آنها چه کسانی بودند؟ نمکیهایی که در حال جمع کردن نان خشک بودند یا...
از دادگاه چه خبر؟
تحقیقات اولیه راجع به سقوط 130-C در دادسرای فرودگاه مهرآباد انجام شد. اما پس از مدتی پروندة سقوط از این دادسرا گرفته و مسؤولیت رسیدگی به این پرونده به دادسرای نظامی سپرده شد.
این دادسرا در ابتدا نامهای به تمامی رسانهها فرستاد و از آنها خواست تا روشن شدن علت حادثه از انعکاس هرگونه خبری دربارة آن خودداری کنند.
در بررسیهای اولیة این دادسرا، کنترلرهای برج مراقبت مقصر شناخته شدند و علت سقوط، کم کاری و عدم اطلاعرسانی به موقع کنترلرهای برج عنوان شد. این بررسی دادسرای نظامی با واکنش مسؤولان فرودگاه مهرآباد روبهرو شد.
آنها به همین خاطر، خواستار رسیدگی ایکائو (سازمان هواپیمایی جهانی) به این قضیه شدند. چند هفته پس از این رأی، تیمی از کارشناسان نظامی نیروی هوایی کار کارشناسی این پرونده را بر عهده گرفتند.
آنها در نظر کارشناسی خود نقص فنی، خطای خلبان و عدم اطلاعرسانی به موقع برج مراقبت به خلبان را علل سقوط هواپیمای 130 ـC عنوان کردند، اما این بار هم مسؤولان فرودگاه زیر بار این رأی نرفتند و همچنان خواستار حضور بازرسان و کارشناسان ایکائو شدند.
آنها معتقد بودند که هیچگونه کمکاری از سوی کنترلرها و کارکنان برج مراقبت و فرودگاه مهرآباد صورت نگرفته است.
کارشناسانی که کارشناس نبودند
پس از پافشاری مسؤولان فرودگاه مهرآباد در مورد آمدن کارشناسان ایکائو، مسؤولان نیروی هوایی از کارشناسان پاکستانی برای بررسی پرونده دعوت کردند.
البته این کارشناسان پاکستانی که جزو نیروهای نظامی پاکستان بودند، نمایندگان رسمی ایکائو نبودند و نام آنها نیز در میان بازرسان، کارشناسان و اعضای ایکائو ثبت نشده بود.
در اولین و تنها جلسة دادگاه رسیدگی به پروندة سقوط هواپیمای 130 ـC، تنها گوشهای از نظرات کارشناسی کارشناسان پاکستانی از سوی مسؤولان و دادسرای نظامی به دادگاه ارائه شده بود که قاضی این پرونده با مشاهدة اطلاعات ناقص و ابهامهای فراوان، پرونده را به دادسرای نظامی باز پس فرستاد تا موارد ابهام را برطرف کنند.
دادسرای نظامی، چهار نفر از کنترلرهای برج مراقبت و چهار نفر از مسؤولان نیروی هوایی را با قید ضمانت آزاد گذاشته است اما هنوز کنترلرهای برج مراقبت را در این زمینه مقصر میداند!
فرودهای اضطراری هنوز ادامه دارد
فرودهای اضطراری هواپیماهای 130-C هنوز ادامه دارد. از برج مراقبت مهرآباد خبر میرسد که در طول یک سال پس از درخواست فرود اضطراری هواپیمای 130 ـ C حامل خبرنگاران، بیش از 150 درخواست فرود اضطراری از سوی خلبانان این هواپیماها از برج مراقبت فرودگاه مهرآباد شده است.
البته این هواپیماها که با حالت Emergency (اضطراری) فرود میآیند، جدا از 130-Cهایی هستند که تا کنار باند میآیند و دوباره به علت نقص فنی به آشیانة خود برمیگردند خبرها حاکی از آن است که مسؤولان فرودگاه مهرآباد در نامههای محرمانة خود که به وزیر راه، مسؤولان هواپیمایی کشوری و ستاد کل نیروهای مسلح میدهند خطرات این هواپیماها را متذکر میشوند، اما گویا گوش شنوایی پیدا نمیشود.
علت واقعی سقوط!
براساس آخرین اطلاعات منتشر شده، علت اصلی و واقعی سقوط هواپیمای 130-C، گردش هواپیما به سمت موتور خاموشش و ایجاد گشتاور لحظهای بوده است.
در لحظة آخر، هواپیما به سمت راست که موتور شماره چهارم آن هم در آن سمت قرار دارد گردش کرده که این گردش باعث ایجاد گشتاور لحظهای در هواپیما شده و هواپیما به صورت یک جسم صُلب سقوط کرده است.
یادمانی که ساخته نشد
پس از سقوط 130-C، مسؤولان شهرداری منطقه 9 تهران (هواپیما در این منطقه سقوط کرد) با حضور در شهرک توحید قول دادند که در سالگرد سقوط 130-C یادمان شهدای عرصة خبر را در اطراف شهرک توحید یا داخل میدان فتح نصب خواهند کرد، اما با گذشت یک سال از آن ماجرا گویا مسؤولان شهرداری این منطقه نیز قضیة ساخت یادمان را به کلی فراموش کردهاند.
حادثهها یکی پس از دیگری رخ میدهند، و هواپیماها یکی پس از دیگری سقوط میکنند. در سال گذشته 3 هواپیما و امسال نیز یک هواپیما سقوط کردهاند و عدة زیادی از هموطنانمان جان خود را در این حوادث از دست دادهاند.
آخریناش هم هواپیمای آنتونوف سپاه بود که هفتة گذشته سقوط کرد و جان بیشتر از 30 نفر را گرفت. سال گذشته از سه هواپیمایی که سقوط کردند، دو تای آنها نظامی بودند.
این موضوع نشان میدهد که هواپیماهای نیروی هوایی نظامی کشورمان با مشکلات زیادی روبهرو هستند و باید مسؤولان نظامی برای تکرار نشدن حوادث هوایی دست به کار شوند.
شاید دیگر نشود برای کبوتران عرصة خبر و آنهایی که سال گذشته سوار بر غول آهنی به دنیای دیگر رفتهاند کاری کرد، اما هنوز میشود برای آنهایی که زنده هستند کاری انجام داد و مراقب جان آنها بود.
مسؤولانی که سال گذشته حاضر نشدند افراد غیر نظامی را با هواپیمایی غیرنظامی که تنها ده دقیقه قبل از 130-C به سمت چابهار پرواز کرد بفرستند و حتی حاضر به عذرخواهی رسمی از خانوادههای آنان نیز نشدند، کمی با خود بیندیشند که اگر جای خانوادة جانباختگان بودند چه عکسالعملی از خود نشان میدادند.
بلوک 52 شهرک توحید در سکوت خبری افتتاح شد
بلوک جهنمی
پس از سقوط هواپیمای 130 ـC در شهرک توحید بیشتر رسانهها توجه خود را به مسافران معطوف کردند و کمتر به شهرک و ساکنان بلوک 52 پرداختند.
شاید برای شما هم این سؤال پیش آمده باشد که شهرک توحید کجاست و پس از سقوط 130 ـ C بلوک 52 دچار چه سرنوشتی شده؟
شهرک توحید در جنوب شرقی فرودگاه مهرآباد و در نزدیکی میدان شمشیری (سه راه آذری) قرار گرفته است. این شهرک متعلق به نیروی هوایی ارتش و زیرنظر فرماندهی منطقه هوایی مهرآباد قرار دارد. شهرک توحید برای خود، شهرداری اختصاصی دارد و کلیه کارهای نظافتی و خدماتی شهرک بر عهدة این شهرداری است.
پس از سقوط هواپیمای 130ـ C و آتش گرفتن نیمی از بلوک 52 ساکنان این بلوک، شبهای اول را در حسینیة شهرک توحید گذراندند و پس از آن به واحدهای خالی بلوکهای دیگر منتقل شدند.
پس از کارهای کارشناسی مسؤولان و جمعآوری قطعات هواپیما، این بلوک تحت بازسازی قرار گرفت.
سال گذشته عابرانی که از نزدیکی شهرک توحید عبور میکردند. هر روز مراحل بازسازی این بلوک را میدیدند. آنها میدیدند که سیاهی دودههای آتش، زیر رنگ سفیدی که به ساختمان میزنند، گم میشود.
گویا مسؤولان شهرک میخواهند با رنگ سفید، خاطرة روزهای تلخ و سیاه این بلوک را پاک کنند. پس از گذشت 165 روز از حادثة سقوط، این بلوک به طور کامل بازسازی و توسط امیرسرتیپ اویسی فرمانده منطقه هوایی مهرآباد و در سکوت خبری افتتاح شد.
بیشتر مردم فکر میکردند که ساکنان قدیمی این بلوک یعنی همانهایی که در روز سقوط خانههایشان آتش گرفته و زندگیشان بر باد رفته بود، دوباره به بلوک 52 بازمیگردند، اما این گونه نشد و به جای ساکنان قدیمی برخی از مسؤولان و فرماندهان نیروی هوایی ساکن این بلوک شدند.
حرفهای زیادی دربارة این اقدام مسؤولان نیروی هوایی ارتش زده میشد. عدهای میگفتند شاید بازگشت خانوادههای قدیمی بلوک 52 به خصوص آنهایی که عزیزانشان را از دست دادهاند باعث شود تا آنها خاطرات تلخ خود را به یاد آورده و دچار افسردگی شوند.
با تمام این حرفها تمام ساکنان شهرک توحید بهخصوص دختر خلبان «بابک گوهری» که در همین شهرک زندگی میکند، هرگز روز 15آذر 84 و اتفاقی را در این شهرک رخ داد فراموش نخواهند کرد.