تتمه‌ای بر عرس بیدل

و از آنجا که شأن بیدل در آنجاها شأن یک شاعر صرف نیست و او را در عداد اولیای خدا می‌شمارند، چنین مراسمی برای او در افغانستان و شبه‌قاره برگزار می‌شود.اولین عرس بیدل، پارسال با حضور «الطاف حسین سرآهنگ» مشهورترین غزلخوان افغانستان در جهان و فرزند استاد محمدحسین سرآهنگ، اولین راوی آوازی اشعار بیدل برگزار شد. عرس بیدل از قاعده حاکم بر هنر و ادب در ایران مستثنی نبوده و نیست. نفس این‌که چنین آیینی در ایران برای اولین بار شناسانده شد و امسال برای دومین بار در سطحی وسیع‌تر و با گستره‌ای بین‌المللی‌تر برپا شد، مبارکباد دارد. امسال این کنگره از مصر، ویتنام، افغانستان، هندوستان، تاجیکستان، بلغارستان و... میهمانانی داشت. بدین ترتیب چرخش زاویه دید گردانندگان این کنگره محسوس است چرا که پارسال استاد علی معلم، در همین کنگره صراحتاً رویکردهای نقد را که مبانی فلسفی و خاستگاه تاریخی خارج از تمدن اسلامی دارند برای تفسیر بیدل، ناکارا تلقی کرده بود. طبیعی بود که با آن نوع نگاه، دایره تخاطب آن کنگره به‌سرعت رو به قرائت‌های خاص از شعر و جهان‌بینی بیدل و در نهایت، محفلی‌شدن این کنگره پیش می‌رفت؛ اگر چه تعریف دقیق «عرس بیدل» که یک آیین عبادی – ادبی در روز وفات اوست، منطبق با همان رویکرد شهودی و ذوقی به بیدل است نه رویکرد آکادمیک و در مجموع اگر طی سال‌های آتی، گردانندگان این کنگره بتوانند به تلفیقی از این دو رویکرد در «عرس بیدل» تهران برسند، نتیجه بسیار درخشان خواهد بود؛ مثلاً می‌شود در کنار ارائه پژوهش‌های آکادمیک، از شاعرانی که شعر عرفانی معاصر را می‌سرایند، شاعرانی که متتبّع این جنس از شعر و به‌خصوص شعر بیدل هستند، مثل قربان ولیئی، کیومرث عباسی، یوسفعلی میرشکاک، دعوت کنند و شعرخوانی‌های کنگره تبدیل به پایگاه سالانه همه شاعران فارسی‌زبانی شود که اندیشگی شعرشان متعلق به عرفان اسلامی است. همچنین عدم حضور متخصصان سبک هندی و به‌خصوص بیدل‌شناسانی مثل دکتر شفیعی کدکنی، دکتر امیربانو کریمی، استاد محمد قهرمان، دکتر پروین سلاجقه، دکتر درگاهی، دکتر احمد تمیم‌داری و... در مراسم امسال، کمی سؤال‌برانگیز بود. در هر حال، جلب توجه مقامات ارشد کشور مثل شخص رئیس‌جمهور محترم که پیامی برای این کنگره فرستادند و سپس با میهمانان خارجی کنگره نیز ملاقاتی داشتند و نیز حضور برخی از مسئولان ارشد فرهنگی مثل رئیس سازمان میراث فرهنگی و گردشگری در کنگره، نوید این را می‌دهد که با تدبیر و اشتیاق هادی سعیدی کیاسری و استاد علی معلم، این کنگره در سال‌های آتی، به یک اتفاق فراملی و یک جشن برای هویت تمدنی زبان فارسی تبدیل شود؛ چنین بادا.