یک شهروند، عضو رسمی یک شهر، ایالت یا کشور است؛ این دیدگاه، حقوق و مسئولیتهایی را به شهروند یادآور میشود که در قانون پیشبینی و تدوین شده است.
از دید شهری موضوع حقوق شهروندی، روابط شهروندان، حقوق و تکالیف آنان در برابر یکدیگر و اصول و هدفها و وظایف و روش انجام آن است. همچنین نحوه اداره امور شهر و کیفیت نظارت بر رشد هماهنگ شهر را میتوان مهمترین اصولی دانست که منشعب از حقوق اساسی کشور است. در واقع حقوق شهروندی آمیختهای است از وظایف و مسئولیتهای شهروندان در قبال یکدیگر، شهر و دولت یا قوای حاکم و مملکت و همچنین حقوق و امتیازاتی که وظیفه تأمین آن حقوق بر عهده مدیران شهری(شهرداری)، دولت یا بهطور کلی قوای حاکم است.
حال باید دید که این حقوق چقدر برای صاحبان آن تبیین و شفافسازی شده است. با وجود اینکه مردم با دانستن حقوق خود، تلاش بیشتری را در جهت رشد و تعالی شهر و کشور خود میتوانند داشته باشند، آیا هیچگونه اطلاعرسانی و فرهنگسازیای در این زمینه صورت گرفته است؟
دکتر عسکر جلالیان، نماینده مجلس شورای اسلامی در گفتوگو با پایگاه اطلاعرسانی شهر نوشت، رسانه ملی را بهعنوان تنها رسانه تصویری کشور که مسئولیت سنگینی را در این زمینه بر عهده دارد، غیرفعالترین نهاد در این زمینه دانسته و معتقد است: حقوق شهروندی یکی از موضوعات زیربنایی و اساسی کشور است که همه در هر جایگاهی میبایست در جهت تبیین و تکثیر آن بکوشند تا جامعهای پویا و سالم داشته باشیم. در این شرایط صداوسیما یکی از جایگاههای بزرگ و کلیدی را در اختیار دارد که میبایست این رسالت را در سه قوه مقننه، مجریه و قضاییه تبیین و اطلاعرسانی کند.
وی ادامه میدهد: طبیعی است که رسانه ملی باید بهصورت همسان و با برقراری تعادل، فضایی را در اختیار این سه قوه قرار دهد که متأسفانه تاکنون این اتفاق نیفتاده است.
وی با بررسی حقوق شهروندی در هر سه قوه خاطرنشان کرد: بخش عظیمی از حقوق شهروندی در حوزه قوه قضاییه است. این قوه مسئولیت سنگین و عظیمی در حوزه حقوق شهروندی دارد، اما متأسفانه هیچ جایگاهی در صداوسیما برای کار روی آن و تبیین اهمیتش دیده نشده است. این در حالی است که میبایست ابزار و امکاناتی برای تبیین و تفسیر حقوق شهروندی در حوزه قوه قضاییه قرار بگیرد تا مردم نیز تکلیف خود را با این قوه بدانند.
قوه مقننه با داشتن 290 نماینده، یکی از مرتبطترین حوزهها با حقوق شهروندان است. مجلس شورای اسلامی یا همان قوه مقننه، بیشترین ارتباط را با مردم دارد و میتواند با استفاده از ابزار رسانه ملی، حقوق شهروندی را در این قوه تشریح و شرایطی را برای آشنایی بیشتر مردم با حقوق خودشان در این حوزه ایجاد کند.
عضو کمیسیون انرژی مجلس هشتم شورای اسلامی در ادامه با اشاره به ارتباط قوه مجریه با شهروندان میافزاید: قوه مجریه بهعنوان سیستم اجرایی کشور، مدام با حقوق شهروندی درگیر است. اغلب در سیستم اجرایی حقوق شهروندان نادیده گرفته میشود و شهروندان به حاشیه رانده میشوند و در بسیاری از جاها مردم به حقوق خود آشنا نیستند و نمیتوانند حق خود را مطالبه کنند. در چنین شرایطی صدا و سیما وظیفه دارد بهعنوان تنها رسانه تصویری کشور که تقریبا تمام مردم به آن دسترسی دارند، مردم را با این حقوق آشنا کند تا بتوانند به حقشان دست یابند.
بهنظر این نماینده تمام آنچه مردم در قالب حقوقشان دنبال میکنند 2بخش است؛ مطالبات منطقی و معقول و مطالبات غیرمنطقی و غیرمعقول. رسانه ملی نیز در این راستا وظیفه دارد با شفافسازی حق و حقوق شهروندان، فضایی را برای رسیدگی به مطالبات معقول و منطقی مردم فراهم کرده و برای مطالبات غیرمعقول و غیرمنطقی چاره اندیشی کند که اگر این شفافسازی صورت بگیرد، دیگر هیچکس مطالبه غیرمعقول نخواهد داشت. از طرفی در این صورت است که مردم میتوانند بازوی اجرایی خوبی برای قوه مجریه و بازوان نظارتی برای قوههای قضاییه و مقننه باشند.