-
محله به محله در منطقه یک: محله جعفرآباد
این روستای شمال تهران در دوران پهلوی ناپدید شد
جعفرآباد نام محلهای در شمال تجریش بود که مورد توجه درباریان قاجار قرار گرفت ولی در یک مقطع زمانی ناپدید شد.
-
حجتالاسلام علی تقیزاده، دبیر دبیرخانه حرکت همافزای ملی زندگی با آیهها، از طرح سراسری رمضانی میگوید
۳۰ آیه حفظ کن و جایزههای نفیس بگیر! | از هزینه سفر حج تا گوشی موبایل در طرح مسطورا
«ما از قرآن دوریم؛ ما از قرآن بیگانهایم؛ ما با مفاهیم قرآن ناآشناییم؛ بایدکاری کنیم!» این جملات جملات مقام معظم رهبری است. اما چه باید کرد؟ ایشان در ادامه همین بیانات یکی از مهمترین راهکارهای مد نظر خودشان برای قرآنی کردن جامعه بیان میکنند.
-
به بهانه سالروز تولد بانوی شعر ایران
یادگار پروین اعتصامی در محله عودلاجان
تنها یادگار پروین اعتصامی در تهران، خانه پدری اوست. اعتصامالملک، پدر پروین اعتصامی اولین نشریه ادبی ایران را منتشر کرد او در زمان خود مردی فهیم و دانشمند بود و در محله عودلاجان زندگی می کرد.
-
ازگیلیه گیلی گیلیه! | چرا این میوه بین تهرانیها طرفدار ندارد؟
ازگیل یا آنگونه که اهالی کن تلفظ میکنند« اِزگیل»، نام درختی است با تنهای نه چندان قطور که در شرایط آب و هوایی سرد به خوبی رشد میکند. شمیرانیهای قدیم به ازگیل «کونوس یا کنوس» هم میگفتند؛ نامی که در گویش گیلانیها هم رایج است.
-
تدارک ویژه «زندگی با آیهها» برای کودکان و نوجوانان
قرار است در ماه رمضان امسال همه دست به دست هم بدهیم و حال و هوای تهران و کل کشور را قرآنیتر کنیم. در چنین فضای دلنشینی «طرح ملی قرآنی مسطورا» به حلقه اتصال همه فعالیتهای قرآنی در ماه رمضان تبدیل شده است.
-
فیلم | زندگی رمضانی در طهران
مردم تهران قدیم چند روز مانده به ماه مبارک رمضان به استقبال ماه خدا میرفتند.
-
آداب چهارشنبهسوری | بهانهای برای تقسیم شادی با در و همسایه
روزگاری نه چندان دور در تهران چند روز قبل تر از سال نو تقریبا بر سر هر کوی و برزن، انواع بوته و خار همانندِ گَوَن، یوشون...که بر پشت شترها قرار گرفته و به آن محل رسیده بود، دیده میشد و نوید جشن "چهارشنبهسوری" را میداد.
-
در باره قدیمیترین میوه دنیا در تهران چه میدانید؟
خرمالو یکی از محبوبترین درختهایی است که در اغلب خانههای مردم تهران کاشته میشد. این هم به دلیل مقاومت بالای این درخت در برابر آفتها، سرما و گرمای زیاد و البته باردهی در فصل پاییز که تنوع میوهها در این فصل بسیار محدود است.
-
عجیبترین هلویی که فقط در تهران رشد میکند | ماجرای «هلو دوباره» روستای کشار با طعمی خاص
درخت هلو گونههای متفاوتی دارد اما یکی از متفاوتترین گونههای آن مختص روستای کشار در حاشیههای غربی تهران است که حاصل شرایط آب و هوایی این منطقه است. اهالی اسم آن را «درخت هلو دوباره» گذاشتهاند.
-
راز هجوم افسران رضاشاه به اوین | باغ بخرید، ترفیع بگیرید!
اوین هم مثل همه آبادیهای اطراف تهران در روزگار قدیم مملو از باغهای سرسبز و کشتزارهای وسیع بود که از گزند ساختوسازهای بیامان در امان نماندند و اکنون نام و نشان چندانی از آنها باقی نمانده است.
-
سوغات منشی ناصرالدینشاه برای تهرانیها | «پیچ امین الدوله» از کجا به تهران آمد؟
شاید خیلیها با شنیدن نام «پیچ امینالدوله»، تصویر یکی از خیابانها و گذرگاههای تهران را در ذهنشان مرور کنند، اما این هم یک گونه گیاهی نسبتاً ناشناخته است که نمونه آن در بسیاری از باغها و بوستانهای پایتخت دیده میشود.
-
در جستوجوی رد شکوفهها؛ از کند علیا تا بازار کشورهای عربی
باغهای گیلاس اکنون دیگر به شناسنامه برخی از روستاهای شمیران تبدیل شده است. بهار که از راه میرسد شکوفههای گیلاس، باغهای وسیع روستای کند علیا را به منظرهای بهشتی تبدیل میکند. شمیران دومین تولیدکننده گیلاس در کشور است که این خود نشان از اهمیت این درخت در تامین معیشت باغداران این گستره دارد.
-
مسیر سبز بلوک غار تا بقعه قاضیالصابر
درخت نارون در میان اهالی بلوک غار در تهران جایگاه خاص و ویژهای داشت و بر همین اساس هم نام یکی از روستاها، برگرفته از درخت کهن این محدوده است.
-
حقایقی درباره جوز مرغوب جوزستان
درخت گرودو یا به قول شمیرانیها درخت جوز برای اهالی این گستره نامی آشناست.این نام یادآور درختانی تنومند و پرتعداد است که با شاخههای بلندشان روزگاری روی بسیاری از کوچهها و معابر آبادیهای شمیران سایه میانداختند. در ادامه به فراوانی باغهای گردو یا جوز شمیران در آبادیها و محلههای شمیران پرداختیم.
-
حکایت درختچه عجیبی که در تهران قدیم کاشته میشد | «سگکشی» با برگهای خرزهره
تهران در روزگار قدیم مملو از درختان چناری بود که برای مردم کوچه و بازار حکم جانپناه را داشت. به همین دلیل، تهران را چنارستان، یعنی شهر چنارها مینامیدند اما پایتخت از همان سالها تنوع گیاهی قابل اعتنا و درختان ناشناختهای داشته که با گذشت سالهای طولانی هنوز سرپا ماندهاند.
-
عطر خوش اقاقیا؛ هدیه به همسایهها
روزگاری که خانههای تهران هنوز اندازه قوطی کبریت نشده بود یا حتی قبلتر از آن، که شمالی و جنوبی بودن خانه معنایی نداشت، گلهای خوشهانگوری درخت اقاقیا یا پیچ گلیسین از دیوار حیاط خانهها آویزان بود
-
تهک؛ قاتل سنگ و سنگلاخ | به دنیال ردپای درخت مورد احترام «تا»
ردپای درخت «تا» را باید در محلههای شمال شهر پیدا کرد. همان محلههایی که روزگاری آبادیهایی خوشآبوهوا بودند در گستره وسیع شمیران. درخت تا یا همان داغداغان که به گویش محلی «تهک» نیز نامیده میشود، پیوندی عمیق با کشاورزی و فراهم کردن زمینه برای حاصلخیز شدن زمینهای سنگلاخی داشت.
-
درختی که محصولش میلیونی است
درخت کاج از درختان معروف شهر تهران است . درختی که میوه آن در باور عامه نوعی ناسزا محسوب می شود که در در واقعیت ماجرا چیز دیگری است. خواندن ماجرای کاشت درخت کاج در تهران قدیم خالی از لطف نیست.
-
اوینیها در گذشته چطور آب را تقسیم میکردند؟ | رمزگشایی از چند واژه رایج میان میرآبهای اوین
هراش، خوره، وهنگ؛ فقط یک شمیرانی اصیل که اهل اوین باشد از معنای این سه واژه غریب باخبر است. برای اهالی اوین که با دامداری و کشاورزی روزگار میگذراندند، آب به معنای واقعی مایه حیات بود که معیشت زندگیشان را تامین میکرد. در ادامه به قوانین تقسیم آب در اوین قدیم پرداختیم.
-
یادش بهخیر! سیب قرمز شمیران | چگونه این میوه به مراسم نخلگردانی راه یافت؟
چند دهه پیش که در محلههای شمال تهران از برج، آپارتمان و بزرگراه خبری نبود، این محلهها آبادیهایی بودند با انبوهی از زمینهای زراعی و باغهای میوه. در میان انواع درختان میوه روستاهای شمیران، درخت سیب شمیرانی، یکی متفاوتترین درختان بود.
-
ناصرالدین شاه برای انجیرخوری به این محله میرفت
کسی نمیداند چرا تهراننشینهای قدیم به کاشت درختان انجیر علاقه وافری داشتهاند اما در منابع مکتوب تاریخی آمده که انجیر میوه اعیان و درباریهای قاجار بوده و به همین سبب کاشت درخت انجیر در پایتخت در آن دوره تاریخی حسابی رواج پیدا کرد.
-
همه آنچه باید درباره تبار، دیرینگی و گستره دار و درختهای تهران بدانید
فیلم | شجرهنامه درختان خاص پایتخت
از روزی که گذر پیترو دلاواله، جهانگرد و سفرنامهنویس شهیر ایتالیایی، به تهران کوچک دوران صفوی افتاد و شیفته باغهای سرسبز آن شد و این روستای جمعوجور را چنارستان نامید، بیش از ۴قرن میگذرد.
-
فیلم | بررسی ۱۵۰سال مطبوعات تهران | تاثیر سرنوشتساز مطبوعات در دوره مشروطیت
۱۸۶سال از انتشار نخستین روزنامه در تهران میگذرد؛ «گازت» یا «کاغذ اخبار» همان روزنامه قاجاری است که در دو برگ بزرگ با چاپ سنگی منتشر شد.
-
بازماندهای از جنگ جهانی دوم | استخر هندیها در همسایگی شهرک آتیساز
یکی از تأسیسات معروف به یادگار مانده از دوران جنگ جهانی دوم در محله اوین، استخر هندیها است. استخری که روزگاری محل استقرار متفقین در جنگ جهانی دوم در زمان اشغال ایران و به دنبال آن تهران بود. ماجرای ساخت استخر هندیها حکایت جالبی دارد.
-
زندان اوین در قریه اوین ساخته نشد! | از روستای باقرآباد تا تفریحگاه نظامیان
یکی از اماکن معروف در همسایگی محله اوین، زندان اوین است. جالب است که این زندان ۵۲ساله و معروف ایران در پلاک ثبتی ۶۸ قریه اوین واقع نشده است. اما چه شد این زندان پر ماجرا نام اوین را یدک کشید قصه خواندنی دارد.
-
معروفترین طایفههای اوین را بشناسید | خوشنشینهای اوین چه کسانی بودند؟
شمیرانیها یک امتیاز ویژه دارند؛ آنها با شنیدن نام فامیل هر یک از اهالی قدیمی شمیران، به اصل و نسب و آبادی محل زندگی او و اجدادش پی میبرند. آبادی اوین به عنوان یکی از آبادیهای کهن شمیران نیز طوایف قدیمی و معروفی داشت که هنوز در این محله زندگی میکنند.
-
فیلم | هنر ۳هزار ساله قالیبافی در تهران
نشست مرکز تهرانپژوهی همشهری با موضوع فرش تهران برگزار شد و تاریخچه قالیبافی در تهران با حضور کارشناسان مورد بررسی قرار گرفت.
-
بیست و ششمین نشست مرکز تهرانپژوهی همشهری با موضوع بررسی ۱۵۰سال مطبوعات تهران از سال (۱۲۵۰ تا ۱۳۵۰)
اولین روزنامه ایران را ببینید | انتشار در دو برگ بزرگ ، یک رو با چاپ سنگی
۱۸۶سال از انتشار نخستین روزنامه در تهران میگذرد؛ «گازت» یا «کاغذ اخبار» همان روزنامه قاجاری که در دو برگ بزرگ با چاپ سنگی منتشر شده است. یک روی این روزنامه سفید بود و از نشان دولتی هم به عنوان لوگو و سرکلیشه استفاده میشد و پایین این نقش، اخبار و وقایع شهر در دارالخلافه تهران میآمد.
-
درختی که با دستور رضا شاه ریشهکن شد
بسیاری از پژوهشگران و محققان بر این باورند که اوین را باید در زمره مکانهای باستانی پایتخت قرار داد و برای اثبات این موضوع به وجود درخت چنار چندصدساله در این محله اشاره میکنند.
-
بلوای ساخت مجموعه ورزشی و نمایشگاه | زدوخورد اوینیها با ماموران دولت
بزرگراه شهید چمران (بزرگراه پارکوی سابق)، شهربازی، زمینهای نمایشگاه بینالمللی و مجموعه ورزشی انقلاب و وزارت ورزش که این روزها جزء اماکن مهم شهر تهران محسوب میشوند، در دل اراضی کشاورزی اوین ساخته شد؛ اماکنی ساخت آنها بلوایی میان اوینیها و ماموران دولت به پا کرد.