شنبه ۱۸ آذر ۱۳۸۵ - ۰۴:۲۲
۰ نفر

گاندو، تمساح پوزه‌کوتاه ایران از گونه‌های نادری است که خشکسالی‌های طولانی و مداوم، حیات این جانور را به خطر انداخته است.

عمده زیستگاه‌های تمساح پوزه‌کوتاه ایران در دهه‌های گذشته را برکه‌ها و آبگیرهای منطقه سیستان‌وبلوچستان تشکیل می‌دادند که به سبب وقوع خشکسالی، تعداد آنها رو به کاهش است اما همچنان محققان از مناطقی چون سرباز، کاجو، برکه‌های پیرسهراب، کلانی و مناطق رودخانه‌ای باهوکلات به عنوان عمده‌ترین زیستگاه این جانور در سیستان‌وبلوچستان یاد می‌کنند.

این تمساح مانند کروکودیل‌های استرالیا و رودخانه نیل، گودالی شبیه کوزه به عمق 30سانتی‌متر در زمین حفر می‌کند و با توجه به شرایط مختلف از جمله تغذیه، بین 2 تا 35تخم در آنها می‌گذارد.

نوزادان این حیوان که تنها یک بار در طول سال جفت‌گیری می‌کند، پس از 65روز، هنگام خروج از تخم، دارای حدود 25سانتی‌متر طول هستند و رنگ آنها زیتونی روشن با لکه‌های سیاه روی بدن و دم‌هاست که با رشد آنها رنگ این لکه‌ها تغییر می‌کند.گاندو هنگام شکار، معمولا به طور ناگهانی و از جلو حمله می‌کند و به علت ساختمان آرواره‌هایش، قدرت جویدن بالایی دارد؛ به همین دلیل، معمولا شکارهای کوچک را می‌بلعد و شکارهای بزرگ‌تر را مدتی زیر آب یا آفتاب نگه می‌دارد تا گوشت آن له شود. سپس شکار را با تکان‌های سریع تکه‌تکه کرده و می‌بلعد.

مصرف غذایی گاندو به طور متوسط روزانه 5/1 تا 2کیلوگرم گوشت است؛ به همین علت در طول روز، تحرک کمتر و استراحت بیشتری از او دیده می‌شود.گاندو حیوانی بسیار محتاط با قدرت شنوایی و بویایی بسیار قوی برای فرار از وضعیت خطرناک و مخفی‌شدن است، به طوری که می‌تواند با شنیدن صدایی از فاصله 500متری و از پشت سر، خود را به‌سرعت در داخل آب مخفی کند.

دیدن گاندو - تنها تمساح پوزه‌کوتاه ایران - به یکی از جاذبه‌های ویژه برای گردشگران و به‌ویژه علاقه‌مندان به اکوتوریسم و توریسم حیوانی تبدیل شده است.این حیوان جالب، با شُش تنفس می‌کند اما توانایی ماندن و تنفس چندین‌ساعته در زیر آب را نیز دارد.

طول این موجود خزنده در زمان بلوغ، گاهی تا 5/3متر هم می‌رسد. رنگ عمومی بدن او در ناحیه پشت زیتونی تا قهوه‌ای و سطح آن به دلیل وجود استخوان‌های استنورم در زیر پوست و ماهیچه، خشن و سپرمانند است.

رنگ ناحیه شکم گاندو، سفید متمایل به زرد است. دم او که نیمی از طول بدنش را تشکیل می‌دهد، آن‌قدر قدرتمند است که می‌تواند استخوان‌ بدن پستانداران بزرگ‌جثه را به‌راحتی خرد کند.گاندو دارای پلک سوم و مردمک چشم عمودی است و با توجه به «خونسرد»بودن، قادر است دمای بدن خود را متناسب با دمای محیط تنظیم کند، به طوری که بتواند در شرایط نامناسب زیستی نیز همچنان به حیات خود ادامه دهد.

ویژگی جالب گاندو، داشتن اسید معده قوی است که این جانور را قادر به هضم اشیاء سخت و سفت می‌کند. گاندو در باور قدیمی بومیان منطقه دارای تقدس بوده است و شاید به همین علت، این حیوان از ناحیه انسان‌های اطراف خود، کمتر احساس خطر می‌کند.

کد خبر 10386

برچسب‌ها

پر بیننده‌ترین اخبار محیط زیست

دیدگاه خوانندگان امروز

پر بیننده‌ترین خبر امروز