به همین جهت در سالهای اخیر این نوع شبکهها رشد شتابانی در دنیا داشته و بهزودی در ایران نیز در دسترس قرار خواهند گرفت. از سوی دیگر با افزایش ضریب نفوذ اینترنت در ایران، میزان استفاده از تلویزیونهای اینترنتی نیز توسط کاربران افزایش یافته است.
در حال حاضر 43 درصد از مردم ایران معادل 32میلیون نفر به اینترنت دسترسی دارند. با وجود این هنوز میزان نفوذ اینترنت پر سرعت در حد 500هزار پورت یا مشترک متوقف مانده است و از این لحاظ ایران در رتبه 15 خاورمیانه قرار دارد.
آیپیتیوی(تلویزیون پروتکل اینترنت) تلویزیون روی اینترنت نیست، بلکه اساساً گرفتن جریان یا برنامههای تلویزیونی و قراردادن آن در همان پروتکلی است که برای اینترنت به کار میرود. سیستم آیپیتیوی، برنامههای تلویزیونی دیجیتال را با استفاده از پروتکل اینترنت و از طریق اتصالات باند پهن به مشترکین این سرویس عرضه میکند. همراه با این سرویس، میتوان سایر خدمات اینترنتی از قبیل دسترسی به وب یا تلفن اینترنتی را نیز ارائه داد.
کیفیت بهتر تصاویر تلویزیون اینترنتی نسبت به تلویزیونهای معمولی (این کیفیت بهتر بهدلیل دیجیتال بودن تلویزیونهای اینترنتی است)، انتخاب و دسترسی آسان کاربرها به برنامههای تلویزیونی مورد علاقه شان، کیفیت بالای تصاویر با توجه به فرمتهای جدید، پخش فیلمهای آرشیو بر حسب تقاضا و امکان جستوجوی اطلاعات از مهمترین مزایای این نوع تلویزیونهاست، همچنین مخاطبان تلویزیون از طریق اینترنت به بانک اطلاعاتی شبکه مورد نظر دست مییابند و میتوانند بهصورت آنلاین در آنچه مشاهده میکنند دخل و تصرف کنند و هر کاربری خود تعیین میکند که چه چیزی را و چگونه میخواهد ببیند و میتوان بهطور کلی گفت قابلیتها در شبکه اینترنتی نامحدود است و امکان انتخاب مخاطبین بیشتر میشود.
آیپیتیوی سیستمی را توصیف میکند که در آن با استفاده از پروتکل اینترنت روی یک زیرساخت شبکه، خدمات تلویزیون دیجیتال ارائه میشود که این خدمات میتواند توسط یک اتصال پهنای باند وسیع در اختیار کاربر قرار گیرد. برخی کاربران خدمات آیپیتیوی را به همراه خدمت ویدئویی یا اینترنتی مانند دسترسی به وب و تلفن اینترنتی دریافت میکنند.
تلویزیونهای اینترنتی سرویس جدیدی از نسل دوم وب یا وب2 هستند. این فناوریها دامنه وسیعی از سرویسها را در بر میگیرند که با توسعه شبکههای پهن باند، میزان نفوذ آنها نیز در کشورها بیشتر میشود.
از آنجا که در آیپیتیوی از استانداردهای پروتکل اینترنت استفاده میشود، کاربران با پرداخت هزینه کمتری برنامههای مورد علاقه شان را تماشا میکنند. استفاده از جعبههای با قابلیت قابل تنظیم بالا به همراه اتصالات اینترنت با پهنای باند وسیع تصاویر را با کیفیت و سرعت بسیار بیشتری به خانههایمان میآورد.
شرکتهای ارائه دهنده خدمات اینترنتی در حال ارتقای شبکههای خود هستند تا سرعت شبکه را بالاتر ببرند و استفاده از چند کانال تلویزیونی بهصورت همزمان و با کیفیت بالا را ممکن سازند. یکی دیگر از مزایای شبکه آیپیتیوی محور امکان یکپارچهسازی این شبکهها با شبکههای دیگر است.
در سیستم خدمات یکپارچه خدمات موجود بهگونهای با یکدیگر تعامل میکنند که در نهایت خدمات جدیدی را در اختیار کاربر قرار میدهند.
خدمات آی پیتیوی محور به کاربران اجازه میدهد تا از هر مکان و در هر زمانی اطلاعات را روی صفحه تلویزیون، رایانه یا تلفن همراه خود مشاهده کنند و درصورت نیاز این خدمات را بهصورت یکپارچه درآورند. آیپیتیوی نیاز به انجام 2 عملیات موازی برای ارائه خدمات بهصورت آنلاین و آفلاین را مرتفع میسازد.
چشمانداز خدمات تلویزیونی باند وسیع و موبایل
تحولات سریع و فراگیر فناوریهای مخابراتی و بهتبع آن، تغییرات و نوآوریهای فراوان در خدمات قابل عرضه به کاربران در بازارهای مختلف جهانی، یکی از مهمترین و شاید هم مهمترین ویژگی فضای حاکم بر مخابرات جهان محسوب میشود. علاوه بر آنکه چنین ویژگیای اثرات و تبعات خاص خود را بر بازارهای مخابراتی جهان در پی دارد، بازیگران و فعالان این حوزه را بر آن میدارد تا برای حضور موفق در این اکوسیستم پویا و همواره متغیر، راهبردها و روشهایی را در پیش بگیرند که از یک نگاه آیندهنگرانه برخوردار باشد.
خواه این بازیگران و فعالان را سازمانهای سیاستگذار و حاکمیتی در نظر بگیریم (یعنی نهادهای تنظیم مقررات یا اپراتورهای ارائهدهنده خدمات) یا مراکز تحقیقاتی و پژوهشی که معمولاً بر لبه دانش و تکنولوژی حرکت میکنند یا شرکتهای تولیدکننده تجهیزات مختلف. به هر حال، نگاه به آینده لازمه حضور موفقیتآمیز همه فعالان این حوزه در فضای پررقابت این صنعت در جهان است.
اما از سوی دیگر، آنچه در این سالها بر فضای مخابرات کشور ما حکمفرمایی کرده، طی دوران گذرِ توسعه شبکهها، ایجاد سازمانها و ساختارها، اصلاح روندها و بسیاری گذرها و عبورهای دیگر بوده است که خواهناخواه و متأسفانه دستاویزی شده است برای غفلت از مقولاتی مانند آیندهپژوهی! غفلتی که باعث شده نه تنها آنگونه که باید و شاید، کاربران ایرانی طعم خدمات بهروز و بهینه را نچشند و نیز بستر رشد و توسعه صنعت داخلی فراهم نیاید، بلکه موجب شده فرصت تصاحب سهم شایسته کشور از بازارهای منطقهای و جهانی (چه در صنعت و چه در ارائه خدمات) نیز از ما ربوده شود.
اما در روزهایی که بهنظر میرسد روندهایی همچون آزادسازی و خصوصیسازی در مخابرات کشور بهتدریج (و البته با همه کاستیها و نواقص خود) به تحقق دستاوردهای خود نزدیک میشود و از سوی دیگر، بازارهای جهانی با مقولاتی جدید (همچون همگرایی فناوریها و خدمات) روبهرو میشوند، باید مجالی فراهم آورد که آن نقیصه همیشگی، یعنی نداشتن برنامهها و راهبردهای آیندهنگرانه برطرف شود و بدین ترتیب، گامهایی که امروز در مخابرات کشور ما برداشته میشود (در همه حوزهها اعم از سیاستگذاری، تنظیم مقررات، صنعت و خدمات) با نگاه به فردای این فضا باشد؛ فردایی که تاکنون چندان فرصت و توان آن را نیافتهایم که نقشی در ساختنش داشته باشیم و البته امید میرود که از این پس، جایگاه و نقش شایسته خود را در تعاملات جهانی مخابرات و ترسیم آینده آن به دست آوریم.
بهتازگی گروه علمی تحلیلی طیف بهعنوان یک کانون تفکر در زمینه صنعت مخابرات ایران، اقدام به کار ترجمه گزارش چشمانداز خدمات تلویزیونی، باند وسیع و موبایل کرده که پیش از این توسط مؤسسه اینفورما تهیه و منتشر شده است. در این کتاب، روندهای اصلی آینده مخابرات از نگاه تحلیلگران و بزرگان جهانی این حوزه توصیف شده است. تمرکز اصلی کتاب نیز بر 3 موضوع باند وسیع، خدمات ارتباطات سیار و خدمات تلویزیونی است که بهنظر میرسد این موضوعها از مهمترین و تأثیرگذارترین مقولات آینده مخابرات جهان باشند.
آیپیتیوی تا پایان سال 1388
پیادهسازی طرح آیپیتیوی در ایران مستلزم همکاری 3 بخش صدا و سیما، مخابرات و شرکتهای ارائهدهنده خدمات اینترنتی است. براساس اطلاعات به دست آمده طرح مطالعاتی و آزمایشی تلویزیون پروتکل اینترنت آیپیتیوی از سال 1384 توسط سازمان صداوسیما آغاز شده و مراحل آن در حال سپری شدن است.
با گذشت 2 سال از مراحل اجرایی این طرح، در سال 1388 به گفته مدیرعامل شرکت مخابرات ایران وضعیت انجام تستهای سرویس آیپیتیوی به نقطه ایدهآلی رسیده است. به گفته وی این سرویس تا پایان سال 1388 برای 5 هزار متقاضی آماده ارائه میشود. محتوای لازم در این زمینه را صدا و سیما تهیه میکند و کسی در آن دخالتی ندارد اما انتقال آن تا لایه انتهایی را مخابرات انجام میدهد و لایه انتهایی تا خانهها را شرکتهای اینترنتی انجام خواهند داد.