بینی شما محافظ ریه‌تان است

گرفتگی بینی و ترشحات فراوان آن تأثیر قابل توجهی روی کیفیت زندگی، وضعیت تنفسی، وضعیت خواب و کارایی شما خواهد داشت.چرا بینی شما این اندازه مهم است؟
بینی هوای استنشاقی را قبل از رسیدن به ریه تصفیه می‌کند. اکثر این فعالیت‌ها به‌واسطه شاخک‌های بینی که روی دیواره‌های بینی واقع شده‌اند انجام می‌شود. در یک فرد بالغ روزانه بین 18هزار تا 20هزار لیتر هوا از بینی عبور می‌کند.بینی شما به واسطه اعمال زیر از شما محافظت می‌کند: فیلتر کردن همه هوای ورودی و به‌دام انداختن ذرات حتی به کوچکی گرده درختان، مرطوب کردن هوایی که تنفس می‌کنید به‌منظور جلوگیری از خشکی سطوح پوشاننده داخل تراشه، برونش و ریه و نیز گرم کردن هوای ورودی و رساندن دمای آن به درجه حرارت بدن قبل از رسیدن به ریه.

بنا به دلایل فوق و بسیاری دلایل دیگر، عملکرد طبیعی بینی بسیار ضروری است. اگر می‌خواهید لطفی به ریه‌تان بکنید، از بینی‌تان مراقبت کنید. با توجه به ارتباط مهمی که ریه با بینی دارد، توجه کردن به مشکلات بینی مثل حساسیت بینی می‌تواند باعث پیشگیری از مشکلات ریوی یا بهبود آنها شود و برعکس بی‌توجهی به علائم بینی مثل انسداد بینی، عطسه‌های فراوان، آبریزش بینی و ترشحات عفونی پشت حلق می‌تواند علاوه بر تشدید مشکلات ریوی باعث بروز مشکلات دیگری نیز شود از جمله اینکه: احتقان بینی، باعث کاهش حس بویایی می‌شود.

همچنین تنفس دهانی، باعث خشکی دهان شده و این امر احتمال عفونت‌های دهان و حلق را افزایش  و حس چشایی را کاهش می‌دهد. تنفس دهانی نیز باعث می‌شود که ذرات مضر و باکتری‌ها بتوانند راحت‌تر به ریه برسند. هوای سرد و خشکی که در این حالت به ریه‌ها می‌رسد ترشحات ریه را غلیظ‌تر کرده، حرکت مژک‌هایی که مسئول تخلیه ترشحات ریه هستند را کند می‌کند و در نتیجه عبور اکسیژن از ریه به درون عروق ریه را کاهش می‌دهد.

بی‌توجهی به آلرژی بینی، احتمال پیدایش آسم را بیشتر می‌کند و اگر از قبل آسم وجود دارد علائم آن را تشدید می‌کند،لذا ضروری است چنانچه بینی شما دچار مشکلاتی است برای جلوگیری از گرفتاری ریوی یا بدتر شدن علائم ریوی به فکر درمان و اصلاح مشکلات بینی خود باشید.

نکاتی برای بهبود سلامتی بینی و ریه

اگر بینی شما خشک است، عملکردهای مختلف بینی‌تان ممکن است با مشکل روبه‌رو شود. سعی کنید از مرطوب‌کننده‌هایی مثل سرم شست‌وشو، قطره کلرور سدیم یا اسپری شست‌وشوی بینی استفاده کنید تا بدین وسیله سلامت بینی خود را بازیابید. لازم به تذکر است که انواع دکونژستان‌های بینی مثل قطره فنیل افرین و نفازولین را نباید به‌مدت طولانی استفاده کنید چرا که در این صورت بینی شما به این دارو معتاد خواهد شد و تا هنگامی که از آنها استفاده می‌کنید بینی باز خواهد بود و به محض برطرف شدن اثر دارو، بینی کاملاً کیپ خواهد شد.

هنگام مسافرت به فکر بینی خودتان باشید. مثلاً سیستم تهویه هوای داخل هواپیما باعث به گردش در آوردن مکرر ذرات معلق در هوا می‌شود. بینی خشک نسبت به این میکروب‌های موجود در هوا آسیب‌پذیرتر است لذا اگر مسافرت هوایی شما طولانی است سعی کنید در طول پرواز با استفاده از قطره یا اسپری کلرورسدیم، بینی خودتان را مرطوب کنید.
باید از علت و مکانیسم داروهای مصرفی خود آگاه باشید. هر کدام از آنها مهم بوده و نقش ویژه‌ای در درمان مشکلات بینی ایفا می‌کنند.

اساس درمان مشکلات مزمن بینی استفاده منظم از اسپری ضد‌التهابی برای بینی است که معمولاً باعث بهبود التهاب داخل بینی به هر دلیلی که باشد می‌شود. این اسپری را باید دقیقاً به‌گونه‌ای که پزشک شما تجویز کرده است مصرف کنید.

برخلاف اسپرهای دهانی که وقتی وارد ریه ‌شده به میزان زیادی جذب خون می‌شوند، اسپری‌های بینی چندان جذب نمی‌شوند. هنگام استفاده از اسپری بینی سعی کنید به سمت دیواره‌های داخل بینی اسپری کنید زیرا اسپری‌کردن به وسط بینی باعث خشکی زیاد می‌شود.

آنتی هیستامین‌ها برای تسکین علائم عطسه، خارش بینی و آبریزش آن بسیار مؤثرند اما روی احتقان بینی حداقل در کوتاه مدت اثری ندارند. اکثر آنتی هیستامین‌ها باعث خواب‌آلودگی، کاهش عملکرد مژک‌های داخل بینی و غلیظ‌تر‌شدن ترشحات بینی می‌شوند که 2عامل اخیر خود منجر به باقی ماندن طولانی‌تر میکروب و ذرات حساسیت‌زا در داخل بینی می‌شوند. اخیراً آنتی‌هیستامین‌هایی تولید شده و در بازار دارویی نیز وجود دارند که خوشبختانه علائم خواب‌آلودگی و مضرات فوق آنها به حداقل رسیده است. بدیهی است که اثر دارویی آنها نیز به‌شدت آنتی هیستأمین‌های اولیه شاید نباشد لذا ممکن است علائم حساسیت دیرتر بهبود یابد امــا در این مورد بهتر است صبوری کنید.

دکونژستان‌ها مثل پسودوافدرین باعث می‌شوند که انسداد و احتقان بینی سریع برطرف شود امـا روی عطسه تأثیری ندارد. این خانواده دارویی ممکن است عوارضی مثل خشکی دهان، اضطراب و بی‌خوابی ایجاد کند. لذا در هر فرد باید دوزی استفاده شود که ضمن بازکردن بینی منجر به عوارض فوق نشود.

از عوارض داروهای دیگر روی بینی باید آگاه باشید:
برخی داروها  که برای بیماران قلبی و کلیوی تجویز می‌شوند می‌توانند باعث خشکی بینی و گلو شده و آنها را نسبت به بیماری‌ها آسیب‌پذیر کنند.
بسیاری از داروهای ضد‌اضطراب نیز باعث خشکی بینی و گلو می‌شوند.
قرص‌های ضد‌بارداری، دسته‌ای از داروهای ضد‌فشار خون موسوم به بتابلوکرها و ویاگرا می‌توانند باعث افزایش احتقان بینی شوند.
قطره‌های چشمی چون به همراه اشک به درون بینی تخلیه می‌شوند می‌‌توانند روی وضعیت بینی تأثیرگذار باشند.

*جراح پلاستیک بینی و زیبایی صورت