اما در ایران بهعلت تعطیلی نوروز این روز با تاخیر و البته در طول یک هفته در تهران و یک ماه در شهرستانها برگزار میشود. هفتمین دوره جشنهای هفته تئاتر به مناسبت روز جهانی تئاتر و توسط انجمنهای مختلف خانه تئاتر از 9 تا 15 اردیبهشتماه در فضای داخلی خانه هنرمندان ایران برگزار میشود. همچنین سومین دوره اردیبهشت تئاتر ایران به مناسبت روز جهانی تئاتر و در بزرگداشت تئاتر استانها از 2 اردیبهشت، در 30 استان کشور آغاز شده است.
پیام ملی روز جهانی تئاتر
سنت همه ساله بزرگداشت روز جهانی تئاتر قرائت پیامی است که از سوی یکی از هنرمندان مطرح تئاتری خوانده میشود. امسال پیام روز جهانی تئاتر برعهده یکی از محبوبترین بازیگران انگلیس، جودیت اولیویا دنچ یا همان جودی دنچ، بازیگر سرشناس تئاتر، تلویزیون و سینمای انگلیس بود که بزرگترین بازیگر دوره پس از جنگ نام گرفته و تاکنون جوایز بسیاری را کسب کردهاست.
در ایران امسال برای نخستین بار قرائت پیام ملی روز جهانی تئاتر را احمدرضا احمدی نوشته است که در تمامی جشنهای خانه تئاتر قرائت خواهد شد. جواد اعرابی، دبیر هفتمین جشنهای هفته تئاتر، انتخاب یک شاعر را برای قرائت پیام ملی روز جهانی تئاتر به تصمیم هیأتمدیره خانه تئاتر مرتبط دانست و گفت: تصمیم گرفتیم که از یک چهره شاخص در عرصه فرهنگ و هنر حتی اگر مستقیما با تئاتر مرتبط نباشد، بخواهیم که پیام ملی را بخواند.
اعرابی با اشاره به اینکه احمدرضا احمدی از بین 4 هنرمند انتخاب شدهاست به این نکته اشاره کرد که در سابقه پیام جهانی تئاتر نخستین بار نیست که یک شاعر برای قرائت این پیام انتخاب میشود. به گفته او پابلو نرودا هم یکبار این پیام را خوانده است. او با اشاره به 35 سال پیش و قرائت پیام روز جهانی تئاتر توسط دکتر امیر حسین آریان به این نکته اشاره کرد که این رسم مجددا در ایران احیا شده و قرار است که ادامه بیابد.
سهم شهرستان
روز جهانی تئاتر در سراسر ایران برگزار میشود. امسال اردیبهشت تئاتر ایران از روز 2 اردیبهشت از همدان شروع شد و بهمدت 30 روز این جشن در استانهای ایران برگزار میشود. مهدی حاجیان، مدیر هماهنگی تئاتر استانهای مرکز هنرهای نمایشی وزارت ارشاد معتقد است که برگزاری این جشن در سراسر ایران یک برنامه ریشهای است؛
برنامهای که تقدیر از پیشکسوتان تئاتری، تقدیر از جوانان فعال حوزه تئاتر شهرستان، تقدیر از نهادهای حامی تئاتر در شهرستان، گردهمایی وارزیابی نقاط قوت و ضعف تئاتر شهرستان و بر طرف کردن نقاط ضعف را بهدنبال دارد. او در ادامه افزود:این برنامه پایهای برای تئاتر سال آینده شهرستانهاست که نتیجه آن در طول سال جدید مشخص میشود.
مشکل غیرقابل حل مالی
این جشن در شهرستانها در حال برگزاری است و در تهران از فردا آغاز میشود؛ جشنی که به گفته دبیر جشنواره با تلاش شبانه روزی انجمنهای وابسته انجام شدهاست. مشکلات مالی پیوند دیرینهای با تئاتر دارد و این جشن هم بدون مشکلات مالی برگزار نخواهد شد.
اعرابی نخستین اسپانسر این جشن را اعضای انجمنهای مختلف تئاتری میداند که با خلاقیت و دانش خودشان بهترین طراحیها را برای بهتر برگزار شدن جشن انجام دادهاند.
اعرابی با اشاره به مخارج جشنهای دیگر به بودجه محدود خانه تئاتر اشاره کرد و گفت: در این مدت چند اسپانسر به کمک برگزاری جشنها آمدهاند. البته مرکز هنرهای نمایشی هم نه مثل سال گذشته اعلام پشتیبانی کردهاست.
اما بودجه اجرای برنامه اردیبهشت تئاتر ایران باهمکاری مرکز هنرهای نمایشی و انجمن هنرهای نمایشی تامین و در شهرستانها برگزار میشود. با این حال به گفته حاجیان تاکید برگزارکنندگان جشن اردیبهشت تئاتر ایران بر فضای معنوی جشن بودهاست.
تغییرات در راه است
از سال آینده جشنهای خانه تئاتر نه در طول یک هفته بلکه در طول سال اجرا خواهد شد. به گفته اعرابی این کار باعث رشد کیفیت کار و توانایی بیشتر خانه تئاتر برای پشتیبانی برنامهها خواهد شد.
با این حال او در پاسخ به این پرسش که تکلیف روزی به نام تئاتر چه خواهد شد به این نکته اشاره کرد که احتمالا در این روز مراسمی گرفته خواهدشد. او در ادامه گفت: تجربهای است که امیدوارم بهدنبال خود فضای بهتری را ایجاد کند.
سهم مردم
اگر سالهای گذشته این جشنها در فضای باز برگزار میشد و از این مسیر مردم هم سهمی از جشنها داشتند، با برگزاری این جشنها در خانه هنرمندان جشن منحصر به اعضای تئاتری خواهد شد. اعرابی دلیل این کار را اختصاص روزی برای اهالی تئاتر، گردهمایی اهالی تئاتر، تبادل نظر و ارزیابی کیفی کارهای تئاتر دانست.
با این حال، دبیر هفتمین جشنهای هفته تئاتر معتقداست: امسال در شورای سیاستگذاری تصمیم بر این گرفته شد که مراسم بزرگداشت تنها برای اهالی تئاتر باشد اما با این حال سازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران میتواند این جشن را در فرهنگسراها و پارکها برای مردم برگزار کند و برای اینکه کیفیت جشن پایین نباشد میتواند از خانه تئاتر کمک بگیرد.