علت مبتلا شدن به این بیماری چیست؟ آیا راه علاجی دارد؟ما نوجوان ها چه کارهایی میتوانیم انجام دهیم تا بعدها به این بیماری مبتلا نشویم؟
همانطور که میدانید بدن از سلولهای بسیار زیادی تشکیل شده است که بسته به نوعشان عمر مشخصی دارند بهطوری که در هر روز تعداد زیادی از سلولهای بدن از بین میروند و تعداد زیادی سلول جدید جایگزین آنها میشوند.
در مورد دستگاه عصبی مشکل اینجاست که پس از دوران کودکی سلول عصبی جدیدی ساخته نمیشود و اگر این سلولها از بین بروند (که در طول زندگی بههرحال این اتفاق میافتد)، سلول جدیدی جایگزین آنها نخواهد شد. بیماری آلزایمر یکی از ناراحتیهایی است که باعث از بین رفتن سلولها و بافت عصبی میشود و چون همانطور که ذکر شد این سلولها به وسیله انواع جدیدی جایگزین نمیشوند، بیمار ناراحتیهای بسیار زیادی پیدا میکند.
این بیماری اولین بار به وسیله یک روانپزشک و متخصص مغز و اعصاب آلمانی به نام آلویس آلزایمر در سال 1906 تشریح شد و پس از آن به نام وی شناخته شد.
معمولاً این بیماری در افراد بالای 65 سال اتفاق میافتد. در سال 2006 بیش از 26 میلیون نفر در جهان از این بیماری رنج میبردند. خانمها کمی بیشتر از آقایان به آلزایمر مبتلا میشوند و با افزایش سن احتمال بروز این ناراحتی بیشتر میشود.
یکی از اولین ناراحتیهای مبتلایان به آلزایمر از دست دادن حافظه است بهطوری که بیمار رویدادهای جدید را به سختی به یاد میآورد. سالها پس از این علایم است که بیمار بهطور واضح دچار گیجی می شود و اتفاقات گذشته دور خود را نیز از یاد میبرد.
در مورد علت این بیماری مهمترین نظریه اختلال در تشکیل پروتئین تاو (Tau) است.در اثر اختلال تشکیل این پروتئین و خرد شدن آن، ضایعات متعددی در سلولهای عصبی ایجاد میشود که عمر آنها را کوتاه میکند.
همچنین تکههای این پروتئین در قسمتهای مختلف مغز رسوب میکند و خود باعث از بین رفتن سلولهای عصبی بیشتری میشود. متأسفانه قسمتهایی از مغز بیشتر دچار چنین مشکلاتی میشوند که با حافظه و فعالیتهای ارادی مهم مانند قدرت تصمیمگیری مرتبط میشوند. باید بدانید که مغز دستگاه بسیار پیچیده و در عین حال منظمی است که قسمتهای مختلف آن برای فعالیتهای ویژهای تربیت میشوند و اختصاص مییابند. به همین دلیل اختلال در قسمتهای خاصی از مغز در فعالیتهای مربوط به آن جا ایجاد اشکال میکند. در بیماری آلزایمر مسائل محیطی و ژنتیک (ارثی) نیز نقش دارند.
ممکن است خوردن میوه و سبزی، نان، روغن ماهی، ماهی و سیگار نکشیدن تا حدودی باعث کاهش احتمال آلزایمر شود. همچنین مسائل ارثی و خانوادگی ممکن است خطر ابتلا به این بیماری را کمی افزایش دهد. تحقیقات نشان داده است افرادی که فعالیتهای فکری زیادی مثل مطالعه، بازیهای فکری مانند شطرنج، پازل (جورچین) و حل جدول انجام میدهند یا ارتباطات اجتماعی فعال دارند، کمتر دچار آلزایمر میشوند.
متأسفانه در حال حاضر درمان کاملی برای آلزایمر وجود ندارد. درمانهای دارویی کنونی فقط تا حدودی علایم بیماری را بهبود میدهند. اما باید در نظر داشت که همین درمانها در زندگی شخص و اطرافیان بیمار تأثیر بسیار مثبتی دارند.
داروهایی ساخته شدهاند که علایم بیماری را بسیار کم میکنند و در ضمن باعث میشوند که بیمار دیرتر به مراحل خیلی سخت آلزایمر برسد، که در آن زمان نیاز به پرستاری شبانهروزی دارد. باید در نظر داشت که مراحل انتهایی آلزایمر بسیار دشوار است؛ چه برای بیمار و چه برای اطرافیان. این بیماران حتی قادر به شناخت نزدیکترین افراد خانواده خود نیستند و کارهای شخصی خود را نمیتوانند انجام دهند.
تلاش پزشکان و محققان برای درمان آلزایمر ادامه دارد و امیدواریم که در سالهای آینده راهی برای معالجه این بیماری پیدا شود.