همشهری آنلاین - محمد ملاحسینی: غار بورنیک در انتهای دره طولانی و وسیع هرانده و در نزدیکی روستایی به همین نام قرار دارد
این غار در استان تهران، در 120 کیلومتری شرق شهر تهران و 12 کیلومتری جنوب غربی شهر فیروزکوه و 6 کیلومتری حاشیه جنوبی روستای هرانده قرار دارد.
نام غار از دو کلمه بور و نیک تشکیل شده است. بور تغییر یافته کلمه بار جهت سهولت تلفظ در اضافه شدن به کلمه نیک است. بار به معنای ساحل، کنار و جای امن است. بورنیک یا بار نیک یعنی محل امن خوب که اسم پرمعنایی برای غار به علت موقعیت خاص قرارگیری آن است.
این غار محل امنی برای زندگی و پناه گرفتن بوده است. دهانه غار از دید نهان و به رودخانه نزدیک است. به همین خاطر غار محل امنی برای سکونت در مواقع خطر و زندگی در دوره غار نشینی بوده است.
دهانه غار به ابعاد ۱۰ در ۱۵ متر و بلندی ۶ متر در ارتفاع ۱۹۵۰ متری سطح دریا قرار دارد. غار از 3 تالار عظیم تاقدیسی تشکیل شده که در سقف هر کدام، شکاف (گسل) اولیه غار بخوبی نمایان است.
تالار نخست یا تالار بیرونی محوطه بزرگی و با سنگچین کردن کف شیب دار در گذشته، دو ایوان که با یکدیگر ۲ متر اختلاف ارتفاع دارند بوجود آمده است.
این تالار سکونتگاه اصلی غار بوده و وجود آثاری مانند سفال‌های شکسته از دوره های تاریخی مختلف در آن، نشان دهنده آن است که از مراکز اصلی زیست انسانهای غارنشین به بعد بوده است.
در گوشه راست تالار دیوار دروازه دار سنگچین شده ای جلو یک دهلیز ساخته شده و احتمالا محل نگهداری احشام بوده است. در گوشه چپ تالار ، دهانه ای بعرض ۸ متر و بلندی ۱۰ متر ورودی تالار دوم یا تالار اصلی غار است.
تالار دوم یا تالار اصلی غار با شیب تندی به سمت پایین می رود. این تالار دارای یک دالان نسبتا طولانی در انتها و دالان دیگری بسوی تالار سوم است. در ابتدا و سمت چپ تالار نیز راهرویی رابط این تالار و تالار سوم غار است.
در انتهای تالار یک چاه به عمق ۵ متر و یک دهلیز به طول ۶ متر وجود دارد. دیواره های دالان یاد شده از چکنده های گل کلمی و نخودی سفید و صورتی رنگ پوشیده شده است. دالان دیگری که ابتدای تالارهای دوم و سوم غار را به هم متصل می‌کند ۱۰ متر پهنا و ۴ متر بلندی دارد.
تالار سوم غار از ابتدا تا انتها شیب تند سنگلاخی و لغزنده ای دارد . انتهای آن دهلیزی دارد که پس از ۸ متر به تالاری پر از پرتگاه ختم می شود. عمق بعضی پرتگاه ها ۲۰ متر است و این بخش غار از سنگهای ستونی و چکنده های مخروطی و کف آن از چکیده‌ها پوشیده شده است.
عمیق ترین سطح غار در تالار سوم و مقابل دهلیز رابط پایینی بین دو تالار، حدود ۶۰ متر پایین تر از سطح دهانه غار واقع است. طول شعبه اصلی غار حدود ۵۰۰ متر است.
