19فوریه، زمانی‌که هواپیمای محمد البرادعی در فرودگاه بین‌المللی قاهره به زمین نشست، صدها تن از هوادارانش که مشتاقند البرادعی پیروز انتخابات آتی ریاست‌جمهوری مصر باشد، با استقبال بسیار گرم از وی پذیرایی کردند. پس از 20سال دوری، دبیر کل سابق آژانس بین‌المللی انرژی اتمی (و برنده جایزه صلح نوبل) به خانه بازگشته تا حکومت 29ساله مستبد حسنی مبارک، رئیس‌جمهوری مصر را به چالش بکشاند. اگرچه هنوز البرادعی نامزدی خود را برای ریاست‌جمهوری اعلام نکرده اما ماه‌ها پیش از این، یعنی زمانی که در وین بود آشکارا از اقدامات رژیم مبارک انتقاد و سخنانش را در سطح بین‌الملل مطرح کرده بود.
ظرفیت‌های بالقوه البرادعی سبب شده تا احزاب مخالف، وی را بهترین فرد برای جانشینی مبارک بدانند و قصد دارند درانتخابات سپتامبر2011 از وی حمایت کنند.
اما درحالی‌که احزاب مخالف، وی را بهترین انتخاب برای رهبری می‌دانند، نامزدی او به منزله شکستن طلسم حکومت سرکوبگر مصر است و این راهی سخت برای البرادعی است. وحدت میان جنبش مخالفان، سکویی است که البرادعی می‌تواند از این آزمایش خطرناک سربلند بیرون آید. اگر او واقعا می‌خواهد در این رقابت برنده باشد، نباید از این موضوع غافل باشد که از ائتلاف شکننده مخالفان مبارک استفاده کند. طبق قوانین انتخاباتی مصر، نامزدها نیازمند حمایت حداقلی اعضای مجلس عوام، اعیان و شوراهای شهرهستند که تمامی این نهادها تحت سیطره حزب متعلق به مبارک هستند و اگر البرادعی می‌خواهد خواسته مخالفان را برآورده کند، تحقق این شرط برای وی ضروری است.
اول از همه، نامزدی وی مشروط به حمایت ائتلاف مخالفان مبارک است. البرادعی حق ورود به نزاع‌های سیاسی را دارد و می‌تواند با استفاده از حمایت احزاب مخالف، حزب جوانان و اخوان‌المسلمین که از احزاب مخالف قدرتمند مصر به حساب می‌آیند، در انتخابات شرکت کند. به‌نظر می‌رسد برای پیروزی البرادعی، اتحاد میان گروه‌های مخالف، آخرین حربه باشد.
ناتان‌براون، استاد علوم سیاسی که از تحلیلگران و پژوهشگران مرکز تحقیقاتی و ودرو ویلسون واشنگتن است، در همین زمینه می‌گوید: چالش‌های فراروی البرادعی بسیار بزرگ است. او نمادی برجسته برای گروه‌های مخالف است که می‌تواند پست ریاست‌جمهوری را کسب کند. وی با استفاده از شعار اصلاحات سیاسی که خواسته‌ای است که همه آن را فریاد می‌زنند، می‌تواند در انتخابات مصر شرکت کند و پیروز شود. او نمی‌تواند بدون حمایت اصلاح‌طلبان سکولار و اسلامگرایان در انتخابات پیروز شود. حضور در انتخابات نیاز به یک مبارزه مستقیم دارد. البرادعی می‌تواند با استفاده از نقش مذهب در دولت مصر و تغییر قانون اساسی و احزاب مخالف که با موروثی کردن قدرت در این کشور مخالفند اوضاع را به نفع خود تغییر دهد.
حتی اگر البرادعی بتواند تمام احزاب مخالف را با خود همراه سازد، باید مهم‌ترین جنبش را با خود همراه کند و آن جنبش اخوان‌المسلمین است. جنبش اخوان‌المسلمین به‌عنوان نامزد مستقل درانتخابات سال2005 توانست 20درصد از کرسی‌های مجلس مصر را در اختیار بگیرد. این جنبش به‌عنوان بزرگ‌ترین تشکل مخالف مصر محسوب می‌شود.
امروز، این گروه اسلامی از تقسیم بندی‌های حکومتی مصر رنج می‌برد و آن را تهدیدی برای مشارکت سیاسی این حزب در آینده می‌داند. رهبران محافظه‌کار قدیمی‌تر، خواستار انتخاب فردی برای ریاست‌جمهوری هستند که علاوه بر پایبندی به قانون، تنها به انگیزه سیاسی پا به عرصه انتخابات نگذارد و عدالت اجتماعی را نیز برقرار کند. باوجود عمیق‌تر شدن شکاف میان نسل‌ها و انسجام میان احزاب، به‌نظر می‌رسد که جوانان مصر نیز از البرادعی حمایت کنند. حسام‌الحمالاوی، وبلاگ‌نویس برجسته سیاسی مصری می‌گوید: متلاشی شدن گروه‌های مخالف، دقیقا همان چیزی است که حسنی مبارک می‌خواهد و در حال حاضر درمیان گروه‌های مخالف تفرقه به‌وجود آمده است.
البرادعی همچنین باید گروه‌های سکولار را با خود همراه سازد. ایمان نور، یک نامزد اصلاح طلب است که بیش از 3سال عمر خود را پس از انتخابات ریاست‌جمهوری2005 در زندان سپری کرده است. او هفته گذشته اعلام کرد که نامزدی‌اش برای حضور در انتخابات از سوی حزب الغد قطعی است اما او همچنین اذعان داشت، البرادعی احتمالا برنده نهایی انتخابات ریاست‌جمهوری است. نور همچنین گفت: هواداران تغییر و دگرگونی در مصر، طیف بزرگی از مردم را تشکیل می‌دهند و در حال حاضر تفکیک حوزه‌های کوچک، راه درستی برای به دست آوردن قدرت سیاسی نیست؛ باید نظام کنونی مصر به نظامی مردم‌سالار تبدیل شود.
در سایت فیس‌بوک، بیش از 100,000عضو از انتخاب البرادعی برای ریاست‌جمهوری مصر حمایت کرده‌اند اما احمد‌صلاح، یکی از رهبران جوان جنبش ششم آوریل، یکی از بزرگ‌ترین احزاب مخالف حکومت مصر که برگزاری تجمعات را برای ورود البرادعی به خانه برعهده داشته – این گروه را که در فیس‌بوک از البرادعی حمایت کرده اند، متهم می‌کند که آنها سعی دارند گروه‌های مخالف دولت را از ملاقات با البرادعی دور نگه‌‌دارند.
سرانجام، البرادعی ممکن است به احساس وحشت و نگرانی مردم مصر دامن زند؛ به این دلیل که تا به حال موضع خود را برای ورود به انتخابات اعلام نکرده است. اصلاحات قانون اساسی در سال2005 محدودیت‌های بالقوه‌ای را برای نامزدهای ریاست‌جمهوری به اجرا گذاشته است. شروط نامزدی برای پست ریاست‌جمهوری از نظر یک نامزد مستقل او را ملزم می‌کند تا به موافقت 250عضو پارلمان در 2 مجلس عوام و اعیان و شوراهای محلی که اکنون تحت سیطره حزب دمکراتیک ملی و متعلق به مبارک هستند، دست یابد.
از سویی نامزدی افراد مستقل در انتخابات تقریبا غیرممکن است و هر فردی برای پیروزی باید از حمایت حزب حاکم برخوردار باشد. در غیر این صورت، هر نامزدی ملزم است حزبی در پارلمان داشته باشد و نامزد این حزب حداقل یک‌سال در پارلمان، فعالیت سیاسی داشته باشد. البرادعی برای حضور در انتخابات پیش شرط‌هایی را مطرح کرده و ازجمله این پیش‌شرط‌ها این است که ناظران بین‌المللی بر انتخابات مصر نظارت داشته باشند؛ کاری که پیش از این هرگز حسنی مبارک اجازه آن را نداده بود.
با وجود اینکه موج حمایت از البرادعی نشان می‌دهد که مصری‌ها برای تغییر و اصلاحات سیاسی بسیار مشتاقند اما تا این حرکت‌ها منسجم نشوند او قادر نخواهد بود تا شوق آرمان‌گرایی مردم را در انتخابات رقم بزند. او تنها کسی است که می‌تواند نقش یک قهرمان ملی را برای گروه‌های مخالف بازی کند و از همه بدتر اینکه زمانی‌که البرادعی ادعا می‌کند نقش خود را در اصلاحات سیاسی و تغییرات اساسی مصر می‌تواند به بهترین شکل انجام دهد، این حالت صورت نگیرد و ادعای او به سرانجام نرسد.
هر‌کسی تقریبا اسامی مردان بزرگی مانند لخ والسا، نلسون‌ماندلا، لی‌کوان‌یو را به‌خوبی می‌داند که با موجی از حمایت مردمی با رژیم مستبد و خودکامه به مبارزه پرداخته‌اند اما بسیاری از این مبارزات نیز شکست خورده اند یا به جای اینکه باعث فروپاشی رژیمی مستبد شوند به گسترش آن کمک کرده‌اند و نام آنها در لابه‌لای تاریخ دفن شده است؛ البرادعی نباید یکی از آنها باشد.
1مارس، 2010- نیوزویک
