وی با اتخاذ موضعی متعادل در قبال شرکت‌های خارجی، نشان داده که به دنبال جذب سرمایه‌گذاری‌های خارجی بزرگ است، اما باید در عمل دید که آیا دولت ایران واقعاً به شرکت‌های خارجی مجال فعالیت در قراردادهای جذاب و پرمنفعت داخلی را که این شرکت‌ها به دنبال حضور در آنها هستند، می‌دهد یا خیر. ایران سومین ذخایر قطعی نفت خام و دومین ذخایر گاز طبیعی جهان را در اختیار دارد اما رویارویی این کشور با آمریکا و متحدانش در مسئله هسته‌ای و همچنین موضع ضدغربی احمدی‌نژاد، نگرانی شرکت‌های خارجی را برای سرمایه‌گذاری در ایران افزایش داده است.
نفت ستون فقرات اقتصاد ایران است، اما ایران طی یک دهه آینده برای رسیدن به اهداف تولید انرژی خود و از دست ندادن جایگاهش در سازمان اوپک، به حدود 50 میلیارد دلار سرمایه‌گذاری خارجی نیازمند است. شرکت‌های خارجی طی سال‌های اخیر برای سرمایه‌گذاری در بخش نفت و گاز ایران در تنگنای ظریفی قرار داشته‌اند: در حالی که آنها نمی‌خواهند به علت سرمایه‌گذاری در ایران موجبات خشم آمریکا را فراهم آورند، از سوی دیگر با فشار مقامات ایرانی برای پذیرش شرایط قراردادهای مطابق با خواست ایران روبه‌رو بوده‌اند. افزون بر این، بی‌ثباتی‌ها در مراجع تصمیم‌گیری اقتصادی نیز مانع دیگر بر سر راه سرمایه‌گذاران خارجی در ایران محسوب می‌شود. یکی از مدیران شرکت‌های بزرگ نفتی که در حال مذاکره با ایران برای سه واحد تولید ال.ان.جی در پارس جنوبی بوده است، می‌گوید: «مذاکرات با طرف‌های ایرانی به علت جابه‌جایی‌های دائمی مدیران، معمولاً به کندی صورت می‌گیرد».
پیش‌بینی می‌شود درآمدهای نفتی ایران امسال به 60 میلیارد دلار برسد که 60 درصد کل درآمدهای دولت را شامل خواهد شد. شرکت‌های بزرگ نفتی سال گذشته پس از پیروزی احمدی‌نژاد از این می‌ترسیدند که توسط دولت جدید از پروژه‌های ایران کنار گذاشته شوند، اما اکنون آنها نگاهی دیگر به ایران دارند و اخبار تغییر قوانین سرمایه‌گذاری و قراردادهای بیع متقابل را پیگیری می‌کنند. شرکت‌های خارجی آشنایی و رغبتی با قراردادهای موسوم به بیع متقابل حاکم بر پروژه‌های نفت و گاز ایران ندارند، بلکه آنها قراردادهای مشارکت در تولید را ترجیح می‌دهند. قراردادهای بیع متقابل به شرکت‌های سرمایه‌گذار پنج تا هفت سال مهلت می‌دهد مبلغ سرمایه‌گذاری خود را از تولید چاه‌های نفت و گاز دریافت کند، اما دولت قصد دارد این مهلت زمانی را به 15 سال افزایش دهد؛ به‌علاوه دولت اعلام کرده که قصد دارد به شرکت‌های خارجی اجازه دهد در برخی پروژه‌ها به‌طور مستقیم سرمایه‌گذاری کنند که این واقعه می‌تواند مشوق مهمی برای سرمایه‌گذاری خارجی باشد.
در حالی که مقامات ایران، زمان دقیقی را برای تحقق تغییرات فوق اعلام نکرده‌اند، اما در عین حال بر تسریع در این تغییرات تاکید می‌کنند.«والری مارسل» محقق ارشد مسائل انرژی در مرکز معتبر«چاتمن هاوس» لندن می‌گوید: «اجرای تغییرات فوق در قراردادهای سرمایه‌گذاری خارجی در ایران، یقیناً یک حرکت مثبت است. مقامات ایرانی نشان داده‌اند که از نیازهای شرکت‌های خارجی آگاهی کامل دارند، اما اجرای این تغییرات بسیار مهمتر از تصویب آنهاست».
به نظر می‌رسد تغییر قراردادهای بیع متقابل مورد حمایت شدید مقامات ارشد وزارت نفت ایران نیز قرار دارد، هرچند که بسیاری از شرکت‌های خارجی از این نگرانند که دولت، وزیر فعلی نفت را تغییر دهد و این پروژه به فراموشی سپرده شود. کاظم وزیری هامانه وزیر فعلی نفت ایران دیدگاه بسیار باز و مستقل نسبت به مسائل دارد و با درک صحیحی که از کسب‌وکار نفتی کشورش دارد، به اهمیت تعاملات ایران با شرکت‌های بزرگ نفتی آگاه است. وی بارها گفته است که ایران از حضور شرکت‌های بزرگ نفتی استقبال می‌کند و قویاً در پی بازنگری در قوانین فعلی سرمایه‌گذاری خارجی است.
مارکت واچ
