که در میان بلایای طبیعی، زلزله از ویژگی خاصی برخوردار است و به گواهی اطلاعات مستند علمی، تاریخی و مشاهدات قرن بیستم، از خطرپذیرترین مناطق جهان در اثر زلزله‌های پرقدرت و مخرب محسوب شده و یکی از معدود کشورهایی است که توسط عمده‌ای از گسل‌های زلزله خیز فرعی و اصلی فعال با روند‌های مختلف و پراکنده احاطه شده است.
در سال‌های اخیر به‌طور متوسط هر 5 سال یک زمین‌لرزه با قدرت تخریبی همراه با صدمات جانی و مالی بالا در منطقه‌ای از کشور رخ داده است. گر چه جلوگیری کامل از خسارات و تلفات جانی از زلزله‌های شدید دشوار و پرهزینه است اما با رعایت آیین‌نامه‌ها و دستورالعمل‌ها در ساخت و ساز ساختمان و با مقاوم و ایمن‌سازی همراه با افزایش سطح اطلاعات، ترویج فرهنگ ایمنی و آموزش همگانی، می‌توان تا حد مطلوب، منطقی و قابل‌قبولی از تلفات و خسارات وارده در برابر زلزله جلوگیری کرد.
کشور ژاپن از شرایط بدتری نسبت به ایران در برابر خطرپذیری زلزله‌های شدید تخریبی مواجه است، اما بعد از وقوع زلزله‌های شدید در آنجا شاهد کمترین تلفات جانی با حداقل خسارات مالی هستیم. لذا همین وضعیت طبیعی جغرافیایی یا همان بلای طبیعی مذکور سبب شده که در کشور سازمان‌هایی را مشخص و همواره به نوعی در حال آماده‌باش پیش از بحران و بعد از بحران وقوع زلزله قرار دهیم که این وضعیت سالانه هزینه مالی هنگفتی را به دولت تحمیل می‌کند.
و اینجاست که به یاد آن مثل معروف ( پیشگیری کم هزینه‌تر و بهتر از درمان است ) می‌افتیم که ما را به سمت پیشگیری قبل از تلفات و خسارات یا حداقل کاهش آن سوق می‌دهد.
متأسفانه در دهه‌های گذشته قوانین و استانداردهای لازم الاجرا جهت طراحی، مقاوم‌سازی، ایمن‌سازی و استفاده از مصالح استاندارد و الزام به به‌کارگیری نیروهای ماهر آموزش دیده در روند احداث ساختمان‌ها نبوده و غالب آنها مخصوصا در روستا‌ها فاقد آن مقاومت‌های لازم و ایستایی سازه در برابر نیروی زلزله بوده و شدیدا آسیب‌پذیر هستند. بدین سبب زلزله سال 1366 رودبار و تلفات و خسارات شدید وارده، هیأت دولت وقت را با یک عزم ملی و راسخ بر آن داشت که آیین‌نامه‌ای با وجهه علمی تدوین و رسمیت قانونی بخشد و این آیین‌نامه را دستورالعملی در طراحی ساختمان‌ها و الزام به رعایت آن را برای تمامی نهادها، سازمان‌ها، مالکان، کارفرمایان، مجریان و صاحبان حرفه‌های مهندسی ساختمان قانونی کند.
لذا در سال 1367 آیین‌نامه‌ای به‌نام «آیین‌نامه طراحی ساختمان‌ها در برابر زلزله» یا همان استاندارد 2800 در کمیته‌ای متشکل از استادان، محققان و مهندسان مجرب کشور در مرکز تحقیقات ساختمان و مسکن، تدوین و دستورالعمل اجرایی شد.
آیین‌نامه طراحی ساختمان‌ها در برابر زلزله موجب اعمال ضوابط مهندسی در روند ساخت و ساز در کشور شده و در عین حال با جلوگیری از تخلفات، در کاهش خسارات ناشی از زلزله بسیار مؤثر است و ساختمان‌ها را در برابر نیروی تخریبی زلزله مقاوم و ایمن می‌کند.
از نکات بارز و ارزشمند این آیین‌نامه، این است که طبق تصویب نامه 27 /12 /1367، وزارت مسکن و شهر‌سازی، از طرف هیأت دولت موظف شده که از تاریخ فوق هر 5 سال یک‌بار این آیین‌نامه را بازنگری و به روز کند. در حال حاضر آخرین بازنگری آن با ویرایش سوم به سال 1384 برگشته و به‌عنوان آخرین آیین‌نامه ابلاغی موجود بوده و برای سازندگان
ساختمان لازم‌الاجراست.
حال با نزدیک شدن به پایان زمان 5 ساله از ویرایش سوم آیین‌نامه فوق در سال 84 و تدوین ویرایش چهارم آن در سال 89 از طرف مسئولان محترم مرکز تحقیقات ساختمان و مسکن، صاحب‌نظران، طراحان و سازندگان ساختمان را دعوت کرده تا با نقطه نظرات و پیشنهادات خود در جهت ارتقا، بازنگری و به روز رسانی آیین‌نامه مذکور در ویرایش چهارم، آنان را همراهی کنند.
هدف از تهیه این آیین‌نامه مهم و حیاتی حفظ ایستایی، مقاومت و ایمنی ساختمان در برابر زلزله‌های شدید تخریبی و به حداقل رساندن تلفات جانی و خسارات سازه‌ای و غیرسازه‌ای است.
حدود و کاربرد این آیین‌نامه فقط برای طراحی و اجرای ساختمان‌های بتن مسلح، فولادی، چوبی و ساختمان‌های با مصالح بنایی بوده و ساختمان‌های خاص مانند پل‌ها، سدها و... و بناهای سنتی که با گل یا خشت ساخته می‌شوند، مشمول این آیین‌نامه نبوده و آیین‌نامه‌های فنی و ویژه و خاصی را می‌پذیرند.
اما به‌طور کلی و با دقت نظر در نقشه گسل‌های کشور، باید از احداث ساختمان و بناها روی گسل‌های فعال یا مجاور آنها پرهیز کرد. درصورت اصرار و ضرورت بر احداث در محدوده گسل‌ها باید توجه داشت که علاوه بر رعایت آیین‌نامه مذکور، تمهیدات فنی ویژه و مهندسی خاصی می‌بایست منظور و لحاظ کرد.
امیدواریم با تلاش و پشتکاری که در بازنگری و تهیه نسخه به روز این آیین‌نامه صورت می‌گیرد، با رعایت و اجرای کامل آن از مصایب، خسارات مالی و تلفات جانی غیرقابل جبران جلوگیری و پیشگیری کرده و ساختمان‌هایی مقاوم، ایمن و به نوعی بیمه در برابر نیروی تخریبی زلزله داشته باشیم.
