دکتر محمدرضا رزاقی، رئیس دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، حفظ باروری در کودکان سرطانی تحت درمان‌های دارویی، شیمیایی و مدالیتی‌های رادیوتراپی را حائز اهمیت برشمرد و افزود: در جریان درمان سرطان، سلول‌های زایای کودکان از بین می‌رود.
از این‌رو حفظ باروری برای کودکان سرطانی درمان شده اهمیت دارد که انجام همه این اقدامات درمانی، منوط به داشتن قانونی منسجم است لذا باید مشکلات و موانع قانونی در این مسیر برداشته شود تا در آینده با وقفه درمانی روبه‌رو نشویم.
تأثیر امواج بر افزایش آمار ناباروری در کشور
رئیس دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی با اشاره به افزایش رو به تزاید شمار مبتلایان به ناباروری در کشور در ادامه قرارگیری در معرض تابش انواع امواج را از علل ناباروری در جامعه برشمرد و افزود: این امواج از امواج ساده رادیویی تا امواج تلفن همراه و پارازیت‌های ماهواره‌ای را شامل می‌شود.
دکتر محمدرضا رزاقی نوع تغذیه و شیوه زندگی را از دیگر عوامل مؤثر در بروز ناباروری برشمرد و یادآور شد: هم‌اکنون غذاهای مصرفی ما اعم از گیاهی و حیوانی همگی پرورشی هستند (یا از طریق هورمون رشد یا با استفاده از کودهای شیمیایی) که آثار سوء این غذاها در سیستم باروری و تولیدمثلی ثابت شده است.
رزاقی با بیان اینکه در دنیای کنونی علاوه بر توجه به درمان ناباروری باید حفظ باروری را هم مدنظر قرار داد، گفت: البته دانشمندان کشورمان به آن درجه از علم رسیده‌اند که هم دوش پزشکان سراسر دنیا در مقوله باروری فعالیت کنند.
امکان فریز تخمک و اسپرم در کشور
دکتر محمدمهدی آخوندی، رئیس پژوهشکده ابن‌سینا گفت: امکان فریز و نگهداری سلول‌های اسپرم و تخمک مبتلا به سرطان برای حفظ باروری آنها در آینده وجود دارد.
وی افزود: با پیشرفت‌های اخیر در کشور می‌توان بافت‌های تخمدان و بیضه را نگهداری کرد. که این کار نخستین‌بار در مؤسسه محک امکان‌پذیر شد.
وی گفت: داروها و شیمی درمانی که برای درمان بیماران مبتلا به سرطان استفاده می‌شود، باعث کاهش میزان باروری و افزایش خطر ناباروری در فرد بیمار در آینده می‌شود.
آخوندی تصریح کرد: با افزایش سن این بیماران تولیدمثل سلول‌های جنسی تخریب می‌شود و به همین دلیل تحقیقات در زمینه حفظ و نگهداری سلول‌های جنسی برای استفاده آنها در آینده همیشه مورد توجه محققان بوده است.
وی گفت: این پژوهشکده توان فریز و نگهداری تخمک زنان را دارد و از آنجا که درمان‌های بیماری سرطان به تخمک‌ها آسیب می‌رساند، پژوهشکده ابن‌سینا قبل از آغاز درمان، تخمک را فریز می‌کند و برای استفاده وی در آینده آن را نگهداری می‌کند.
رئیس پژوهشکده ابن سینا تصریح کرد: زنان در هنگام تولد سلول‌های جنسی و تخمک دارند. در حالی که مردان سلول‌های بنیادی اسپرم‌ساز را در هنگام تولد خود دارند و بعد از بلوغ این سلول‌های بنیادی شروع به تکثیر می‌کنند. تفاوت زیادی برای نگهداری تخمک زن بالغ و دختربچه وجود ندارد و مشکل تنها جداکردن آن به لحاظ کوچک بودن تخمک‌ها در سنین پایین‌تر است.
آخوندی گفت: فریز کردن سلول‌های جنسی به افراد بیمار این امکان را می‌دهد که درصورت درمان به شیوه‌های مختلف، قدرت باروری خود را حفظ کنند.
سن باروری در ایران 10 سال بالا رفته است
محمدرضا نوروزی، رئیس انجمن باروری و ناباروری گفت: سالانه حدود 100 هزار نفر به جمعیت خانواده‌هایی که دچار ناباروری هستند در کشور اضافه می‌شود که افزایش سن ازدواج و باروری در کشور که حدود 10 سال به تاخیر افتاده، عامل مهم این مسئله است.
به گفته وی، سالانه حدود 700هزار ازدواج در کشور ثبت می‌شود که از این میزان حدود 15درصد دچار نازایی می‌شوند یعنی هر سال حدود 100 هزار نفر به جمعیت خانواده‌هایی که دچار مشکل ناباروری هستند، اضافه می‌شود.
وی اضافه کرد: دلایل مختلفی برای ناباروری وجود دارد که افزایش سن ازدواج، مواجهه با برخی مواد شیمیایی در محیط‌‌های کار مانند آسفالت کاری یا کار در کارخانه‌های رنگ‌سازی، حشره‌کش‌سازی و تولید مواد شیمیایی یا ابتلا به برخی بیماری‌ها مانند بیماری واریکوسل در دوران نوجوانی از جمله این عوامل است.
وی ادامه داد: افزایش سن ازدواج به‌خصوص در سال‌های اخیر یکی از عوامل مهم بروز ناباروری در کشور است، متوسط سن ازدواج در کشور رفته‌رفته از 24 سالگی به حدود 28 سالگی تغییر کرده است و با توجه به اینکه تقاضا برای فرزنددار شدن خانواده‌ها نیز معمولا 3 تا 5 سال پس از ازدواج به تاخیر می‌افتد، سن باروری در ایران به حدود 32سالگی افزایش یافته است که حدود 8 تا 10 سال دیرتر از زمان مناسب است.
نوروزی گفت: 60 درصد نازایی‌ها با روش‌های ساده درمان و افزایش آگاهی و مشاوره و برقراری ارتباط جنسی در زمان مناسب یا مصرف داروها و جراحی‌های ساده درمان می‌شود و فقط حدود 30 تا 40 درصد زوج‌های نابارور نیازمند درمان‌های پیشرفته و گران قیمت هستند.
رئیس انجمن باروری و ناباروری ایران تأکید کرد: اکثر خانواده‌هایی که دچار نازایی می‌شوند به‌شدت از نظر روحی آسیب می‌بینند و دچار افسردگی می‌شوند و نیازمند حمایت هستند.
با وجود این، درمان نازایی هنوز تحت‌پوشش خدمات‌بیمه‌ای نیست و بیمه‌ها این نوع خدمت ضروری را یک نوع خدمت لوکس می‌دانند اما ضرورت دارد که دولت با تعیین سرانه مناسب هر چه زودتر برای پوشش بیمه‌ای این خدمت درمانی اقدام کند. وی گفت: هزینه درمان ناباروری در روش‌های مختلف متفاوت است و بین 200 هزار تومان تا 5/1 میلیون تومان متغیر است.
نوروزی گفت: در زمان حاضر 40 مرکز درمان ناباروری در کشور فعال است، اما به دلایل مختلف فرهنگی و هزینه‌های بالای خدمات درمان ناباروری از امکانات این مراکز استفاده کامل نمی‌شود و به‌طور متوسط این مراکز بین 20 تا 30 مراجعه‌کننده دارند در حالی که حدود 2 تا 3 میلیون زوج نابارور در کشور وجود دارند که فقط 5هزار زوج از آنها تاکنون به مراکز درمانی مراجعه کرده‌اند.
وی افزود: به‌طور کلی 90 درصد زوج‌های نابارور می‌توانند وارد چرخه درمان شوند و در هر دوره درمان حدود 30 درصد زوج‌های نابارور می‌توانند صاحب فرزند شوند.
