از طرح «آسمان باز» در زمان معاونت سینمایی محمدمهدی حیدریان گرفته تا طرح نافرجام محمود اربابی مدیرکل اداره نظارت و ارزشیابی در دوران جعفریجلوه. این بار اما طرح «نگاهی دیگر» را شورای صنفی نمایش، تدوین و بهاجرا درآورد؛ طرحی که به گفته اعضای شورا حاصل ساعتها کار کارشناسی بوده و قرار بود با اجرایش گره بسته اکران فیلمهای هنری باز شود.
در ابتدای مسیر نمایش فیلمهای فرهنگی، بهرغم اطلاعرسانی مسئولان شورای صنفی نمایش مبنی بر شروع طرح با اکران «حیران» ساخته شالیزه عارفپور و «صداها»به کارگردانی فرزاد موتمن، این طرح با حاشیههای متعدد و با یک روز تاخیر«صداها» را به نمایش گذاشت و به دلایلی نامعلوم «حیران» جای خود را به«خانه روشن» به کارگردانی وحید موسائیان داد.
با آغاز این طرح، از 30 مهر ماه و با یک روز تاخیر «صداها» که قرار بود در سینماهای «فرهنگ»، «آزادی»، «اریکه ایرانیان»، «فلسطین»، «ایران» و پردیسهای «زندگی» و «ملت» و بهطور همزمان در شهرستانها نمایش داشته باشد،
به اکران در آمد اما براساس نامهای که علی واجدسمیعی تهیهکننده این اثر در همان روزهای آغازین اکران در اختیار رسانهها قرار داد اعلام شد: «فیلم که قرار بود حداقل در 4 سالن از پردیسهای ملت، زندگی، آزادی و اریکه ایرانیان و یک سالن از سینما فرهنگ روی پرده برود،
در سینما فرهنگ یک سئانس ساعت 21:30، پردیس آزادی یک سئانس ساعت 22، پردیس زندگی یک سئانس ساعت 15:30، و در پردیس ملت ساعتهای 11:30 و 16:30 به نمایش درآمد و در اریکه ایرانیان هم اصلا روی پرده نرفت.
البته این تک سئانسها هم به شکل چرخشی در سینماها قرار داده شد؛ یعنی یک روز سینما آزادی در ساعت 2 بعدازظهر سئانس دارد، روز دیگر در ساعت 8 شب. بنا به آمار فروش منتشر شده از سوی بنیاد سینمایی فارابی این اثر در نهایت پس از 27 روز با فروشی بالغ بر 38 میلیون و 700 هزار تومان اکران خود را بهعنوان نخستین فیلم فرهنگی این طرح به پایان رساند.
«خانه روشن»به کارگردانی وحید موسائیان که دیگر فیلم فرهنگی آن دوره بود در شرایطی پس از 4 سال به نمایش درآمد که هیچگونه خبری از سئانسها و سینماهای نمایشدهنده آن مخابره نشده بود. این فیلم هم پس از 21 روز با فروشی 6 میلیونی با سینماها خداحافظی کرد.
آبان ماه در قالب این طرح 3 فیلم «ماه وش»، «پنالتی» و «چهره به چهره»به نمایش در آمدند.«ماه وش»به کارگردانی محمد درمنش در 15 سالن با فروشی بالغ بر 16 میلیون و 500 هزار تومان اکران خود را به پایان رساند.
همچنین «پنالتی» انسیه شاهحسینی که آن هم همزمان با «ماه وش» به اکران درآمده بود، تنها 6 سالن در اختیار داشت و در نهایت پس از 25 روز نمایش با فروشی نزدیک به 4 میلیون تومان اکرانش به پایان رسید.«چهره به چهره» ساخته علی ژکان هم یک روز پس از «ماه وش» و «پنالتی» در 12 سینما به نمایش در آمد و پس از 33 روز اکران، با فروشی نزدیک به 6 میلیون و500 هزار تومان در پایان آذر ماه با در اختیار داشتن یک سالن سینما همچنان اکران خود را ادامه داد.
در آذر ماه سالجاری هم 4 فیلم «ماجراهای اینترنتی»، «استشهادی برای خدا»، «تنها دو بار زندگی میکنیم»و «آنسوی رودخانه» به نمایش درآمدند که در این میان «تنها دو بار زندگی میکنیم» ساخته بهنام بهزادی با 41 میلیون فروش بهترین کارکرد را داشته است.
هر چند کارگردان این فیلم نیز از وضعیت اکران «تنها دو بار زندگی میکنیم» گلهمند است. بهزادی در ارتباط با اکران این فیلم در قالب طرح اکران فرهنگی و اینکه آیا این طرح باعث دیده شدن ساخته او شده نیز اظهار کرد: بهترین شکل نمایش این فیلم از نظر بنده این بود که آن را پس از جشنواره و زمانی که مورد توجه قرار گرفت و دیده شد اکران کنند، اما اکنون در بدترین شرایط این اثر به نمایش درآمده است.
زمانی که دقیقا با فصل امتحانات دانشآموزان و دانشجویان برخورد دارد و از سویی در ماه محرم و در آستانه جشنواره فجر قرار داریم، تازه علاوه بر تمام این موارد، اکران این اثر باز هم به شکل تکسئانس و با سالنهایی محدود است.
فرزاد موتمن کارگردان فیلم «صداها» هم درباره میزان رضایتش از نمایش این فیلم در قالب طرح «نگاهی دیگر» به ایسنا گفت: براساس آنچه ما در اکران این فیلم دیدیم، «صداها» در چند سالن محدود و به شکل تکسئانس به نمایش در میآمد و حتی در همین سئانسهای محدود هم نمایش آن حالت چرخشی داشت.
بنده وضعیت دقیق سایر آثار را نمیدانم اما در چنین شرایطی مخاطب این نوع فیلمها حتی قادر به پیدا کردن فیلم مورد علاقهاش نخواهد بود و برای برنامهریزی با مشکلات متعدد مواجه است. این کارگردان در عین حال عنوان کرد: درباره اکران «صداها» احساسم این بود که این فیلم اصلا اکران نشده است و در کل فکر نمیکنم که این نوع اکران راه حل مناسب و درستی باشد.
موتمن در ادامه اختصاص چند سالن ثابت به فیلمهایی که کمی تجربیتر و متفاوتتر هستند را راهکاری مؤثر برای موفقیت این آثار دانست و گفت: ما اکنون چندین پردیس سینمایی داریم که هر یک از آنها سالنهای متعددی دارند.
اگر فارابی یا ارشاد یکی از سالنهای این پردیسها را به این فیلمها اختصاص بدهند با گذشت مدتی مخاطبان این آثار میدانند که در سالنهایی خاص همواره میتوانند به تماشای فیلمهای مورد علاقه خود بنشینند و در چنین شرایطی دیگر حتی نیاز چندانی به تبلیغ برای این نوع فیلمها وجود نخواهد داشت.
علیرضا امینی هم که فیلم «استشهادی برای خدا» را در حال اکران دارد، گفت: همیشه لازم است که عدهای قربانی شوند تا یک قضیه جا بیفتد. تا یکسال پیش هیچیک از فیلمهای فرهنگی اکران نمیشدند و اکنون نمایش آنها حتی در سطح چند سینما هم که باشد اتفاقی مثبت است که اگر تداوم داشته باشد و جا بیفتد، ما میتوانیم بگوییم که ایرادی ندارد که ما نخستین قربانیان این طرح باشیم.
اما اگر قرار باشد که این طرح هم مثل «آسمان باز» باشد و تا آن اندازه ضعیف برگزار شود، فایده چندانی نخواهد داشت اما اگر تداوم این برنامه موجب شود که حداقل مخاطبان بدانند که در چند سالن محدود هم که شده فیلمهای فرهنگی به نمایش در میآید، خوب است.
او در عین حال گفت: به هرحال طبیعی است که هر کارگردانی دوست دارد اکرانی خوب و بهنگام داشته باشد. وحید موسائیان دیگر کارگردانی است که به واسطه این طرح پس از 4 سال شاهد اکران یکی از آثار خود با عنوان «خانهروشن» بود.
او در زمان اکران این اثر با بیان اینکه نمایش فیلمش در سینماها برایش غیرمنتظره بوده، گفت: در دورههای مختلف، برنامههایی برای اکران فیلمهای فرهنگی وجود داشته، اما بهنظر میآید که حجم این برنامهها و اقدامات کم بوده است. در هر حال فکر میکنم که شورای صنفی نمایش این ضرورت را بهخوبی احساس کرده و چنین گامی را برداشته است.