آیدا ابوترابى: از زمان ساخت اولین وسیلهی متحرک که میتوانست بدون نیاز به نیروی انسان و حیوان حرکت کند، چند قرن میگذرد.
گویا نخستین‌بار مخترعی به نام «فردیناند فربیست» اهل بلژیک، در سال 1678 میلادی (حدود سال 1058 هجری شمسی) وسیلهای به طول 65 سانتیمتر برای سرگرم کردن امپراطور چین ساخت که چیزی شبیه اسباببازی بود و میتوانست چند متری راه برود. این وسیله پنج چرخ داشت و با بخار آب کار میکرد. حدود 90 سال بعد، در سال 1767 میلادی، یک فرانسوی به نام «نیکلاس جوزف کان» خودرویی ساخت که فقط برای سرگرمی نبود و میتوانست به انسان خدمت کند. این ماشین قادر بود چهار تُن‌بار را با سرعتی بین هفت تا هشت کیلومتر در ساعت حمل کند. باز هم لازم بود حدود 90 سال دیگر بگذرد تا در سال 1860 میلادی «اتین لونوار» بلژیکی موتور احتراق را بسازد و دانش خودروسازی دنیا را متحول کند. موتورها از آن روز تا به حال بسیار تفاوت کرده‌اند و کاملتر و سریعتر و دقیقتر شده‌اند. اما یک چیز در آن‌ها چندان تفاوتی نکرده؛ سوختشان!
سالهاست که قیمت گران سوختهای فسیلی مثل بنزین و گازوئیل و هم‌چنین مضر بودن این سوختها برای محیطزیست، باعث شده سازندگان خودرو بیش از گذشته به فکر ساخت خودروهای پاک باشند. با این‌همه، هنوز نتوانستهاند سوخت مناسبی را جایگزین سوختهای فسیلی بکنند. اما در این میان، امید بیش‌تری به موتورهای برقی دارند.
شاید باورکردنی نباشد، اما خودروهای الکتریکی پیشینهی قدیمیتری نسبت به ماشینهای احتراقی دارند. خودروهای الکتریکی یا برقی به ماشینهایی گفته میشود که موتور الکتریکی دارند و نیروی خود را از باتری میگیرند. گفته میشود در سال 1830 میلادی اولین خودروی برقی ساخته شد و در سال 1892 به تولید انبوه رسید. در اوایل قرن بیستم، یعنی سال 1910 میلادی (1290 هجری شمسی) حدود 20 شرکت سالانه بیش از شش هزار خودروی برقی تولید میکردند. این ماشینها تمیزتر و کم سر و صداتر از خودروهای بنزینی بودند و به راحتی روشن میشدند. چرا که دردسرهای هندل زدن موتورهای احتراقی را نداشتند. اما بعد از اختراع استارت برای ماشینهای بنزینی، تولید ماشینهای برقی کاهش یافت و به مرور متوقف شد. دلیل این موضوع هم روشن بود؛ ماشینهای برقی در سرعت و امنیت با ماشینهای بنزینی نمیتوانستند رقابت کنند و تازه باید مدام شارژ میشدند!
با وجودی که در سالهای اخیر ماشینهای برقی سرعت و ایمنی بیش‌تری پیدا کرده‌اند و باتریهایشان متحول شده، اما هنوز یک مشکل اساسی دارند و آن هم شارژ کردنشان است. البته اگر قیمت بسیار بالای آن‌ها را مشکل ندانیم! در برخی کشورها جایگاههایی برای شارژ خودروهای برقی تدارک دیده شده، اما همه‌جا در دسترس نیستند و برای شارژ کامل هم باید چندین ساعت صبر کرد!
تا به حال راهحلهای زیادی برای رفع این مشکل پیشنهاد شده که یکی از جدیدترین آن‌ها استفاده از میدانهای مغناطیسی است. دانشمندان دانشگاه استنفورد در آمریکا به روشی برای شارژ باتری دست یافتهاند که ممکن است آیندهی ساخت خودروی برقی را متحول کند. در این روش از میدانهای مغناطیسی برای انتقال بدون کابل جریانهای بزرگ الکتریسیته به خودروها استفاده میشود. در این روش سیمپیچهایی در کف جاده و در کف ماشین تعبیه میشود که وقتی ماشین روی سطح جاده حرکت میکند، نوسانات الکتریکی به وجود آید و خودروی الکتریکی بی‌آن‌که متوقف شود، با این نوسانات شارژ شود. باید منتظر ماند و دید که در آینده با توسعهی این طرح، استفاده از خودروهای برقی افزایش خواهد یافت؟!
