گرم شدن زمین، شور شدن منابع آبی زیرزمینی و افزایش قنات‌ها و چاه‌های خالی از آب، فرسایش بی‌رویه خاک و از همه مهم‌تر روند جنگل‌تراشی و مسابقه تند و تیزی که میان برخی دستگاه‌ها بر سر تخریب بی‌ضابطه‌اش مشاهده می‌شود، آیا همگی گواه روشن و خدشه‌ناپذیری از وضعیت بغرنج محیط‌زیست زمین و به موازات آن محیط‌زیست ایران در همه ابعادش نیست؟
برنامه عمران سازمان ملل متحد در سال 2004میلادی گزارشی درباره شاخص‌های توسعه‌یافتگی کشورها منتشر کرد که در آن 154کشور جهان را به مطالعه زیست‌محیطی فراخواند که با تطبیق سیاست‌های زیست‌محیطی جهانی با برنامه‌های بومی هر کشور، ایران در رده 75 جهان قرار گرفت؛
در حالی که در مقایسه فوق ،کشورهای عضو اتحادیه اروپا، آمریکا، کانادا و استرالیا لحاظ نشده بودند شاید باورش سخت باشد اما واقعیت این است که جایگاه کشور ما در بسیاری از جهات، از کشورهای عرب منطقه هم پایین‌تر بود.!
آیا آن گزارش از نبود برنامه‌ریزی‌های زیست‌محیطی در کشور ما حکایت نداشت؟ برنامه‌هایی که حتی اگر درست هم نوشته شده باشند، یا به درستی اجرا نشده‌اند و یا اینکه پس از اجرا نظارتی بر آنها- آنگونه که باید و شاید- صورت نگرفته است.
اگر برداشت بی‌رویه شن از بستر رودخانه‌ها همچنان ادامه دارد؛ اگر قاچاق چوب، با وجود قانون مدونی که در این باره موجود است، هنوز در برخی از مناطق جنگلی دیده می‌شود، اگر همچنان اراضی کشاورزی و مرتعی جای خود را به شهرک‌ها و ویلاها می‌سپارند، اگر در قلب جنگل‌های مازندران و گیلان و مناطق حفاظت شده البرز مرکزی، بولدوزرها به تسطیح زمین می‌پردازند و درخت‌ها یکی پس از دیگری شکوه خود را از دست می‌دهند؛
آیا باز هم می‌توان امیدوار بود که منابع طبیعی کشور رشد طبیعی خود را ادامه می‌دهند وآیا نباید از زایش بیابان‌های بی‌حاصل در مناطق شمالی یا جنگلی کشور نگران بود؟
و اگر همه این اتفاق‌ها مدام رخ می‌دهد،
آیا این امر ناشی از ضعف قانون است یا اجرای نادرست قانون؟ شکی نیست اگر دستگاه مجری قانون وظایفش را به خوبی انجام دهد اما پشتیبانی از انجام وظایف قانونی به‌صورت مستمر صورت نگیرد، دلسردی بر مجموعه مجریان قانون حاکم می‌شود و سرانجام این منابع طبیعی است که چوبش را باید بخورد.
حال که هفته منابع طبیعی در پیش است، شاید بد نباشد کمی در کنار جشن‌هایی که به این منظور از مهد کودک‌ها و مدارس تا سطح اداره‌ها برگزار می‌شود و به‌صورت نمادین چند نهال در خاک جا خوش می‌کند و تا سال بعد دیگر خبری از منابع طبیعی و چنین مراسم و تکریم‌هایی از طبیعت نیست (که می‌دانیم نیست) کمی درباره اینکه چرا کشور ما از حیث شاخص‌های زیست‌محیطی در رده 75 جهان قرار دارد و چرا همچنان ناقوس مرگ طبیعت ایران روز به روز با طنینی رساتر به گوش می‌رسد، کمی- فقط برای چند لحظه- تأمل کنیم و راه‌های برون‌رفت از آن را پیدا کنیم.
وقتی که، به گفته مدیرکل منابع طبیعی مازندران (منطقه ساری)، 311 هکتار پدیده بیابان‌زایی در جنگل‌های مازندران دیده می‌شود، وقتی که گستره حفاظتی جنگل‌های شمال فقط 3 درصد است، وقتی که... وظیفه ما در قبال منابع طبیعی چیست؟
فراموش نکنیم که هفته منابع طبیعی فقط روز درختکاری نیست بلکه تنها یک روزش روز درختکاری است و از یاد نبریم که طبیعت را برای همیشه می‌خواهیم ،هر ماه، هرهفته، هرروز....
مصطفی رحیمی مشکله - کارشناس منابع طبیعی
