حمایت مجدد جنبش عدم تعهد از برنامه هسته‌ای ایران

به گزارش خبرگزاری ایسنا، بیانیه جنبش غیرمتعهدها درباره فعالیت‌های هسته‌ی ایران بعد از ظهر دیروز (سه‌شنبه 18 خرداد) از سوی نماینده مصر در شورای حکام قرائت شد.

متن کامل این بیانیه به شرح زیر است:

"آقای رییس

1 ـ جنبش غیر‌متعهد‌ها مایل است مراتب تشکر خود را از مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی آقای یوکیا آمانو به‌خاطر گزارش وی درباره اجرای موافقت‌نامه پادمان در جمهوری اسلامی ایران مندرج در سند 28/2010/GOV ابراز کند.

2 ـ قبل از بیان نقطه نظرات‌مان درباره گزارش مدیرکل، جنبش غیر‌متعهد‌ها مایل است مواضع اصولی خود را درباره این موضوع مورد تاکید قرار دهد:

a. جنبش غیر‌متعهد‌ها بر حق اولیه و غیرقابل انکار کلیه کشورها برای توسعه، تحقیق، تولید و استفاده از انرژی اتمی برای مقاصد صلح‌آمیز، بدون هر گونه تبعیض و منطبق با تعهدات قانونی مترتب، تاکید می‌کند. بنابراین، هیچ موردی نباید به گونه‌ای تفسیر شود که منجر به ایجاد ممنوعیت یا محدودیت حقوق کشورها در توسعه انرژی اتمی برای مقاصد صلح‌آمیز شود. انتخاب‌ها و تصمیمات کشورها، شامل موارد (مربوط به) جمهوری اسلامی ایران، در زمینه استفاده‌های صلح‌آمیز از فن‌آوری هسته‌ای و سیاست‌های چرخه سوخت باید محترم شمرده شوند.

b. جنبش غیر‌متعهد‌ها، آژانس بین‌المللی انرژی اتمی را به عنوان تنها مرجع ذی‌صلاح برای راستی‌آزمایی تعهدات پادمانی مترتب بر اعضا مورد شناسایی قرار داده و تاکید می‌کند که هیچ فشار یا مداخله ناواردی در فعالیت‌های آژانس به ویژه در فرآیند راستی‌آزمایی که می‌تواند بازدهی و اعتبار آژانس را به مخاطره اندازد، نباید وجود داشته باشد.

c. جنبش غیر‌متعهد‌ها بر تفاوت بنیادین میان وظایف قانونی کشورها وفق موافقت‌نامه‌های پادمان مربوط به آن‌ها با هر گونه اقدامات اعتمادساز که به طور داوطلبانه اتخاذ می‌شود تاکید کرده و این که این امر موجد وظایف پادمانی قانونی نیست.

d. جنبش غیر‌متعهد‌ها تاسیس منطقه عاری از سلاح هسته‌ای (NWFZ) در منطقه خاورمیانه را به عنوان گامی مثبت در راه نایل شدن به هدف خلع سلاح هسته‌ای جهانی مورد توجه قرار داده و مراتب حمایت خود از تاسیس چنین منطقه‌ای مطابق با قطعنامه‌های مربوطه مجمع عمومی و شورای امنیت را تکرار می‌کند.

e. جنبش غیر‌متعهد‌ها مصونیت فعالیت‌های هسته‌ای صلح‌آمیز را مورد تایید مجدد قرار داده و تاکید می‌کند هر گونه حمله یا تهدید به حمله بر علیه تاسیسات هسته‌ای صلح‌آمیز اعم از در حال فعالیت یا در حال ساخت که بشریت و محیط زیست را در معرض خطر جدی قرار داده و نقض عمده حقوق بین‌الملل، اصول و اهداف منشور ملل متحد و آیین‌نامه آژانس بین‌المللی انرژی اتمی محسوب می‌شود، تاکید می‌کند. جنبش غیر‌متعهد‌ها نیاز به تدوین سند مذاکراتی چند‌جانبه جامع برای اعلام ممنوعیت حملات یا تهدید به حملات بر تاسیسات هسته‌یی مختص استفاده‌های صلح‌آمیز از انرژی هسته‌یی را تصدیق می‌کند.

f. جنبش غیر‌متعهد‌ها قویاً معتقد است که کلیه پادمان‌ها و موضوعات راستی‌آزمایی از جمله موارد مربوط به ایران باید در چارچوب آژانس بین‌المللی انرژی اتمی و بر اساس مبانی حقوقی و فنی حل و فصل شود. علاوه بر آن جنبش غیر‌متعهد‌ها تاکید دارد که آژانس باید به کار خود برای حل موضوع هسته‌ای ایران در چارچوب اختیار و اساسنامه آژانس ادامه دهد.

g. غیر‌متعهد‌ها تاکید می‌کند که دیپلماسی و گفت‌وگو از طریق صلح‌آمیز و هم‌چنین مذاکرات محتوایی بدون پیش‌شرط بین طرف‌های ذی‌ربط باید به عنوان تنها روش‌هایی که از طریق آن‌ها یک راه‌حل فراگیر و پایا برای موضوع هسته‌یی ایران قابل دستیابی است، باقی بماند.

3 ـ در این رابطه جنبش غیر‌متعهد‌ها از بیانیه مشترک ایران، ترکیه و برزیل در تاریخ 17 می 2010 مندرج در سند GOV/INF/2010/9 استقبال می‌کند. [توافق 10 ماده‌ای ایران، ترکیه و برزیل]

4 ـ جنبش غیر‌متعهد‌ها ملاحظه می‌کند که مدیرکل بار دیگر بیان کرده که آژانس قادر بوده است به راستی‌آزمایی انحراف نداشتن مواد هسته‌ای اظهار شده در ایران ادامه دهد.

5 ـ جنبش غیر‌متعهد‌ها ایران را به ادامه همکاری‌اش با آژانس به منظور ارائه تضمینی معتبر درباره وجود نداشتن مواد و فعالیت‌های هسته‌ای اعلام نشده در ایران، مطابق با حقوق بین‌الملل ترغیب می‌کند.

6 ـ جنبش غیر‌متعهد‌ها با نگرانی تبعات احتمالی فاصله گرفتن از زبان استاندارد راستی‌آزمایی در بخش خلاصه گزارش مدیرکل جایی که بیان می‌دارد: « ایران باید همکاری لازم را برای این که به آژانس اجازه دهد که تایید کند کلیه مواد هسته‌ای ایران در فعالیت‌های صلح‌آمیز قرار دارند» مورد ملاحظه قرار می‌دهد و مایل است در این‌باره از دبیرخانه درخواست توضیح بیش‌تری کند. با توجه به این که گزارش اجرای پادمان در سال 2009 ( SIR) مندرج در سند GOV/2010/25 بیان می‌دارد « در حالی که آژانس قادر بوده است در مورد ایران نتیجه‌گیری کند که تمامی مواد هسته‌ای اظهار شده در فعالیت‌های صلح‌آمیز قرار دارند، راستی‌آزمایی صحت و تکمیل اظهارات ایران در دست انجام است».

7 ـ غیر‌متعهد‌ها از همکاری مستمر بین آژانس و ایران همان‌گونه که در آخرین گزارش مدیرکل ذکر شده استقبال کرده و در این رابطه موارد زیر را متذکر می‌شود:

a. فعالیت‌های تولید مواد هسته‌ای، به‌خصوص مواردی که به غنی‌سازی مربوط می‌شود هم‌چنان تحت اقدامات کنترلی و نظارتی آژانس قرار داشته و تا به آن تاریخ نتایج نمونه‌برداری‌های محیطی در کارخانه غنی‌سازی سوخت FEP در نطنز و کارخانه نیمه صنعتی غنی‌سازی سوخت (PFEP) دلالت بر آن دارد که عملیات کارخانه‌ها منطبق بر موارد اظهار شده بوده است. آژانس از زمان آخرین گزارش، 3 بازرسی سرزده را به طور موفقیت‌آمیز به انجام رساند. از مارس 2007 در مجموع 38 مورد بازرسی سرزده در FEP انجام شده است.

b. آژانس تایید کرده است که کارخانه غنی‌سازی سوخت فردو (FFEP) با اطلاعات طراحی ارائه شده از سوی ایران مطابقت داشت و تاسیسات در مرحله پیشرفته ساخت قرار داشت، اگرچه هیچ سانتریفیوژی به تاسیسات وارد نشده است. آژانس پس از گزارش قبلی چهار راستی‌آزمایی اطلاعات طراحی (DIV) را به انجام رسانده است. از اکتبر 2009 به طور میانگین هر ماه یک راستی‌آزمایی اطلاعات طراحی (DIV) در کارخانه نیمه صنعتی غنی‌سازی سوخت انجام شده است. نتایج نمونه‌برداری‌های محیطی در FFEP تا تاریخ 16 فوریه 2010 وجود اورانیوم غنی شده را نشان نمی‌داد. 

c. آژانس به نظارت بر استفاده و ساخت سلول‌های داغ در تاسیسات هسته‌ای مربوطه در ایران ادامه داده و هیچ گونه شواهدی دال بر این که فعالیت‌های جاری بازفرآوری وجود داشته، در این تاسیسات مشاهده نشده است.

d. ایران امکان دسترسی آژانس به رآکتور آب سنگین را در اراک (IR-40) فراهم ساخت و آژانس قادر شد راستی‌آزمایی اطلاعات طراحی را انجام دهد. آژانس تایید کرد که ساخت تاسیسات در حال انجام است. آژانس هم‌چنین یک راستی‌آزمایی اطلاعات طراحی را در کارخانه تولید سوخت ( FMP) انجام داد و تایید کرد که از می 2009 هیچ تجهیزات جدید فرآوری در تاسیسات نصب نشده و مجتمع سوخت، میله یا قرص‌های جدیدی در FMP تولید نشده است.

8 ـ جنبش غیر‌متعهد‌ها ملاحظه می‌کند که به نظر مدیرکل «مدت زمانی که ایران برای اعلام درباره تغییرات مربوطه ایجاد شده در PFEP فراهم آورد برای آژانس، برای این که بتواند رویه‌های موجود پادمانی را تنظیم کند‍، ناکافی بود. در این رابطه جنبش غیر‌متعهد‌ها هم‌چنین ملاحظه می‌کند که از تاریخ 15 می 2010 آژانس درحال اجرای یک رویکرد پادمانی تجدید نظر شده برای محاسبه تحولات شاخص جدید در طراحی و عملیات در PFEP است. جنبش غیر‌متعهد‌ها هم‌چنان ایران را به ارائه اطلاعات طراحی به آژانس در باره تاسیسات هسته‌ای‌اش مطابق با موافقت‌نامه پادمان جامع این کشور ترغیب می‌کند.

9 ـ جنبش غیر‌متعهد‌ها از درخواست‌های پیشین مدیرکل خطاب به آن دسته از اعضایی که اطلاعاتی را در ارتباط با « مطالعات ادعایی» به دبیرخانه ارائه کرده‌اند، برای موافقت با این که آژانس تمامی اسناد مربوطه را با ایران ارائه کند، کاملا حمایت می‌کند. جنبش غیر‌متعهد‌ها یکبار دیگر نگرانی‌های خود را نسبت به ایجاد موانع در این‌باره که فرآیند راستی‌آزمایی آژانس را با مانع مواجه می‌کند، ابراز می دارد. جنبش غیر‌متعهد‌ها در این رابطه، خاطرنشان می‌کند که مدیرکل قبلا گزارش کرده:

a. آژانس به‌طور مستقل ابزارهای محدودی را برای اثبات صحت مدارک ارائه شده که اساس مطالعات ادعایی را تشکیل می‌دهند در اختیار دارد.

b. محدودیت‌های اعمال شده از سوی برخی اعضا در قبال در اختیار گذاشتن اطلاعات به ایران، انجام مذاکرات مشروح را با ایران در این‌باره برای آژانس مشکل‌تر می‌کند.

10 ـ با مد نظر قرار دادن تحولات اخیر فوق و هم‌چنین گزارش‌های قبلی مدیرکل درباره اجرای برنامه عمل «تفاهم‌نامه جمهوری اسلامی ایران و آژانس درباره مدالیتی حل و فصل موضوعات باقی مانده» (INFCIRC/71l) ، جنبش غیر‌متعهد‌ها کماکان منتظر است که اجرای پادمان در ایران به صورت معمول به انجام برسد.

11 ـ جنبش غیر‌متعهد‌ها موضع اصولی خود را مبنی بر این که دیپلماسی و گفت‌وگو تنها راه برای حل بلند مدت موضوع هسته‌یی ایران است، تصریح می‌کند جنبش غیر‌متعهد‌ها بدین منظور همه کشورهای عضو را نسبت به مشارکت مثبت، تشویق می‌کند.

متشکرم آقای رییس."