مد شدن پوست رنگ‌پریده از سوی ملکه الیزابت اول و استفاده از ترکیب زرده تخم‌مرغ، سرب و سرکه برای ساختن کرمهای پوستی تلاشی بود که باعث می‌شد صورت زنان به کمک استفاده از این معجون، صاف و درخشان به‌نظر برسد.اما مسلم است که هرگز نمی‌توان زمان را متوقف کرد و تأثیر آن را روی ظاهر و پوست خود منکر شد.
چین و چروک‌ها دیر یا زود، روی پوست انسان‌ها نقشی از گذر ایام خواهند زد؛ برای برخی دیرتر و برای برخی زودتر.آخرین تحقیقات محققان نشان می‌دهد پوست خانم‌ها با بالا رفتن سن بسیار زودتر از پوست مردان چروک می‌شود.شاید به همین دلیل است که پرداختن به مسئله زیبایی و استفاده از بوتاکس، پرکنندهها، لیزر و خیلی از روش‌های دیگر در میان خانم‌های ایرانی بیشتر از همه جای دنیا رواج دارد. دکتر سید محمد گلشنی، دبیر انجمن متخصصین پوست، مو و زیبایی ایران در گفت‌وگو با همشهری در رابطه با انواع روش‌های زیباسازی که در ایران طرفداران زیادی دارد، توضیح می‌دهد.
- آقای دکتر، اصلا چرا ایران در استفاده از روش‌های جوان‌سازی پوست در دنیا مثل جراحی پلاستیک حرف اول را می‌زند؟
این اتفاق ریشه در فرهنگ ما دارد و شاید بیشتر از آنکه یک پزشک به این سؤال بپردازد، یک جامعه‌شناس باید به تحلیل این امر بپردازد. ولی با این حال ما به‌عنوان پزشک این خواسته مردم را تا جایی که به آنها صدمه نزند، برطرف می‌کنیم. بنابراین راهکارها و سیستم‌های جوان‌سازی خود را هم داریم. چون کرم‌ها و لوازمی که به‌صورت شخصی استفاده می‌شوند، کارایی محدودی دارند. مثلا کرمهای ضد‌آفتاب و ضد‌چروک می‌توانند تا حدی از پیری زودرس صورت جلوگیری کنند.
- یعنی اینکه این کرم‌ها اگر بتوانند پیری را برگردانند یا چروک‌هایی که ایجاد شده را برطرف کنند، کارایی آنها زیر سؤال می‌رود. این‌طور نیست؟
بله، ببینید، پیری چند علامت روی پوست دارد. خیلی از عوامل آن محیطی است؛ مثل نور خورشید، اشعه ماورای بنفش، عمر انسان، آلودگی و ارث. مثلا در بعضی خانواده‌ها پوست سریع‌تر پیر می‌شود یا حتی نوع شغل؛ کسی که کشاورز است حتما پوستش زود چروک می‌شود و بیشتر در معرض ابتلا به سرطان است.
- به‌خصوص کسانی که پوستشان روشن است نسبت به کسانی که پوست تیره‌ای دارند بیشتر در معرض ابتلا به سرطان هستند. درست است؟
بله این افراد در معرض ابتلا به سرطان ملانوم، بی‌سی‌سی، اس‌سی‌سی یا سرطان خال هستند و همین‌جاست که اشخاص باید حتی از دوسالگی زدن ضد‌آفتاب را شروع کنند.
- ولی زمانی که لک ایجاد شد چه باید کرد که این لک‌ها و چروک‌ها را کمتر شوند؟
ما یک سری از اعمال جراحی داریم مثل لیفتینگ صورت و یک سری هم دستگاه داریم از جمله لیزرهای جوان‌کننده که سال به سال تکنولوژی‌شان بالاتر می‌رود. در ایران هم به همین ترتیب بازار این دستگاه‌ها چون مردم خواستار آن هستند، زیاد است.
- یکی دیگر از مسائلی که در این مورد مطرح می‌شود، سم بوتولینوم یا بوتولینوم تاکسین است. در مورد نحوه تزریق این سم بیشتر توضیح می‌دهید؟
این سم در قسمت‌های مختلف صورت تزریق می‌شود تا چروک‌هایی که در اثر حرکت عضله یا در اثر آفتاب ایجاد شده را باز کند. البته اثر آن موقتی است؛ یعنی بین 4 تا 6 ماه و فرد باید در موعد مقرر برای تزریق بعدی مجددا مراجعه کند.
- و اگر در این مدت دوباره سم تزریق نشود؟
صورت مجددا به حالت اولیه خودش برمی‌گردد.
- سؤالی که برای خود من همیشه مطرح بوده این است که فلج شدن عضله ناحیه صورت برای رفع چروک اصلا می‌تواند اتفاق جالبی باشد؟ یعنی کارایی آن عضله درصورت اصلا مهم نیست که بخواهیم آن را فلج کنیم؟
بالاخره با این کار، جلوی حرکت طبیعی عضلات گرفته می‌شود ولی وقتی چروک‌های زیادی درصورت شخص وجود دارد که داینامیک هستند و در هنگام انقباض عضلات ایجاد می‌شود، ممکن است سن شخص را خیلی بیشتر از آنچه هست نشان دهند. اشخاصی که اخمو هستند ظاهر خشن‌تری ممکن است در این هنگام پیدا کنند. مثلا دبیری که باید با روی باز با شاگردانش برخورد کند، این چهره پر از اخم برایش اصلا مناسب نیست. این اخم ممکن است در اثر یک عادت ایجاد شده باشد و بوتاکس برایش یک راه حل است.
- پس تکلیف عملکرد حیاتی عضله چه می‌شود؟
البته ما عضله‌ای که کار حیاتی انجام می‌دهد را نباید فلج کنیم مثلا عضله‌ای که کار جویدن را انجام می‌دهد، ولی عضلاتی درصورت هستند که فانکشن و عملکرد حیاتی ندارند؛ مثلا عضلات ناحیه پیشانی یا عضلات ناحیه اخم فقط قیافه اخمو برای شخص ایجاد می‌کنند و از کار انداختن آنها در اعمال حیاتی عضلات مشکلی ایجاد نمی‌کند.
- سم بوتولینوم علاوه بر رفع چین و چروک کاربردهای دیگری هم دارد؟
حتما، سم بوتولینوم در افرادی که زیاد در کف دست و پا و زیر بغل تعریق می‌کنند نیز کاربرد دارد. این افراد که غالبا مشکلات اجتماعی نیز برایشان ایجاد شده، با تزریق بوتاکس از 6 ماه تا یک سال می‌توانند از تعریق در امان باشند در گذشته دادن کرم یا محلول آلومینیوم کلراید در الکل را برای این افراد پیشنهاد می‌کردند. بعدا روش، پیشرفته‌تر شد و دستگاه آی‌ان‌توفورز آمد. این دستگاه که یک جریان الکتریکی داشت، میزان تعریق را کم می‌کرد یا اینکه با جراحی زیر بغل، غدد عرق فرد جراحی می‌شد. اما الان تزریق بوتاکس از همه این روش‌ها آسان‌تر است.
- تزریق کف دست و پا باید دردناک باشد، این‌طور نیست؟
چرا همینطور است. تزریق کف دست و پا دردناک است ولی روش‌های کاهش این درد هم وجود دارد چون این دردناک‌بودن ممکن است عارضه هم داشته باشد و انرژی عضلات آن ناحیه را کاهش دهد. ما باید جایی این تزریق را انجام دهیم که با کمترین میزان درد، کارایی دست یا پا را هم از بین نبرد.
- یکی دیگر از روش‌هایی که توسط متخصصان استفاده می‌شود، فیلرها یا پرکنندهها هستند. خب این فیلرها از انواع مختلفی تشکیل شده‌اند و در این روش پزشک مقدار معینی از ماده‌‌ای که آزمایش شده و مراحل خود را گذرانده را با انتخاب بیمار برایش در نظر می‌گیرد. با این حال این مواد هم می‌توانند برای مصرف‌کننده عارضه داشته باشند؟
این مواد باید کمترین عارضه را داشته باشد. در این زمینه اسید هیالورونیک‌ها در غالب چند محصول تجاری معمولا کمترین عارضه را در زمینه فیلرها دارند و پزشکان ترجیح می‌دهند از این ماده به‌عنوان‌پرکننده استفاده کنند. البته این مواد هم عمر خودشان را دارند. مثلا فیلرهای از جنس اسید هیالورونیک عمر موقت بین 6 ماه تا یک سال دارند و باید تجدید شوند.
