کرزی و باراک اوباما تلاش کردند تا در کنفرانس مطبوعاتی مشترک خود اینگونه نشان دهند که درخصوص موضوع مذاکره با طالبان، موضعی مشترک دارند. اما اگر نگاهی دقیقتر به اظهاراتشان بیندازید، درخواهید یافت که اختلافی عمیق وجود دارد.
تا پیش از سفر کرزی به آمریکا، روابط دو کشور از برخی جهات دچار چالشهایی شده بود و حتی مقامات دو کشور مستقیما اظهاراتی را علیه یکدیگر بر زبان آورده بودند. شاید به همین خاطر بود که بسیاری از تحلیلگران بر این عقیده بودند که سفر کرزی به آمریکا میتواند فرصتی باشد که دوطرف با استفاده از آن روابط آسیبدیده خود را ترمیم کنند.
سفر کرزی به آمریکا با وجود همه تعارفات دیپلماتیک و لبخندهای زیبای مقامات آمریکایی و ضیافت شام و نهاری که به افتخار او برپا شد، نتوانست اختلافات شدید میان او با دولت اوباما را حل کند.
در ارزیابی سفر کرزی به آمریکا باید به کنفرانس مطبوعاتی رؤسای جمهوری آمریکا و افغانستان اشاره کرد که آن هم نشان دهنده اختلاف دیدگاه طرفین است. برای مثال درخصوص موضوع صلح با طالبان، کرزی موفق شد نظر موافق اوباما را برای برگزاری جرگه صلح در اواخر همین ماه بگیرد. اما در مقابل اوباما به کرزی هشدار داده است که حداقل تا سال 2011، وارد هیچگونه گفتوگوی مستقیمی با رهبران طالبان نشود. اما کرزی گفته است که جرگه صلح راهها و چگونگی رویکرد افغانستان نسبت به رهبران طالبان را برای مذاکرات صلح بررسی خواهد کرد.
کرزی صراحتا اعلام کرد: آن دسته از اعضای طالبان که با القاعده یا شبکههای تروریستی ارتباط ندارند و از لحاظ ایدئولوژیک مخالف پیشرفت افغانستان و قانون اساسی کشور نیستند و مخالفتی با دمکراسی و حقوق زنان در جامعه افغان ندارند، از سوی ما استقبال خواهند شد. کرزی همچنین این مسئله را نیز صراحتا بیان کرد که او تلاشهایش برای صلح با طالبان را براساس خواسته افکار عمومی مردم افغانستان و نه خواسته واشنگتن دنبال خواهد کرد؛ مسلما این مسئلهای نیست که آمریکا از آن استقبال کند.
دولت اوباما از جرگه صلح حمایت کرده است اما اوباما اعلام کرد که از بازگشت مجدد نیروهای طالبان به جامعه افغانستان حمایت نمیکند. بهنظر میرسد که سخنان اوباما به موضوعات دامنهداری برمیگردد که در دیدار وی و حامد کرزی مطرح شده است. در واقع اوباما اصرار دارد که مذاکرات صلح با طالبان تا پیش از اجرای طرح ضدتروریستی ژنرال مککریستال در جنوب افغانستان انجام نشود. اوباما در کنفرانس مطبوعاتی خود با کرزی گفت: نکتهای که من در گفتوگو با آقای کرزی به آن تأکید کردم این بود ارائه مشوقها به طالبان برای اینکه آنها را وادار به زمین گذاشتن سلاحهایشان بکند بستگی به این دارد که تلاشهای ما برای شکستن قدرت نظامی آنها تا چه اندازه مؤثر خواهد بود.
اوباما تأکید کرد که زمان مذاکرات صلح با طالبان با موفقیت نیروهای آمریکا در افغانستان رابطه دارد چراکه موفقیت نیروهای آمریکایی ممکن است در دیدگاههای طالبان درخصوص منافعشان، تفاوت ایجاد کند. در واقع اوباما قصد دارد با استفاده از قدرت نظامی به طالبان فشار وارد کند و سپس طالبان تحت فشار و تضعیف شده را پای میز مذاکره بکشاند. اما نکته جالب در سخنان کرزی و اوباما در کنفرانس مطبوعاتیشان این بود که هیچکدام از این دو اشارهای به این موضوع نکردند که آیا کرزی با طرح اوباما موافق است یا خیر. کرزی تنها در سخنانی به موضوع شکایات سران قبایل قندهار اشاره کرد و در حمایت از آنها به اشغال نظامی قندهار توسط نیروهای آمریکایی اعتراض کرد.
یکی از مقامات دولتی آمریکا که از جزئیات مذاکرات کرزی و اوباما مطلع بود به خبرگزاری آسوشیتدپرس گفته است که درخصوص مذاکرات صلح با طالبان هنوز میان کرزی و اوباما اختلاف وجود دارد اما دولت اوباما نظر مثبتی به این مسئله دارد چرا که حداقل کرزی راضی شده است که در این خصوص با واشنگتن مشورت کند و بگوید که چه در سر دارد. در واقع پیش از سفر کرزی به آمریکا بسیاری گمان میکردند که کرزی در حال معاملهای پنهانی با رهبران طالبان است اما سفر وی به آمریکا تا حدودی خیال مقامات آمریکایی را در این خصوص راحت کرد. اینگونه بهنظرمیرسد که آمریکا چندان با ایده مذاکره با طالبان آنطور که مد نظر کرزی است، موافق نیست. در واقع آمریکا تقسیم بندی کرزی را که میگوید:« این دسته از طالبان قابلقبول هستند و این دسته، خیر» را نمیپذیرد.
اینگونه بهنظر میرسد که موضع اوباما درخصوص تعویق مذاکرات صلح تا زمان اجرای طرح ضدتروریستی آمریکا در افغانستان با اصرار رابرت گیتس (وزیر دفاع) و ژنرال مککریستال (فرمانده ارتش آمریکا در افغانستان) به دست آمده است. اوباما در تاریخ 12مارس اعلام کرده بود که ممکن است زمان مذاکره با طالبان فرا رسیده باشد اما به نوشته روزنامه آمریکایی نیویورکتایمز، گیتس و مککریستال، اوباما را راضی کردند که در زمان سفر کرزی به آمریکا این ایده خود را کنار بگذارد و نظر آنها را بپذیرد. مککریستال، به هیچ عنوان تمایلی ندارد که دولت آمریکا یا افغانستان وارد مذاکره صلح با طالبان شود، چراکه او در حال حاضر در تلاش است تا به مردم قندهار بفهماند که نیروهای آمریکایی برای مدتها در آنجا باقی خواهند ماند.
بنابراین پذیرفتن ایده صلح با طالبان برای مککریستال به معنی پذیرفتن نوعی جدول زمانی برای خروج نیروهای آمریکا از افغانستان است و این چیزی نیست که مککریستال بخواهد. البته حتی اگر دولت اوباما خود را متعهد به تعویق مذاکرات صلح با طالبان بداند، اما واشنگتن این را انکار نمیکند که مذاکره صلح با طالبان گریزناپذیر خواهد بود.