تاریخ عمومی ایران
-
اولین زن اسیر ایرانی ؛ ۴ ماه در عراق بودم | روایت عجیب دختر ۲۰ ساله ایرانی که پایش به بیمارستانی در عراق رسید | شانس آورده بودم که مجروح بودم
به عنوان اولین زن اسیر ایرانی چهارماه در انفرادی بغداد بودم، پس از چندماه بعثیها، شبانه در تاریکی مطلق مرا با ماشین نظامی به راهآهن بردند تا به همراه اسرای ایرانی که با قطار باری فرسوده از بصره به عراق رسیده بودند مرا به موصل بفرستند.
-
ارتباط یک چهارراه با یک ضربالمثل | میبینی ماسته، میخری دوغه، میخوری آبه!
امروزه از خانه باغ بسیار بزرگ معروف به پارک مختارالسلطنه که در چهارراه مختاری، در محدوده پایین دست پل امیر بهادر تا حوالی میدان راه آهن قرار داشت تنها نام خیابان مختاری باقی مانده است، اما ضربالمثل ماستها را کیسه کردن به صاحب این خانه ارتباط دارد.
-
ساعتی در قلعه فیروزبهرام در حاشیه منطقه١٨
تکهای جدامانده از تاریخ در جنوبیترین نقطه تهران
کمی بعد از ورودی بزرگراه خلیج فارس در محدوده منطقه۱۸ یک دوربرگردان هست که اولین تابلویش یک نام آشنا دارد: «به طرف فیروز بهرام». داخل خیابان که شوید تازه میفهمید توی جنوب تهران خودمان هم میتوانید نقاط سرسبز و تماشایی پیدا کنید.
-
از باغ اناری یوسفآباد چه خبر
تهران روزگاری پردار و درخت بود و سرسبز. تا چشم کار میکرد باغ بود و باغ، باغهای انار، توت و.... باغهای انارش اما معروفتر بود؛ «انار طهرانی». در کتاب تهراننامه هم به انار طهران اشاره و به استناد آن بیش از هزار و ۴۰۰ باغ در داخل و خارج از حصار ناصری شناسایی و ثبت شده است.
-
خودروهای متفقین از کدام جاده تهران عبور میکردند؟ | آشنایی با چند گذرگاه قدیمی؛ از پارک مختارالسلطنه تا کوچه وستاهل
تا دوره قاجار مهمترین معبر در تهران جاده شوسهای بود که بعد از دروازه شمیران به طرف شمیرانات پیش میرفت و خیابان ولیعصر(عج) نخستین خیابانی است که احداث آن در دوره پهلوی اول، جنوب تهران و میدان راهآهن را به شمال آن یعنی سرپل تجریش وصل کرد.
-
انتهای کوچه سخن در بهار شیراز چه خبر است؟ | صاحب این خانه از معروفترین معماران ایرانی است + تصاویر
در میان شلوغی و ترافیک شهر تهران، در انتهای یکی از کوچههای مرکز شهر، خانهای زیبا بنا شده که صاحب آن معمار بسیاری از آثار معماری تاریخ این کشور است. خانهای که گوشهگوشه آن ذوق هنری و قریحه معماری صاحبش را فریاد میزند.
-
ترفند عجیب یک وزیر شیرینعقل برای پیروزی در جنگ | بر سر شتران میدان نبرد چه آمد؟
در تهران قدیم، جایی نزدیک سرقبر آقا، گودی وجود داشت که آن را زنبورکخانه میگفتند و زنبورکچیباشی (یعنی رئیسکل زنبورکخانه) در نزدیکی باغ ایلچی که حالا گذر عباسآباد است، اقامت داشت.
-
بازخوانی ماجرای پیدا شدن استخوانهای سوخته یک کودک در شهر سوخته | آیا این کودک پیش از سوختن خفه شده بود؟
۵هزار سال پیش در زمستان، کودکی زیر یک اجاق کرسی در نتیجه استشمام دیاکسیدکربن خفه شد و سپس با آتش گرفتن فضای کرسی بدون هیچگونه حرکتی به مرور سوخت. این گزارش در ویژهنامهایرانشناسی، ماهنامه سرزمینمن در اسفند۱۳۸۷ منتشر شده است.
-
نخستین دانشجویان پزشکی دارالفنون را ببینید | تدریس عملی در خانه بیماران انجام میشد
در زمان ناصرالدینشاه بود که «میرزا تقیخان فراهانی» ملقب به امیرکبیر بانی راهاندازی نخستین مدرسه مدرن در ایران شد و اولین دانشجویان رشته پزشکی نیز از همین مدرسه فارغالتحصیل شدند.
-
روزگاری در این بوستان پایتخت آدمها غیب میشدند
تهران قجری کمجمعیت بود و کموسعت، همه در و همسایه هم به احوالات هم واقف؛ کافی بود اتفاق کوچکی بیفتد تا همه شهر باخبر شوند. برای همین بود که گوشه دنجی پیدا کردن کار هرکسی نبود.
-
مرور تاریخچه ایستگاه «دوراهی قپان» | قپان کجاست و قپاندار کیست؟ | ضربالمثل «مرا چوب قپان خودت کردی» از کجا آمده؟
دوراهی قپان؛ نامی است بهجامانده از احوال تهران قدیم در تقاطع مکان و زمان گذشته. جایی که از یک شغل قدیمی و فراموش شده به نام قپانی حکایت دارد. اگر از خیابان قزوین به سمت میدان شمشیری بروید، درست در تقاطع خیابان امینالملک و آذری به این محل میرسید.
-
روزی روزگاری ساختمان شماره۷ وزارت امورخارجه، باشگاه افسران بود
باشگاه افسران وزارت جنگ یا باشگاه افسران ارتش بنایی مربوط به دوران رضاشاه است که در شمال میدان مشق تهران، کنار عمارت قزاقخانه قرار داشت. پس از انقلاب این ساختمان به وزارت امور خارجه واگذار شد و با نام ساختمان شماره ۷ وزارت خارجه مورد بهرهبرداری اداری قرار گرفت.
-
سنگ مزار اولین متوفی بهشت زهرا(س) را ببینید | آیا واقعأ به خانواده اولین متوفی پیکان هدیه دادند؟
اگر از قدیمیترها بپرسید یکی از خبرهایی که در اواخر دهه چهل و اوایل دهه پنجاه دهان به دهان میشد، داستان اولین متوفی در بهشت زهرا(س) و اهدای یک دستگاه پیکان به خانواده متوفی بود.
-
عکسهویت | بورس اوراق بهادار تهران چگونه ۵۶ ساله شد؟
۵۶سال از ورود نخستین کارگزاران بخش خصوصی به بورس تهران میگذرد. در آن سالها چراغ بورس اوراق بهادار تهران با ورود سهام «بانک صنعت و معدن» و «نفت پارس» روشن شد و شهروندان تهرانی برای اولین بار با مقولههایی همچون خرید اوراق بهادار و سود سهام آشنا شدند.
-
چند روایت معتبر و خواندنی در باره شناسنامه محلهای به نام علیآباد
ماجرای تبدیل کورهپزخانه «علی گردله» به ترمینال جنوب
شاید در نگاه اول، گشتن برای یافتن وجه تسمیه محلههای مختلف شهر تهران امری بیهوده و وقت تلفکردن باشد؛ مثل حرف پیرمرد نداف که از کوره در رفت و با لبخندی تلخ گفت : «باباجان، دنبال اینها را میگیرید که چه؟ من هشتاد سال دارم و باز مجبورم کار کنم!»
-
عکسهویت | فرش زیبایی که زیر پای ژیان و پیکان پهن شد!
وقتی تهران از آن قاب اولیه درآمد و به قول تهران شناسها پوست انداخت، امکانات بیشتری پیدا کرد. در حوزه حمل و نقل ساخت بزرگراههایی مطرح شد که بتواند جوابگوی رشد روزافزون خودروها را بدهد. جالب اینکه چندان تجربهای در این زمینه وجود نداشت و به این دلیل در ساخت بزرگراه از خارجیها کمک گرفتند.
-
شاعر تهران در خانه معروف محله جمالزاده | سپانلو، بچه خالص تهران بود
امروز یادروز فقدان مردی است که عاشق تهران بود. شاعری که بر قایق هویت تهران سوار بود و از آن لذت میبرد. بحق او را «شاعر تهران» نامیدهاند.
-
تختهپل؛ میدانی برای تجارت و کسبوکار دوافروشها
به گفته اعتمادالسلطنه، میدان تختهپل در زمان سلطنت زندیه و سپس در دوران قاجار دشتی گسترده بود محل کشت و برداشت انواع سبزی برای مصرف اهالی تهران و به سبزهمیدان معروف.
-
چند کلام درباره سیر تحول میدان امام خمینی(ره) و ساختمانهای تاریخی اطرافش
دگرگونی های یک میدان تاریخی در تهران | از میدان توپخانه تا میدان امام(ره) ۱۳۵ سال کشید | تاریخ زنده میشود
این روزها اگر سری به میدان امام خمینی(ره) بزنید، در شمال آن با ساختمانی زیبا و دیدنی با معماری قدیمی و ترکیب آجر و گچ مواجه میشوید. ساختمان هنوز تمام نشده و دور تا دور آن را با نرده و حفاظ پوشاندهاند. این مطلب مربوط به شماره ۱۴۹ ماهنامه خانواده به تاریخ اردیبهشت ۱۴۰۲ است.
-
موزه عباسی؛ پر فراز و نشیب ترین مجموعه ایرانی
موزه عباسی ابتدا در مهرماه سال ۱۳۵۶ افتتاح شد، اما یک سال بعد، در آبانماه سال ۱۳۵۷ تعطیل شد.این خبر مربوط به شماره ۱۴۹ ماهنامه خانواده به تاریخ اردیبهشت ۱۴۰۲ است.
-
مروری بر سخنان رهبر معظم انقلاب درباره حضرت عبدالعظیم حسنی(ع) | شهر ری قبله تهران است...
«جناب عبدالعظیم(ع)، با اینکه اهل ری نیستند، اما حقاً و انصافاً به ری و تاریخ ری آبرو دادند و حق عظیمی به گردن همه تهرانیها و اهل ری دارند.» این گزارش اردیبهشت ۱۴۰۲ در مجله همشهری خانواده منتشر شده است.
-
اولین آگهی در تهران خوردنی بود!
به حالا نگاه نکنید که هر نوع آگهی توی مشت ماست و فقط کافی است با نوک انگشتمان روی گزینه مورد مثل در و دیوار ضربه بزنیم و کلی آگهی ببینیم، تا قبل از اینها تبلیغات جور دیگری بود و جالب اینکه به گواه تاریخ اولین آگهی در زمان امیرکبیر به چاپ رسیده است.
-
طرح ترافیک در تهران ۱۵۵ ساله شد | قصه اولین خیابان و ممنوعالورود شدن خرها و قاطرها
طرح ترافیک که امروز در پایتخت اجرا میشود قدمتی بیش از ١۵٠ سال دارد. اولینبار این خرها و قاطرها بودند که در برخی نقاط پایتخت ممنوعالورود شدند، یعنی اجازه نداشتند هر جایی تردد کنند.
-
«مفرح» این محله را با سود بادآورده فروش هزار کیسه چای خرید | نقش مگس خرابکار در تولد محله!
قدیمها خچیآباد زمینهای وسیع کشاورزی داشت و عدهای در آن به کاشت شبدر، یونجه، گندم، کلم، کاهو، خیار و صیفی مشغول بودند. ماشین بههیچعنوان به یاخچیآباد نمیآمد و مردم با چکمه در محل رفتوآمد میکردند.
-
نقلقولهای متفاوت در باره وجه تسمیه یک محله | آلمانیها یا «نازخاتون» سوگلی ناصرالدینشاه؟ | نازیآباد را نازیها نساختند!
نازیآباد تهران با آن شهرسازی مدرن و اروپایی، فضای سبز و درختان سر سبز و خرم و همچنین بازار و میدان رنگارنگش بهاندازه کافی جذابیت دارد چه برسد به اینکه بدانیم وجه تسمیه این محله قدیمی تهران چیست و چرا نازیآباد صدایش میکنند.
-
قهرمان محله | تلاشهای پدر قنات ایران در ۹۳سالگی برای ثبت میراث ری
در محله هاشمآباد شهرری به دنیا آمد و بنا بر دلبستگیها و تعلق خاطرش به ری و دغدغههایی که در باب تاریخ و جغرافیای آن داشته، در ۹۳سالگی هنوز هم دست از نوشتن درباره این منطقه نکشیده و در حال تألیف کتابی است که به بررسی تاریخ تحولات اجتماعی درون جامعه انسانی ری از قاجار تا جمهوری اسلامی میپردازد.
-
تولد محلهای در دل باغهای رز و نسترن | نوه چرچیل در گورستان این محله دفن است
با استناد به گفته قدیمیها؛ محله شکیب درسالهای ۱۳۳۰ تا ۱۳۳۲ درمیان باغهای بزرگ پرورش گل و گیاه متولد شد. خانههای این محله در خیابانی که بعدها به نام حاج «اصغر جبار» یکی از ملاکان بنام این محله نامگذاری شد، ساخته شدند؛ یعنیشهید صالحی امروزی.
-
عکس| ماجرای استخوان شتر و عاج فیل و جواهرات زیرزمینی| چطور باغ دایی مصدق کاخ شد؟ | تالار خاتم این کاخ در دنیا لنگه ندارد
کاخ مرمر روزگاری باغ عبدالحسین میرزا فرمانفرما بود که از جنوب به شمال خیابان امام خمینی، از شرق به خیابان ولیعصر، از غرب به خیابان کارگر و محدوده شمالیاش به خیابان جمهوری میرسید.
-
این گزارش به نقل از نشریات و روزنامههای قدیمی معتبر کشور است و صحت یا نادرستی اصل خبر بر عهده این نشریات است
مردی که میرزا کوچکخان جنگلی را کشت و مجلس را به توپ بست از خاطراتش میگوید | سر میرزا کوچک خان را من بریدم!
این گزارش، خاطرات حیرت انگیز زندگی پیرمرد ۸۲ سالهای است که هفتهی گذشته به جرم مخفی کردن ۵ کیلو تریاک در زیرزمین خانهی مسکونی خویش توسط مامورین ژاندارمری ناحیه ی یک دستگیر شد و در ضمن بازجویی به قسمتی از وقایع گذشتهی زندگیاش که با حوادث بزرگ تاریخی کشور ما آمیخته شده، اشاره کرد.
-
۱۵۱ سال قبل اولین بیمارستان تهران کجا ساخته شد؟
ناصرالدینشاه در یکی از سفرهای اروپایی به شدت تحت تاثیر پیشرفتهای صنعتی اروپا قرار گرفته بود، با مشاهده بیمارستانهای فرنگی به پزشک مخصوص دربار دستور داد تا مریضخانهای به سبک اروپایی دردل شهر تهران بسازد که در واقع این کار حرکتی نو برایگسترش علوم پزشکی شد.