دولت با صدور بخشنامهای ضمن تفسیر مواد 116، 122 و 107 قانون مدیریت خدمات کشوری بخشی از مزایا را در برقراری حقوق بازنشستگی و پاداش پایان خدمت حذف کردهاست.
این بخشنامه در تاریخ 8 دیماه تصویب و به تمامی دستگاههای اجرایی مشمول قانون مدیریت خدمات کشوری ابلاغ شد و براساس آن مبنای تعیین حقوق بازنشستگی و پاداش پایان خدمت این دستگاهها بر پایه حقوق ثابت و فوقالعادههای شغل ایثارگری، سختی کار و کار در محیطهای غیرمتفاوت و ویژه تعیین خواهد شد.
در این صورت اضافهکار و سایر مزایا مانند کارانه در تعیین حقوق بازنشستگی کارکنان دولت نقشی ندارد و پیشبینی میشود که حقوق بازنشستگی کارمندان دولت نزدیک به 25 درصد کاهش یابد و پاداش پایان خدمت نیز از این ضربه در امان نخواهد ماند.
تفسیر قوانین از اختیارات مجلس است
براساس ماده 73 قانون اساسی، شرح و تفسیر قوانین عادی از اختیارات مجلس شورای اسلامی است. در این صورت چنانچه بنا بود تفسیری از مواد قانون مدیریت خدمات کشوری انجام شود بهنظر میرسید که میبایست نمایندگان مجلس این کار را انجام دهند، اما دولت با فرستادن این بخشنامه، خود تعریفی را از این قانون به عمل آورده به دستگاهها ابلاغ کردهاست.
ایجاد حق برای بیمه شدگان
یک کارشناس بیمه معتقد است که آنچه مبنای کسر حق بیمه بوده میبایست پایه و اساس تعیین حقوق بازنشستگی قرار گیرد.محسن ایزدخواه در توضیح بیشتر گفت: وقتی طی سالیان خدمت از بیمهشده براساس میزان دریافتی حقوق و مزایا حق بیمه کم شده باشد نمیتوان به هنگام تعیین حقوق بازنشستگی این مزایا را حذف کرد.
به گفته ایزدخواه این مزایا میتواند شامل اضافه کاری و کارانهای باشد که از محل خدمتش دریافت کرده و به این ترتیب آخرین دریافتی بیمه شده شامل حقوق و مزایا، تعیینکننده مستمری بازنشستگی است و درصورتی که صندوق بیمه بخواهد با نادیده گرفتن این مزایا مستمری بازنشستگی را تعیین کند، میبایست تمامی میزان حق بیمه دریافت شده از محل مزایا را با شرایط خاص به بیمه شده بازگرداند.
او در تعیین پاداش پایان خدمت نیز به همین منطق اشاره کرد و گفت: نمیتوان از بیمه شده پولی دریافت کرد و به هنگام تعیین پاداش پایان خدمت و حقوق بازنشستگی روش محاسبه را برمبنای دیگری بنا نهاد.
روشن کردن عبارت
دولت در بخشنامهاش در رابطه با روشن نمودن عبارت حقوق و مزایای مستمر مندرج در ماده 107 و تبصره یک ماده 122 قانون مدیریت خدمات کشوری آورده است: منظور از حقوق و مزایای مستمر در مواد فوق با توجه به تبصره ماده 76 و بند 1 ماده 68 و ماده 106 قانون مدیریت خدمات کشوری عبارت است از حقوق ثابت و فوقالعادههای شغل و ایثارگری، سختی کار و کار در محیطهای غیرمتعارف و ویژه. با این تعریف برخی دستگاههای دولتی به این نتیجه رسیدهاند که میبایست دیگر مواد را حذف و تنها به همین چند موردی که در بخشنامه آمده اکتفا کنند.
یک کارمند دولت در توضیح رفتار دستگاه محل خدمتش برای اجرای این بخشنامه گفت: در پیگیری مراحل بازنشستگیام متوجه شدم که میزان حقوق درنظر گرفته شده برای زمان بازنشستگی کمتر از مقداری است که براساس قوانین حاکم بر محیط کار در نظر گرفته شده است.
وقتی علت را پرسیدم توضیح دادند که با توجه به این بخشنامه تمامی مزایایی که به هنگام خدمت دریافت کرده و حق بیمهشان را هم پرداخت کرده بودم حذف شده و در نظر گرفته نخواهند شد.
کم کاری از دستگاههاست
بهنظر میرسد بخشی از مشکل بهوجود آمده به کمکاری دستگاهها یا عدمشناخت کافی آنها از اجرای قانون برمیگردد.
کارمندان رسمی دولت که مشترک سازمان بازنشستگی کشور هستند برای اضافه کار حق بیمه پرداخت نکردهاند و برابر با مقررات حاکم بر سازمان بازنشستگی کشوری تعیین حقوق بازنشستگی و پاداش پایان خدمتشان بدون در نظر گرفتن این مزایا تعیین و واریز خواهد شد.
اما آن گروه از کارمندان دولت که مشمول بیمه تأمین اجتماعی هستند براساس دریافت اضافه کار یا کارانهشان به سازمان تأمیناجتماعی حق بیمه پرداختهاند که میبایست حتی با وجود بخشنامه جدید نیز در محاسبه پاداش پایان خدمت و حقوق بازنشستگیشان محاسبه شود.
اما ممکن است ابلاغ این قانون و ناآگاهی کامل به قانون مدیریت خدمات کشوری باعث شود در محاسبه حقوق بازنشستگی دچار اشتباه شوند. در این شرایط کسانی که در آستانه بازنشستگی هستند با این چالش روبهرو شدهاند که اجرای این بخشنامه تا چه حد میتواند به ضررشان تمام شود.