اما یکی از موارد یا لوازم و فاکتورهایی که یک روزنامه را از روزنامه‌های دیگر متمایز کرده و آن را از هر حیث در میان روزنامه‌های طراز اول قرار می‌دهد، یادداشت یک روزنامه است که اساتید علم ارتباطات و اهل فن نام سرمقاله را برای آن انتخاب کرده‌اند.
سرمقاله از آن جهت که دیدگاه رسمی روزنامه را درباره مهم‌ترین خبر یا واقعه روز منعکس می‌سازد، مانند الماسی است که بر تارک روزنامه می‌درخشد.
از این‌رو در روزنامه‌های وزین و معتبر، معمولا خبرنگاران ممتاز و برجسته و آگاه به اطلاعات روز و فن نگارش را برای نوشتن سرمقاله که در مقام بیان دیدگاه روزنامه است انتخاب می‌کنند. البته اغلب بدین گونه است که دبیران بخش‌های مختلف روزنامه را جهت نوشتن این رفیع‌ترین یادداشت روزنامه برمی‌گزینند و طبق یک سنت دیرین وظیفه نوشتن یادداشت روز از مهم‌ترین یا جذاب‌ترین خبر روز را به آنان محول می‌کنند.
صرف‌نظر از این نگاه، دیدگاه دیگری نیز وجود دارد و آن این است که انتشار روزانه سرمقاله نشان از آن دارد که افراد فرهیخته‌ای در یک مؤسسه فرهنگی که با نام یک روزنامه انتشار می‌یابد فعالیت دارند و خود درباره آنچه می‌نویسند می‌اندیشند و صاحب‌نظرند.
نگارش سرمقاله تحت عنوان مقاله اول یا یادداشت روز، صرف‌نظر از تأثیرات مثبت بیرونی، تأثیرات مثبت درون سازمانی نیز در روزنامه‌ها دارد. از مهم‌ترین تأثیرات آن می‌توان به ایجاد یک رقابت پایدار میان خبرنگاران روزنامه اشاره کرد چرا که آنان برای نوشتن سرمقاله که آیینه تمام نمای روزنامه است و مهم‌ترین بخش آن را تشکیل می‌دهد، بهتر و به‌گونه‌ای فعال‌تر با یکدیگر به رقابت خواهند پرداخت و از سویی دیگر تلاش خواهند کرد تا با افزایش کیفیت در صفحاتی که در آن مشغول به کار هستند، امتیاز نوشتن سرمقاله را کسب کنند. این خود باعث ارتقای کیفی مطالب و حتی ایجاد ستون‌های روزانه یادداشت در خود صفحات داخلی نشریه نیز خواهد شد.
سرمقاله نه تنها هویت بخش روزنامه که منعکس‌کننده دیدگاه رسمی افراد یک جامعه نسبت به اخبار روز نیز محسوب می‌شود. نگارش سرمقاله در ابعاد وسیع‌تر می‌تواند به رشد و شکوفایی نقد و رقابت سیاسی در جوامع نیز کمک کند چرا که سرمقاله‌های روزنامه را اغلب نقادان صاحب‌نظر می‌خوانند و بعضا در روزنامه‌‌ای که با آن همکاری دارند مقاله‌ای انتقادی یا اصلاحی بر سرمقاله پیشین خواهند نوشت که این خود از اسباب ایجاد تعامل میان قشر مطبوعاتی نیز خواهد بود و باعث خواهد شد تا روزنامه‌ها علاوه بر ارتباط دو جانبه با مخاطبان خویش همین نوع ارتباط را نیز با مطبوعات دیگر داشته باشند که این خود می‌تواند بر رشد و شکوفایی فرهنگی و بالندگی سیاسی در جوامع بیفزاید و مبنایی جهت تعامل و رقابت سالم در جامعه شود.
